| A:4 | ta o reino d' Aragôn, |
| B | Este é o Prólogo das Cantigas de Santa María, ementando as cousas que há mestér eno trobar. |
| B:3 | há-o d' haver e de razôn assaz, |
| B:5 | o que entend' e de dizer lle praz, |
| B:10 | confïand' en Déus, ond' o saber ven; |
| B:13 | E o que quéro é dizer loor |
| B:25 | Ca o amor desta Sennor é tal, |
| B:30 | ca per esto o pérd' e per al non. |
| B:34 | de o haver, ca nunca i faliu |
| 1:16 | do que o mund' há de salvar |
| 1:26 | Jesú-Crist', e foi-o deitar, |
| 2:36 | Porque o a Grorïosa |
| 2:58 | que o fillou a séu dano; |
| 3:6 | Déus o pecado d' Adán |
| 3:12 | que o foi end' el sacar. |
| 3:44 | e déu-lla ant' o altar. |
| 4:13 | O meninno o mellor |
| 4:22 | o que ll' avẽo un día |
| 4:25 | o abad' ant' o altar, |
| 4:29 | O judeucinno prazer |
| 4:37 | Quand' o moç' esta visôn |
| 4:52 | que vi so o chapitél.” |
| 4:53 | O padre, quand' est' oiu, |
| 4:57 | e u o forn' arder viu |
| 4:58 | metê-o dentr' e choía |
| 4:59 | o forn', e mui mal faliu |
| 4:70 | o por que ela carpía, |
| 4:71 | foron lóg' o forn' abrir |
| 4:72 | en que o moço jazía, |
| 4:77 | O moço lógo dalí |
| 4:82 | o que a dona cobría |
| 4:87 | e o meninno sen al |
| 4:88 | o batismo recebía; |
| 4:89 | e o padre, que o mal |
| 5:17 | mas por servir Déus o Emperador, com' hóme de bon sen, |
| 5:18 | cruzou-s' e passou o mar e foi roméu a Jerusalên. |
| 5:21 | Quando s' houv' a ir o Emperador, aquel irmão séu, |
| 5:22 | de que vos ja diss', a sa mollér a Emperadriz o déu, |
| 5:25 | e de o castigardes ben non vos seja gréu; |
| 5:31 | en ũa torre o meteu en mui gran prijôn, |
| 5:32 | jurando muito que o faría i morrer. |
| 5:33 | O Emperador dous anos e meio en Acre morou |
| 5:38 | o séu irmão mui falsso, que a foi traer. |
| 5:39 | Quando o irmão do Emperador de prijôn saiu, |
| 5:42 | mas o Emperador, quando o atán mal parado viu, |
| 5:46 | o irmão do Emperador e muito xe lle queixar |
| 5:48 | que o fezéra porende tan tóst' en un cárcer deitar. |
| 5:49 | Quand' o Emperador oiu, houv' ên tal pesar, |
| 5:51 | Quand' o Emperador de térra s' ergeu, lógo, sen mentir, |
| 5:63 | O Conde, poi-la livrou dos vilãos, disse-lle: “Sennér, |
| 5:69 | Pois que o Cond' aquesto diss', entôn atán tóste, sen al, |
| 5:74 | e metamos-lle des hoi mais o moç' en poder.” |
| 5:75 | Pois que a santa dona o fillo do Conde recebeu, |
| 5:76 | de o crïar muit' apóst' e mui ben muito se trameteu; |
| 5:77 | mas un irmão que o Cond' havía, mui falss' e sandeu, |
| 5:79 | degolou-ll' o meninno ũa noit' e meteu |
| 5:80 | ll' o cuitélo na mão pola fazer perder. |
| 5:81 | Pois desta guisa pres mórt' o meninno, como vos dit' hei, |
| 5:82 | a santa dona, que o sentiu mórto, diss': “Ai, que farei?” |
| 5:83 | O Cond' e a Condessa lle disséron: “Que hás?” Diz: “éu hei |
| 5:85 | Diss' o irmão do Conde: “éu o vingarei |
| 5:86 | de ti, que o matar foste por nos cofonder.” |
| 5:93 | O marinneiro, poi-la na barca meteu, ben come fól |
| 5:102 | ca, se o non fezérmos, en mal ponto vimos séu solaz.” |
| 5:103 | E pois foi feito, o mar nona leixou en paz, |
| 5:125 | E o maestre da nave diss' a un séu hóme: “Vai, cóz |
| 5:130 | foi guarecer o irmão de Conde eno mes d' abril; |
| 5:138 | meses entrou na cidade de Roma, u ér' o cortês |
| 5:143 | ant' o Apostóligu' e ante vós, como os feitos há.” |
| 5:144 | E pois foi feito, o Emperador diss': “Ai Déus, que será? |
| 5:153 | Per nulla ren que ll' o Emperador dissésse, nunca quis |
| 5:158 | u se metesse por mais o mund' avorrecer. |
| 6 | Esta é como Santa María ressucitou ao meninno que o judéu matara porque cantava “Gaude Virgo María”. |
| 6:10 | a que morreu o marido, | con que éra casada; |
| 6:12 | e lóg' a Santa María | o ofereu porende. |
| 6:13 | O menínn' a maravilla | ér' apóst' e fremoso, |
| 6:17 | E o cantar que o moço | mais apósto dizía, |
| 6:18 | e de que se mais pagava | quen quér que o oía, |
| 6:21 | Este cantar o meninno | atán ben o cantava, |
| 6:22 | que qualquér que o oía | tan tóste o fillava |
| 6:25 | Sobr' esto diss' o meninno: | “Madre, fé que devedes, |
| 6:26 | des hoge mais vos consello | que o pedir leixedes, |
| 6:31 | entôn cantou o meninno; | e foron ên mui pagados |
| 6:33 | No que o moço cantava | o judéu meteu mentes, |
| 6:34 | e levó-o a sa casa, | pois se foron as gentes; |
| 6:36 | o fendeu bẽes assí, ben | como quen lenna fende. |
| 6:37 | Poi-lo meninno foi mórto, | o judéu muit' aginna |
| 6:38 | soterró-o na adega, | u sas cubas tiínna; |
| 6:40 | que o andava buscando | e dalend' e daquende. |
| 6:43 | se o viran; e un hóme | lle diss'; “éu o vi ben quando |
| 6:44 | un judéu o levou sigo, | que os panos revende.” |
| 6:53 | O menínn' entôn da fóssa, | en que o soterrara |
| 6:54 | o judéu, começou lógo | en vóz alta e clara |
| 6:59 | e sacaron o meninno | du o judéu o poséra |
| 6:62 | e ele lle contou como | o judéu o ferira, |
| 6:66 | e o cantar que dizías | méu ja escaeciste; |
| 6:67 | mas léva-t' e di-o lógo | mellor que nunca dissiste, |
| 6:69 | Quand' esto diss' o meninno, | quantos s' i acertaron |
| 6:71 | e aquel que o ferira | eno fógo o queimaron, |
| 6:72 | dizendo: “Quen faz tal feito, | desta guisa o rende.” |
| 7 | Esta é como Santa María livrou a abadessa prenne, que adormecera ant' o séu altar chorando. |
| 7:6 | o démo sen vergonna. |
| 7:13 | Mas o démo enartar |
| 7:31 | O Bispo lle diss' assí: |
| 7:41 | lle fez o fill' e crïar |
| 7:45 | lóg' ant' o Bispo vẽo; |
| 7:48 | e pois lle viu o sẽo, |
| 8:8 | óra oíd' o miragre, | e nós contar-vo-lo-emos. |
| 8:13 | O lais que ele cantava | éra da Madre de Déus, |
| 8:17 | De com' o jograr cantava | Santa María prazer |
| 8:21 | Mas o jograr, que na Virgen | tiínna séu coraçôn, |
| 8:23 | ar pousou-lle na vïóla; | mas o frade mui felôn |
| 8:29 | O jograr por tod' aquesto | non déu ren, mas vïolou |
| 8:31 | outra vez ena vïóla; | mas o monge lla cuidou |
| 8:35 | e ant' o jograr en térra | se deitou e lle pediu |
| 8:38 | que déu ao jograr dõa | e converteu o negral |
| 8:40 | lle trouxe a sa eigreja | o jograr que dit' havemos. |
| 9:30 | ant' o San Sepulcro | e en el beijasse. |
| 9:37 | Pois que foi o monge | na santa cidade, |
| 9:57 | Mantenent' o frade | os que con el ían |
| 9:67 | E pois que o monge | aquesto feit' houve, |
| 9:75 | que Déus o quería |
| 9:77 | Des quando o monge | do leôn foi quito, |
| 9:84 | e o séu partamos, |
| 9:98 | o monj' entôn disse: | “Como quér que seja, |
| 9:119 | mas contra o céo | suso a alçasse, |
| 9:120 | e o tempo fórte | sería quedado. |
| 9:129 | e con sa omagen | o monge foi fóra |
| 9:137 | O monge da dona | non foi connoçudo, |
| 10:8 | que de todo mal o póde guardar; |
| 11 | Esta é de como Santa María tolleu a alma do monge que s' afogara no río ao démo, e feze-o ressocitar. |
| 11:14 | o malfadado. |
| 11:27 | o desguisado; |
| 11:32 | lóg' o démo a prendía |
| 11:40 | ca o démo lles dizía: |
| 11:50 | o démo seer |
| 11:63 | O démo, quand' entendía |
| 11:71 | O convento atendía |
| 11:72 | o sino a que s' ergía, |
| 11:78 | o mui culpado. |
| 11:86 | fez o passado. |
| 12:1 | O que a Santa María mais despraz, |
| 12:7 | O Arcebisp' aquel día | a gran missa ben cantou; |
| 12:15 | Poi-la missa foi cantada, | o Arcebispo saiu |
| 12:16 | da eigreja e a todos | diss' o que da vóz oiu; |
| 12:18 | “Esto fez o póblo dos judéus malvaz.” |
| 13 | Esta é como Santa María guardou o ladrôn que non morresse na forca, porque a saüdava. |
| 13:8 | e o meirinno da térra | houve-o lóg' a prender, |
| 13:14 | so os pées e alçó-o | assí que non s' afogou. |
| 13:15 | Assí esteve tres días | o ladrôn que non morreu; |
| 13:18 | o laço per que morresse, | mas a Virgen o guardou. |
| 13:19 | U cuidavan que mórt' éra, | o ladrôn lles diss' assí: |
| 13:22 | que me nas sas mãos sofre | que m' o laço non matou.” |
| 13:23 | Quand' est' oiu o meirinno, | déu aa Virgen loor |
| 13:25 | Elbo, o ladrôn, da forca, | que depois por servidor |
| 14 | Esta é como Santa María rogou a séu Fillo pola alma do monge de San Pedro, por que rogaran todo-los santos, e o non quis fazer senôn por ela. |
| 14:4 | a que o troux' en séu córpo, | e depois nos braços séus |
| 14:5 | o trouxe muitas vegadas, | e con pavor dos judéus |
| 14:15 | E tan tóste que foi mórto, | o dém' a alma fillou |
| 14:20 | “Non sabes la profecía | que diss' o bon rei Daví, |
| 14:21 | que o hóme con mazéla | de pecado ante mi |
| 14:30 | que a alma do séu frade | tevéss' o dém' en prijôn. |
| 14:31 | Lógu' entôn Santa María | a séu Fill' o Salvador |
| 14:33 | perdôn. E diss' el: “farei-o | pois end' havedes sabor; |
| 14:36 | o frade que éra mórto | foi-s' en pées lógu' erger, |
| 15:16 | ca o démo no séu coraçôn |
| 15:32 | que sei o que en natura jaz.” |
| 15:35 | O sant' hóme tirou de séu sẽo |
| 15:40 | filla-o, se te jaz en prazer.” |
| 15:51 | Pois San Basill' o fẽo fillado |
| 15:76 | ben ant' o altar adormeceu |
| 15:96 | que en térra mórto o deitou |
| 15:102 | un livro, e ele o abriu, |
| 15:111 | de San Mercuiro, o cavaleiro |
| 15:121 | ca o matou dũa gran lançada, |
| 15:128 | por Déus que o mund' en poder ten, |
| 15:134 | con que San Mercuir' o cólbe fez, |
| 16:11 | E pola haver fazía o que vos direi: |
| 16:14 | polo que fazía o non houvéss' a preçar. |
| 16:17 | mas quando dizía aa dona que o sen |
| 16:19 | Macar o cavaleir' assí despreçar se viu |
| 16:21 | pero, con tod' esto, o coraçôn non partiu |
| 16:22 | de querer séu ben e de o mais d' al cobiiçar. |
| 16:27 | O sant' abade, que o cavaleiro sandeu |
| 16:30 | de buscar carreira pera o ende tirar. |
| 16:38 | cada día, en gẽollos ant' o séu altar.” |
| 16:39 | O cavaleiro fez todo quanto ll' el mandou |
| 16:43 | Mas o cavaleiro tant' havía gran sabor |
| 16:44 | de comprir o ano, cuidand' haver sa sennor, |
| 16:55 | O cavaleiro disse: “Sennor, Madre de Déus, |
| 16:63 | Poi-la Grorïosa o cavaleiro por séu |
| 16:66 | na cima do ano foi-o consigo levar. |
| 17 | Esta é de como Santa María guardou de mórte a honrrada dona de Roma a que o démo acusou pola fazer queimar. |
| 17:5 | de como fez o dïabre fogir |
| 17:18 | mató-o dentr' en sa cas' ensserrada. |
| 17:19 | En aquel tempo o démo maior |
| 17:22 | o Emperador lle fez dar soldada. |
| 17:23 | E ontr' o al que soub' adevinnar, |
| 17:24 | foi o feito da dona mesturar; |
| 17:27 | E pero ll' o Emperador dizer |
| 17:32 | a dona, lógo o dém' ar chamou, |
| 17:35 | O Emperador lle disse: “Mollér |
| 17:37 | “O ben”, diss' ela, “se prazo houvér |
| 17:39 | O emperador lles pos praz' atal: |
| 17:41 | venna provar o maestr' este mal; |
| 17:49 | faz o maestre; mas mẽos que can |
| 17:50 | o ten en vil, e sei ben esforçada.” |
| 17:52 | ant' o Emperador aqué-a ven; |
| 17:53 | mas o démo entôn per nulla ren |
| 17:55 | Diss' o Emperador: “Par San Martín, |
| 17:57 | Mas foi-s' o démo e fez-ll' o bocín, |
| 18:59 | o gran miragre catar |
| 19 | Esta é como Santa María fillou vingança dos tres cavaleiros que mataron séu ẽemigo ant' o séu altar. |
| 19:9 | e en ũa eigreja o ensserraron |
| 19:11 | O enserrado teve que lle valrría |
| 19:13 | mas ant' o altar con sa gran felonía |
| 19:15 | E pois que o eles péças feit' houvéron, |
| 19:18 | ca Déus os trillou, o que os maos trilla. |
| 19:26 | que os non metesse o dém' en sa pilla. |
| 19:32 | con que o mataran fossen pecejadas |
| 20:12 | e mal obrand' — o |
| 20:20 | o dém' arrancando, |
| 21:15 | Lóg' o que pediu lle foi outorgado, |
| 21:19 | Mas o menínn', a pouco pois que naceu, |
| 21:24 | ao mõesteir' o levou e ant' o |
| 21:25 | altar o pos, fazendo tan gran chanto, |
| 21:36 | e porend' a ti o venno demandar; |
| 21:40 | foi, e o meninno tornou en vida |
| 21:42 | que o fez no leit' u jazía bolir. |
| 22:11 | E u o viu séu millo debullar |
| 22:17 | cuidou que éra o coteif', entôn |
| 22:20 | e feriu-o, pero nono chagou; |
| 22:24 | Eles, pois viron o miragr' atal |
| 23 | Esta é como Santa María acrecentou o vinno no tonél, por amor da bõa dona de Bretanna. |
| 23:2 | ben assí depois sa Madr' acrecentou o vinno. |
| 23:26 | que non achass' i avond' o riqu' e o mesquinno. |
| 24:27 | o méu crérigo, nen meter |
| 24:29 | o fostes por viltança. |
| 24:34 | O préste lógo foi-s' erger |
| 24:36 | por ir o miragre veer |
| 25 | Esta é como a imagen de Santa María falou en testimonio ontr' o crischão e o judéu. |
| 25:1 | Pagar ben pód' o que dever |
| 25:2 | o que à Madre de Déus fía. |
| 25:11 | Quand' aquel bon hóme o séu |
| 25:19 | E o judéu lle diss' entôn: |
| 25:23 | Disse-ll' o crischão: “Poder |
| 25:27 | O judéu lle respôs assí: |
| 25:29 | que o per ren léves de mi.” |
| 25:30 | Diz o crischão: “Fas un preito: |
| 25:40 | E o crischão respondía: |
| 25:43 | Pois o judéu est' outorgou, |
| 25:46 | o crischão, e ant' a gente |
| 25:49 | por que ll' o séu fosse render |
| 25:62 | o méu’, e en preito me traga, |
| 25:63 | nen mi o méu faça despender |
| 25:68 | fez o judéu, a poucos días |
| 25:73 | mas foi-ll' o praz' escaecer |
| 25:74 | a que o el pagar devía. |
| 25:75 | O crischão, que non mentir |
| 25:82 | houv', e diss': “Ai, Déus, tu o guía.” |
| 25:84 | e o vento moveu as ondas, |
| 25:91 | E pois o judéu esto viu, |
| 25:96 | o mar con mui gran covardía; |
| 25:106 | de saber o que i jazía. |
| 25:116 | o mercador alí chegava, |
| 25:117 | e o judéu ben come fól |
| 25:119 | que lle déss' o que ll' acreer |
| 25:122 | en gran vergonna o faría. |
| 25:123 | O crischão disse: “Fïél |
| 25:131 | Diss' o judéu: “Desso me praz; |
| 25:133 | e se o dissér en mia faz |
| 25:138 | o que daquel preit' averría. |
| 25:140 | o crischão: “Ai, Majestade |
| 25:155 | Quand' est' o judéu entendeu, |
| 25:160 | o que profetou Isaía, |
| 26:2 | a Madre do que o mundo | tod' há de joïgar. |
| 26:22 | e non se mãefestou o mesquinno; |
| 26:23 | e o démo mui festinno |
| 26:35 | talla o que trages tigo |
| 26:39 | O roméu, que sen dôvida cuidava |
| 26:46 | por non lles apõer que o mataron, |
| 26:58 | ca por razôn de mi o enganastes; |
| 26:73 | e o que julgar façamos |
| 26:82 | e o roméu mórto foi resorgido, |
| 26:85 | pod' o de que foi falido, |
| 27:5 | o iférn' e os santos dele sacou, |
| 27:13 | dizendo que o haver querían dar |
| 27:15 | O Emperador fez chamar ante si |
| 27:35 | E pois que o prazo chegou, sen falir, |
| 27:40 | que lógo San Pédr' ant' o altar varreu, |
| 28:2 | o que a Santa María | há por séu escudo. |
| 28:9 | foss' o póblo que guardar |
| 28:24 | o póboo mïúdo |
| 28:25 | e o tesour' ên levar |
| 28:33 | foss' o póblo sen tardar |
| 28:41 | o póboo do logar |
| 28:49 | o muro foi sen vagar, |
| 28:63 | o séu manto foi parar, |
| 28:66 | fez o Soldán beiçudo. |
| 28:80 | o falsso connoçudo, |
| 28:84 | ollos contra o céo, |
| 28:106 | o falsso recreúdo. |
| 28:107 | E o por que esto fiz, |
| 28:121 | o reino, se Déus m' ampar, |
| 30:5 | Mas daquesto nos fez el o maior |
| 30:30 | se o nós non perdermos |
| 30:32 | e o mal escollermos. |
| 31 | Esta é como Santa María levou o boi do aldeão de Segóvia que ll' havía prometudo e non llo quería dar. |
| 31:23 | E porque o aldeão | desto muito se temía, |
| 31:25 | dar-t-ei o que traj', en don, |
| 31:36 | a sa mollér o vilão | diss': “Irei cras a mercado; |
| 31:41 | Dizend' esto aa noite, | outro día o vilão |
| 31:46 | o levassen de corrudas. |
| 31:54 | que tan ben tirar podésse | o carr' e sofrer traballo, |
| 31:59 | O lavrador que pós ele | a mui gran préssa vẽéra, |
| 32 | Esta é como Santa María amẽaçou o bispo que descomungou o crérigo que non sabía dizer outra missa senôn a súa. |
| 32:4 | o mundo fez, |
| 32:18 | o que oía |
| 32:19 | del. Respôs: “O ben.” |
| 32:27 | Aquela noit' houve | o Bispo veúda |
| 32:41 | O Bispo levou-se | mui de madurgada, |
| 33 | Esta é como Santa María levou en salvo o roméu que caera no mar, e o guïou per so a agua ao pórto ante que chegass' o batél. |
| 33:2 | o mar e todo-los ventos |
| 33:8 | o fui ben d' ontre trezentos, |
| 33:22 | o mar viu, séus penssamentos |
| 34:1 | Gran dereit' é que fill' o démo por escarmento |
| 34:14 | mas o démo o matou, e foi a perdimento. |
| 34:15 | Pois que o judéu assí foi mórt' e cofondudo, |
| 34:16 | e o démo o levou que nunc' apareçudo |
| 34:19 | E pero que o logar muit' enatio estava, |
| 35:1 | O que a Santa María | dér algo ou prometer, |
| 35:4 | ca o ben que nós havemos, | Déus por ela no-lo déu. |
| 35:18 | estas non tangeu o fógo, | mai-lo al foi tod' arder. |
| 35:40 | Mas pois o sennor da nave | os viu, disse: “Non me praz |
| 35:53 | E o que tiínn' a arca | das relicas, sen mentir, |
| 35:54 | alçou-a contra o céo, | pois foi-a alte põer. |
| 35:55 | O almiral das galéas | viínna muit' ant' os séus, |
| 35:56 | e o que tiínn' a arca | da Virgen, Madre de Déus, |
| 35:63 | Quant' o crérigo dizía | o almiral tev' en vil, |
| 35:68 | e britou lógo o maste, | e sobr' el entôn caeu |
| 35:74 | e entôn cuidaron todos | o séu en salvo tẽer. |
| 35:77 | fillou e quant' alí déra, | e non cataron o bél |
| 35:82 | dar-vos-ei a meiadade, | e leixad' o al jazer.” |
| 35:84 | que o todo non tomemos, | mas tornaremos dacá; |
| 35:86 | o que vir que é guisado, | como o podér sofrer.” |
| 35:92 | moveron do pórto Dovra; | mais o que morreu na cruz, |
| 35:95 | o gran tórto que fezéran | a sa Madr' Emperadriz, |
| 35:97 | feriu corisco na nave, | e com' o escrito diz, |
| 35:98 | queimou tod' aquela lãa | e non quis o al tanger. |
| 35:102 | dará i de bõa mente, | e ide-o receber.” |
| 36:10 | e todos cuidaron morrer, de cérto o sabiades. |
| 36:11 | Pois viron o perigo tal, gemendo e chorando |
| 36:25 | contra o masto, e viron en cima mui gran lume, |
| 36:27 | E pois lles est' apareceu, foi o vento quedado, |
| 36:28 | e o céo viron craro e o mar amanssado, |
| 37 | Esta é como Santa María fez cobrar séu pée ao hóme que o tallara con coita de door. |
| 37:5 | e maravillosos, por que o mais temamos; |
| 37:9 | dun hóme coitado a que o pé ardía, |
| 37:10 | e na sa eigreja ant' o altar jazía |
| 37:12 | Aquel mal do fógo atanto o coitava, |
| 37:13 | que con coita dele o pé tallar mandava; |
| 37:29 | e catou o pé; e pois foi del ben certão, |
| 38 | Esta é como a omagen de Santa María tendeu o braço e tomou o de séu fillo, que quería caer da pedrada que lle déra o tafur, de que saiu sángui. |
| 38:14 | grandes, que o Conde de Peitéus quis batall' haver |
| 38:20 | que a franceses o querían dar. |
| 38:37 | O tafur, quand' esto viu, con irados |
| 38:60 | o contenente parou de chorar. |
| 38:66 | contra o que esto fora fazer, |
| 38:68 | o foron lógo tan tóste matar. |
| 38:74 | foron, ca o démo non lles lezer |
| 38:77 | O Conde, quand' est' oiu, con armados |
| 39 | Esta é como Santa María guardou a sa omagen, que a non queimas' o fógo. |
| 39:8 | alí o fógu' e queimou quant' havía |
| 39:11 | E como quér que o fógo queimasse |
| 39:14 | o fum' a ela, nena caentura. |
| 39:16 | a sa omagen, que nen sól o véo |
| 39:17 | tangeu o fógo, come o hebréo |
| 39:19 | Assí lle foi o fóg' obedïente |
| 40:12 | o que el quería. |
| 40:23 | o séu Fillo que trouxísti, |
| 40:28 | o que nos vencía. |
| 41 | Esta é como Santa María guareceu o que éra sandeu. |
| 41:6 | que tant' houve de o tirar sabor |
| 41:8 | del perdera o siso; |
| 41:12 | que o livrou do dém' enganador, |
| 41:13 | que o fillara come traedor |
| 41:14 | e tollera-ll' o siso; |
| 41:17 | Loada será mentr' o mundo for |
| 41:20 | ca o nósso mal siso, |
| 42 | Esta é de como o crerizôn meteu o anél eno dedo da omagen de Santa María, e a omagen encolleu o dedo con el. |
| 42:12 | e posérona na pórta | da praça, so o portal. |
| 42:21 | Este donzél, con gran medo | de xe ll' o anél torcer |
| 42:22 | quando feriss' a pelóta, | foi buscar u o põer |
| 42:25 | daquela que éu amava, | ca éu ben o jur' a Déus |
| 42:33 | Pois feit' houve sa promessa, | o donzél lógo s' ergeu, |
| 42:34 | e a omagen o dedo | cono anél encolleu; |
| 42:38 | u o donzél braadava, | e el contou-lles des i |
| 42:41 | Que o fezésse cuidaron | lógo todos dessa vez; |
| 42:43 | que o que el prometera | aa Virgen de gran prez, |
| 42:49 | Poi-las vodas foron feitas | e o día se saiu, |
| 42:50 | deitou-s' o novio primeiro | e tan tóste s' adormiu; |
| 42:52 | que o chamou mui sannuda: | “Ai, méu falss' e mentiral! |
| 42:57 | Lógo s' espertou o novio, | mas pero non se quis ir; |
| 42:65 | Entôn s' espertou o novio, | e desto tal medo pres |
| 42:71 | que o levou pois conssigo | per com' éu creo e sei, |
| 42:72 | deste mund' a Paraíso, | o reino celestïal. |
| 43:10 | o que pedir dar-ll-á lógo, | aquest' é cousa certeira.” |
| 43:17 | e por séu servidor sempre | na sa eigreja o désse; |
| 43:23 | Des que lle naceu o fillo, | en logar que adïanos |
| 43:24 | déss' end' a Santa María | teve-o grandes sét' anos |
| 43:26 | con que o levar devera, | e cuidou seer arteira. |
| 43:28 | déu féver ao meninno | e mató-o muit' aginna, |
| 43:31 | Que o soterrassen lógo | o marido ben quiséra; |
| 43:33 | que el' a Santa María | o daría, que llo déra |
| 43:37 | e foron en quatro días, | e ant' o altar festinno |
| 43:38 | o pos, fazendo gran chanto, | depenando sa moleira |
| 43:42 | o adug' ante ti mórto, | e dous días há que cheira. |
| 43:48 | ant' o altar en gẽollos, | Santa María chamando |
| 43:53 | Lógo fez que o meninno | chorou eno ataúde |
| 43:55 | Quando o padr' e a madre, | que fazían muit' esquivo |
| 43:56 | dóo por séu fillo, viron | que o menínn' éra vivo, |
| 43:57 | britaron o ataúde | u jazía o cativo. |
| 43:59 | por veer o gran miragre | que a Virgen demostrara |
| 44 | Esta é como o cavaleiro que perdera séu açor foi-o pedir a Santa María de Salas; e estando na eigreja posou-lle na mão. |
| 44:11 | E daquest' o ifançôn gran pesar |
| 44:12 | havía de que o non pod' achar, |
| 44:13 | e porende o fez apregõar |
| 44:29 | s' ên quisésse, fez-ll' o açor vĩir |
| 44:32 | fez-ll' o açor ena mão decer, |
| 45 | Esta é como Santa María gãou de séu fillo que fosse salvo o cavaleiro malfeitor que cuidou de fazer un mõesteiro e morreu ante que o fezésse. |
| 45:29 | logar en que o fezésse, | e achó-o, com' aprendo, |
| 45:32 | ante que o começasse, | door lo chegou a mórte; |
| 45:47 | E un dos ángeos disse: | “O que vos digu' entendede: |
| 45:49 | e o que Déus mandar desto, | vós entôn esso fazede; |
| 45:51 | Depois aquestas palavras | o ángeo lógo s' ía |
| 45:55 | E ele lle respondía: | “Mia Madr', o que vós quisérdes |
| 45:57 | mais tórn' a alma no córpo, | se o vós por ben tevérdes, |
| 45:58 | e faça o mõesteiro, | u viva en homildade.” |
| 45:61 | e sôbela alma lógo | o pano deitar mandava, |
| 45:62 | porque a leixass' o démo | comprido de falssidade. |
| 45:63 | Tornou-s' o ángeo lógo; | e atán tóste que viron |
| 45:66 | dizendo: “Assí perdestes | o céo per neicidade.” |
| 45:73 | daquel cavaleiro mórto, | e vivo o levantaron; |
| 46:16 | feze-o sigo levar; |
| 46:46 | pera o mundo salvar; |
| 46:54 | toda o mour' encimar, |
| 46:64 | fez, que o foi batiçar; |
| 47 | Esta é como Santa María guardou o monge, que o démo quis espantar por lo fazer perder. |
| 47:15 | mas o démo arteiro | o contorvou assí |
| 47:16 | que o fez na adega | bever do vinn' assaz. |
| 47:17 | Pero beved' estava | muit', o monge quis s' ir |
| 47:18 | dereit' aa eigreja; | mas o dém' a saír |
| 47:19 | en figura de touro | o foi, polo ferir |
| 47:21 | Quand' esto viu o monge, | fèramên s' espantou |
| 47:23 | que ll' apareceu lógu' e | o tour' amẽaçou, |
| 47:30 | o démo en figura | de mui bravo leôn; |
| 47:33 | Pois que Santa María | o séu monj' acorreu, |
| 47:34 | como vos hei ja dito, | e ll' o medo tolleu |
| 48:7 | Monssarrat éste chamado | o logar u é a fonte |
| 48:12 | se non quant' o cavaleiro | da fonte lles dar quería, |
| 48:24 | e con Déus, o vósso Fillo, | que todo póde, põede |
| 48:31 | Pois que viu o cavaleiro | que sa font' assí perdera |
| 49 | Esta é de como Santa María guïou os roméus, que ían a sa eigreja a Seixôn e erraran o caminno de noite. |
| 49:9 | o séu reino que non há par, |
| 50:5 | que córpos e almas nos julgass', éu o sei, |
| 50:10 | tal que nóssos ollos o podéssen catar. |
| 51 | Esta é como a omage de Santa María alçou o gẽollo e recebeu o cólbe da saeta por guardar o que estava pós ela. |
| 51:16 | o fez, e que o tomara, |
| 51:29 | en que o córpo de Cristo | foi feito e conssagrado; |
| 51:41 | O de dentro respôs lógo | que non faría ên nada; |
| 51:42 | e o de fóra tan tóste | houv' a baesta armada |
| 51:44 | que sen dulta o chagara. |
| 51:50 | que o de dentro tirara |
| 51:52 | que o de fóra matara. |
| 51:69 | o que vos dit' hei |
| 52:24 | furtou un cabrit' ên e o comeu; |
| 53 | Como Santa María guareceu o moço pegureiro que levaron a Seixôn e lle fez saber o Testamento das Escrituras, macar nunca leera. |
| 53:13 | e a madre mui coitada | pera Seixôn o levou |
| 53:14 | e chorando mui de rijo, | o pos ben ant' o altar. |
| 53:16 | o meninno en tal guisa | que andou ben e correu, |
| 53:19 | Depois a cabo dun ano | lle rogou que o alí |
| 53:21 | “Se non quisérdes, o fógo | sei éu que verná a mi |
| 53:23 | Dizend' aquest' o meninno, | o fógu' en el salto déu, |
| 53:25 | E ela o en séu cólo | fillou, com' aprendí éu, |
| 53:27 | E pois entrou na eigreja, | ant' o altar sen falir |
| 53:28 | o pos; e lóg' o meninno | se fillou ben a dormir, |
| 53:29 | e viu en vijôn a Madre | de Déus, que o foi guarir, |
| 53:38 | “Madr', éu farei i as gentes | vĩir ben dalend' o mar |
| 53:42 | ca fillo por bõa madre | fazer dev' o que mandar.” |
| 53:43 | Quand' esto viu o meninno | no Céo, foi-lli tal ben |
| 53:45 | ca o Espírito Santo | pos en el atán gran sen |
| 54 | Esta é de como Santa María guariu con séu leite o monge doente que cuidavan que éra mórto. |
| 54:27 | Ca o rostr' e a garganta ll' enchara |
| 54:28 | e o coiro fendera-s' e britara, |
| 54:34 | que o ongessen como conviínna. |
| 54:35 | E porend' o capeiron lle deitaron |
| 54:38 | a ourïent' onde o sól viínna. |
| 54:56 | se levantou o monge; e gran medo |
| 55 | Esta é como Santa María serviu pola monja que se fora do mõesteiro e lli crïou o fillo que fezéra alá andando. |
| 55:12 | Mais o démo, que se paga | pouco de virgĩidade, |
| 55:16 | entôn o crérig' astroso | leixou-a desamparada, |
| 55:28 | muitas de noit' e de día, | foi-se-ll' o tempo chegando |
| 55:36 | que a non lév' o dïabo | nen eno inférno arda. |
| 55:45 | ca o non viu por gran tempo, | senôn quand' éra ja cãa, |
| 55:53 | a Virgen Santa María | que o gran tempo crïara, |
| 55:59 | Mantenent' aqueste feito | soube todo o convento, |
| 55:62 | que fezéra, cujos feitos | todo o mund' apregõa. |
| 56:8 | oíndo-o outrossí, |
| 56:10 | o gran ben, com' aprendí, |
| 56:28 | o séu Fillo pïadoso. |
| 56:41 | ant' o altar e tender |
| 57:55 | o prïor cavalgava |
| 57:85 | O prïor e séus frades, |
| 57:92 | ant' o altar deitados |
| 57:97 | ant' o altar trouxéron, |
| 58:9 | e o que a Santa María praz, |
| 58:17 | e lle déss' o que houvésse mestér; |
| 58:25 | e o démo, que a trager i fez, |
| 58:30 | o coraçôn, e chamou: “Sennor, val |
| 58:34 | pecados, ca o téu ben nunca fal.” |
| 58:38 | o por que me deitast', e non m' en cal.” |
| 58:48 | a monja, tremendo-ll' o coraçôn; |
| 59 | Como o Crucifisso déu a palmada a honrra de sa madre aa monja de Fontebrar que poséra de s' ir con séu entendedor. |
| 59:37 | por s' o convento erger |
| 59:41 | atẽes que o proviço |
| 59:59 | mas o crucifiss' aginna |
| 59:71 | trões o convent' a pórta |
| 59:81 | foron. Porend' o convento |
| 60:4 | o Paraís' e Déus, |
| 61:1 | Fól é o que cuida que non podería |
| 61:8 | que foi da Virgen por que o mundo cata, |
| 61:11 | Diss' el: “Ca de o creer non é guisada |
| 61:18 | que quen quér que o visse espantar-s-ía. |
| 61:24 | ant' o altar en térra como perdudo, |
| 62 | Como Santa María déu fillo a ũa bõa dona que deitara en pennor, e crecera a usura tanto que o non podía quitar. |
| 62:33 | e viu-o estar u fazían dança |
| 62:35 | que non disse nada quand' o chamava: |
| 62:37 | depós si na bestia que o levava |
| 62:40 | nen “de que o lévas, gran tórto nos tẽes.” |
| 63:16 | tiínna o logar en aquela sazôn, |
| 63:27 | Mais o cavaleiro de que vos falei |
| 63:40 | Mais un séu escudeiro o trouxe mal |
| 63:48 | e ena carreira o conde achou, |
| 63:49 | que ll' o braço déstro no cólo deitou |
| 64 | Como a mollér que o marido leixara en comenda a Santa María non podo a çapata que lle déra séu entendedor meter no pée nen descalçá-la. |
| 64:1 | Quen mui ben quisér o que ama guardar, |
| 64:2 | a Santa María o dev' a encomendar. |
| 64:9 | e por aquesto a foi o infançôn prender |
| 64:14 | que havía guérra e que o foss' ajudar. |
| 64:19 | E o infançôn lle respondeu entôn assí: |
| 64:35 | Foi-s' o cavaleiro lógo dalí. Mas, que fez |
| 64:36 | o dïabr' arteiro por lle toller séu bon prez |
| 64:51 | Diss' o cavaleir': “Esto farei de bon talán.” |
| 64:71 | O cavaleiro disse: “Dona, desto me praz, |
| 65 | Como Santa María fez soltar o hóme que andara gran tempo escomungado. |
| 65:11 | E o hóme bõo sempre lle rogava |
| 65:12 | que se corregesse e o castigava; |
| 65:14 | assí o tragía o dém' enganado. |
| 65:15 | Pois que o préste viu que mõestamento |
| 65:17 | escomungou-o entôn por escarmento, |
| 65:21 | Entanto o préste morreu, e sen falla |
| 65:22 | ficou o vilão del escomungado. |
| 65:36 | e foi lóg' a Roma u o Papa éra |
| 65:38 | El mandou-o livrar a un séu privado, |
| 65:41 | El dar non llo pode, ca o non tragía, |
| 65:45 | que lle non pediss' e que o consellasse |
| 65:57 | vai Alexandría, e se o fezéres, |
| 65:66 | como mio dará o que é fól provado?” |
| 65:67 | E o ermitán lle diss' entôn: “Sandece |
| 65:71 | E o hóme disse: “Pero éu fezésse |
| 65:75 | E o ermitán déu-lle sa carta lógo |
| 65:79 | Foi-s' o hóm' e punnou de chegar mui cedo |
| 65:84 | buscand' o fól per carreiras e per vías; |
| 65:90 | e diss': “Aquest' é o que tant' hei buscado. |
| 65:96 | e o sandeu foi-se da gent' esfurtando, |
| 65:97 | e el depós el, sempre o aguardando, |
| 65:98 | atá que o viu mui longe do poblado, |
| 65:105 | ca se deitou lóg' ant' o altar tendudo, |
| 65:109 | polo comer, mais o hóme déu-ll' a carta |
| 65:122 | que todo o lugar foi alumẽado. |
| 65:126 | e o fól cantava con eles de grado. |
| 65:129 | o fól chamou o outr', e 'n gẽollos fitos |
| 65:131 | E diss' o fól: “Sennor santa pïadosa, |
| 65:137 | e o que t' escomungou, se o connoces, |
| 65:138 | chama-o ante mi, e serás soltado.” |
| 65:139 | Levantou-s' o hóme, e con el o louco, |
| 65:141 | que achou o préste, que non éra rouco |
| 65:144 | e de como fora o feito disséron; |
| 65:146 | “Soltade-o, préste, pois sodes vingado.” |
| 65:148 | e o fól ao outro moveu tal preito |
| 65:154 | e o ben de Déus de que éra deitado.” |
| 65:155 | O fól diss' entôn: “Pois que ficar queredes, |
| 65:161 | e morreron todos, e o sennorío |
| 65:186 | estes quinze días, o fól foi passado. |
| 65:196 | e que o perderan pelos séus pecados; |
| 65:201 | guardand' o sepulcro; mais Déus verdadeiro |
| 65:202 | levó-o consigu', e el seja loado. ⌧ |
| 66:28 | “O bispo que man |
| 66:39 | O bispo, quand' est' oía, |
| 66:48 | San Pédr' o sino tangía, |
| 66:51 | o vinn' e o pan |
| 66:57 | mais o que ti éu dad' havía |
| 67 | Como Santa María fez connocer ao hóme bõo que tragía o démo consigo por servente; e quiséra-o matar, senôn pola oraçôn que dizía. |
| 67:17 | que aos póbres servissen; | mais o démo con enveja |
| 67:21 | e o serviço dos póbres | vos farei de bõa mente, |
| 67:23 | e sequér o méu serviço | haveredes en dõado.” |
| 67:25 | e demais viu-o fremoso, | apóst' e ben razõado, |
| 67:27 | En esta guisa o démo | chẽo de mal e arteiro |
| 67:28 | fez tanto que o bon hóme | o fillou por escudeiro; |
| 67:30 | dizendo-lle: “Que queredes, | sennor? A min o mandade.” |
| 67:31 | Tanto lle soub' o dïabo | fazer con que lle prouguésse, |
| 67:33 | demais non havía hóme | que o atán ben soubésse |
| 67:37 | e muitas artes buscava | per que o algur matasse, |
| 67:39 | En tod' est' o hóme bõo | per ren mentes non metía, |
| 67:47 | Desta guisa o bon hóme, | que de santidade chẽo |
| 67:53 | e por aquesto o démo | tanto temeu sa vĩida, |
| 67:57 | preguntou-lles o bon hóme | u éra; eles dizían |
| 67:59 | Quand' aquest' oiu o bispo, | preguntou-lle que hóm' éra. |
| 67:62 | Diss' o bispo: “Venna lógo, | ca de veer-l' hei soïdade.” |
| 67:64 | Quand' esto soub' o dïabo, | andou muito revolvendo, |
| 67:66 | e poi-lo catou o bispo, | connoceu sa falsidade. |
| 67:75 | Entôn começou o démo | a contar de com' entrara |
| 68:16 | lle fazía o gran prazer |
| 68:28 | os gẽollos ant' o altar |
| 69 | Como Santa María fez oír e falar o que éra sordo e mudo, en Toledo. |
| 69:7 | seend' i o Emperador d' Espanna |
| 69:17 | o que lle mandavan, e o fazía, |
| 69:22 | que o sãasse. E ũa mannãa |
| 69:30 | cab' o altar u tangen-na campãa |
| 69:32 | un hóm' ant' o altar, ben como quando |
| 69:33 | está o que diz missa consagrando |
| 69:40 | ant' o préste e que s' agẽollasse; |
| 69:41 | e ao préste fez que o catasse |
| 69:43 | que lle meteu o dedo na orella |
| 69:50 | que ja oía o gal' e a rãa. |
| 69:51 | Entôn corrend' o monge como cérva |
| 69:67 | que o tirou contra si mui correndo |
| 69:68 | a foi-o ena eigreja metendo, |
| 69:75 | Lógo o que mandou ela foi feito, |
| 69:76 | ca o préste sabía de tal preito; |
| 70 | Esta é de loor de Santa María, das cinque lêteras que há no séu nome e o que quéren dizer. |
| 72 | Como o démo matou a un tafur que dẽostou a Santa María porque perdera. |
| 72:4 | que mereç' o fógu' infernal. |
| 72:37 | te dou(u) que o acharás |
| 72:39 | partid', e ll' o cór verás |
| 72:45 | E o padre foi lóg' alí |
| 73 | Como Santa María tornou a casula branca que tingiu o vinno vermello. |
| 73:12 | lóg' a Santa María o ía pedir, |
| 73:31 | Quando viu o monj' esto, pesou-lle tant' ên |
| 73:32 | que per poucas houvéra de perder o sen, |
| 73:37 | non ousarei ant' o abad' aparecer, |
| 73:38 | nen u for o convento ousarei entrar.” |
| 73:44 | que o non fora tanto da primeira vez. |
| 74 | Como Santa María guareceu o pintor que o démo quiséra matar porque o pintava feo. |
| 74:2 | non lle pód' o démo nïún mal fazer. |
| 74:8 | pintava el sempr'; e o démo porên |
| 74:15 | Pois est' houve dit', o démo s' assannou |
| 74:16 | e o pintor fèrament' amẽaçou |
| 74:17 | de o matar, e carreira lle buscou |
| 74:18 | per que o fezésse mui cedo morrer. |
| 74:19 | Porend' un día o espreitou alí |
| 74:24 | Mais entôn o dém', en que todo mal jaz, |
| 74:28 | en quanto o pintor estava deitou |
| 74:30 | Madre de Déus, que o vẽéss' acorrer. |
| 74:34 | nen lle pód' o dém' en ren empeecer. |
| 74:37 | e viron o démo mais negro ca pez |
| 74:39 | E ar viron com' estava o pintor |
| 75:24 | e o rico ao démo, | que lle déu mórte coitada. |
| 75:25 | Mais o capelán correndo, | quando soube com' estava |
| 75:26 | o rico, vẽo aginna, | porque del haver coidava |
| 75:39 | e o riqu' entôn con sanna | mui bravo lle respondía: |
| 75:41 | O crérig' assí estando | de se non ir perfïado, |
| 75:61 | E o capelán lle disse: | “Esto non me conselledes, |
| 75:64 | E o evangelisteiro | se foi lógo sen tardada, |
| 75:65 | e fillou o Córpus Crísti | e o cáliz da igreja; |
| 75:81 | O crérigo, macar teve | que lle dizía dereito |
| 75:86 | con sas mãos, e tan tóste | o crérigo comungó-a; |
| 75:90 | u éu veja o téu Fillo, | que é téu Padr' e amigo.” |
| 75:99 | e, par Déus, mellor consello | ca o capelán tevéstes, |
| 75:101 | Entôn o clérigo foi-se | a cas do rico maldito, |
| 75:102 | u o capelán estava | ant' el en gẽollo fito; |
| 75:107 | que o chamou con sa mão | como xo ante chamara, |
| 75:117 | E enquant' a Virgen disse, | sempr' o crérig' os gẽollos |
| 75:129 | Quand' o crérigo viu esto, | fillou-se-ll' ende tal medo, |
| 75:131 | a Virgen Santa María, | que o tirou pelo dedo |
| 75:135 | que ben daquela maneira | que o tu tod' entendiste |
| 75:136 | o conta lóg' aas gentes | sen ningũa delongada.” |
| 75:137 | O clérigo fez mandado | da Virgen de ben comprida, |
| 76 | Como Santa María déu séu fillo aa bõa mollér, que éra mórto, en tal que lle désse o séu que fillara aa sa omagen dos braços. |
| 76:9 | e tanto ll' andou o dém' en derredor, |
| 76:10 | que o fez nas mãos do jüíz vĩir. |
| 76:12 | mandó-o tan tóste en ũa forca põer; |
| 76:14 | o sen, e con coita fillou-s' a carpir. |
| 76:17 | o mundo en poder, e disse-lle: “Ren |
| 76:20 | que aa omagen foi e ll' o Fillo tolleu |
| 76:23 | o méu sã' e vivo vĩir sen lijôn nen mal.” |
| 76:25 | resurgio-o dela, que vẽo sen al |
| 76:31 | Quand' a mollér viü o gran miragre que fez |
| 77:1 | Da que Déus mamou o leite do séu peito, |
| 77:6 | o mais de séu córp' e de mal encolleito. |
| 77:26 | mas tornou-ll' o córpo todo escorreito. |
| 77:30 | quando s' estendía o nervio odeito. |
| 77:31 | O bispo e toda a gente deant' estando, |
| 78:21 | e de taes cousas a el o acusaron, |
| 78:27 | E mandou-lle que o primeiro que chegasse |
| 78:28 | hóm' a el dos séus, que tan tóste o fillasse |
| 78:29 | e que sen demóra no forno o deitasse, |
| 78:32 | mandó-o que fosse a veer se fezéra |
| 78:33 | aquel séu caleiro o que ll' ele disséra, |
| 78:47 | e aquel hóm' éra o que a mezcra feita |
| 78:50 | se fez o caleiro a justiça fremosa.” |
| 78:53 | chegou ao forno; e lógo o caleiro |
| 78:54 | o deitou na chama fórt' e perigoosa. |
| 78:55 | O outro, pois toda a missa houv' oída, |
| 78:65 | o caleir' o outro que aquele mezcrara, |
| 78:66 | teve-o por cousa d' oír muit' espantosa. |
| 79:7 | e de o oír seer-vos-á saboroso, |
| 79:29 | O padr' e a madre, quand' aquesto viron, |
| 79:31 | contar o que vira, mercee pediron |
| 79:38 | E quando o prazo dos días chegado |
| 80 | Esta é de loor de Santa María, de como a saüdou o ángeo. |
| 80:6 | por ti o de que hás sabor. |
| 80:16 | o fruito de ti, a la fé; |
| 80:22 | eno día o pecador. |
| 81 | Como Santa María guareceu a mollér do fógo de San Marçal que ll' havía comesto todo o rostro. |
| 82 | Como Santa María guardou un monge dos dïáboos que o quiséran tentar e se lle mostraron en figuras de pórcos polo fazer perder. |
| 82:2 | pois o poder ela do démo desfaz. |
| 82:22 | o desfarei, pero que trage frocaz.” |
| 82:23 | O frad', est' oíndo, espantou-se mal |
| 82:38 | confortou o frade, dizend': “A mi praz |
| 83:44 | os que o guardar soían, |
| 84 | Como Santa María resuscitou a mollér do cavaleiro, que se matara porque lle disse o cavaleiro que amava mais outra ca ela; e dizía-lle por Santa María. |
| 84:1 | O que en Santa María | crevér ben de coraçôn |
| 84:6 | porque sei, se o oírdes, | que vos valrrá un sermôn. |
| 84:9 | e ela a el amava | que xe perdía o sen; |
| 84:11 | O cavaleir' éra bõo | de costumes e sen mal, |
| 84:20 | en como se levantava | e de mal o sospeitou, |
| 84:35 | e tomou lóg' un coitélo, | con que tallavan o pan, |
| 84:38 | Diss' entôn o cavaleiro: | “Ai Déus, que maa vijôn!” |
| 84:48 | e diss' ao cavaleiro: | “O méu Fillo recebeu |
| 84:49 | o rógo que me feziste | e a ta mollér viveu |
| 85 | Como Santa María livrou de mórte un judéu que tiínnan preso ũus ladrões, e ela soltó-o da prijôn e feze-o tornar crischão. |
| 85:13 | Desta guisa o tevéron fóra do caminno |
| 85:14 | atad' en ũa gran casa vélla, o mesquinno; |
| 85:19 | mais fremosa que o sól; e lógo ll' as prijões |
| 85:29 | E porên mostrar-te quéro o ben que perdedes |
| 85:30 | e o mal que, pois morrerdes, lógo haveredes, |
| 85:33 | Entôn o pres pela mão e tiró-o fóra |
| 85:34 | dalí, e sobr' un gran monte o pos essa hóra |
| 85:41 | Quand' o judéu viu aquesto, foi end' espantado; |
| 85:54 | leixó-o; e el foi-se lóg' a un mõesteiro |
| 85:57 | E pois que ant' o convento contou quanto vira, |
| 85:58 | o abad' o fez crischão lógo sen mentira; |
| 86:7 | Eno mar que cerca o mund' arredor, |
| 86:11 | O miragre foi muit' apóst' e mui bél |
| 86:14 | o ángeo que a vẽo saüdar. |
| 86:15 | De San Migaél, o ángeo de Déus, |
| 86:19 | O logar éra de mui gran devoçôn, |
| 86:21 | menguass' ant' o mar, ca en outra sazôn |
| 86:25 | mais o mar creceu e colleu-a alí, |
| 86:28 | ca o mar de todas partes a cobriu; |
| 86:32 | quando viu o mar que a vẽo cobrir; |
| 86:33 | e demais chegou-ll' o tempo de parir, |
| 86:42 | lóg' a San Miguél o miragre mostrar. |
| 87:33 | o que ll' a Virgen nomeou |
| 87:40 | ca ben o merecía. |
| 88:38 | que o faça esfoçar; |
| 88:42 | e o convent' abalado |
| 88:49 | o convento foi levado |
| 88:70 | per Hipócras o loado; |
| 88:71 | porên o foi desdennar |
| 88:72 | quand' o gẽollo ficado |
| 89:11 | Ca o prazo chegado |
| 89:33 | ben come se o sól entrasse |
| 89:41 | E ela o fez lógo, |
| 90:8 | o démo destroíste. |
| 90:14 | jaz o démo na grade. |
| 90:20 | ten o dém' en vessadre. |
| 90:26 | jaz o démo nas pallas. |
| 90:32 | jaz o démo na lama. |
| 92:4 | a que o lum' en si trager |
| 92:35 | O crérigu' entôn s' espertou |
| 92:37 | e séu lum' alí o cobrou; |
| 93:30 | e do séu santo leite o córpo ll' ongiu; |
| 93:32 | assí que o coiro houve tod' a mudar. |
| 93:35 | a el Santa María e o foi guarir, |
| 94:33 | na cinta, ant' o altar |
| 94:45 | E o cavaleiro fez, |
| 94:58 | ela mui ben o guardou, |
| 94:69 | tro o mõesteiro viu. |
| 94:97 | haver, juntou o convento |
| 94:98 | e contou-lles o gran ben |
| 94:100 | o mund' en séu mandamento; |
| 94:105 | O convent' o por mui gran |
| 95 | Como Santa María livrou un séu ermitán de prijôn dũus mouros que o levavan a alên mar, e nunca se podéron ir atá que o leixaron. |
| 95:23 | mais o que de comer éra adubar fazía |
| 95:44 | e chamaron Mafométe, o fillo d' Abdalla. |
| 95:45 | Mais o almiral dos mouros éra entendudo, |
| 95:51 | E mandó-o tirar fóra e pos-ll' our' e prata |
| 95:57 | E o almiral entôn preguntou que hóm' éra, |
| 95:58 | ou de fillar aquel vidro, porque o fezéra. |
| 95:63 | E eles, quand' est' oíron, fóra o poséron |
| 95:64 | en aquel logar mẽesmo onde o preséron, |
| 96 | Como Santa María guardou a alma dun hóme bõo que se non perdesse, ca o havían escabeçado ladrões, e fez que se juntassen o córpo e a tésta e se maenfestasse. |
| 96:21 | fóra do caminn', o escabeçaron |
| 96:26 | o córp' e a tésta, ond' eles pavor |
| 96:33 | foron, a tést' e o córpo juntados |
| 96:39 | de vós.” E contou como o mataran |
| 96:43 | que per nulla ren o démo levasse |
| 96:56 | e o séu córpo tan tóste desfeito; |
| 97 | Como Santa María quis guardar de mórte un privado dun rei que o havían mezcrado. |
| 97:3 | vai o coitad', e valer, |
| 97:10 | que o cuidaran a fazer morrer. |
| 97:11 | De tal guisa o foron mezcrar, |
| 97:12 | que o mandou lógu' el Rei chamar |
| 97:52 | podedes per i o feit' entender.” |
| 97:61 | que foron o feito descobrir |
| 98:7 | E o falimento fora | grand' e sen razôn; |
| 99:14 | dela o logar sagrado |
| 99:15 | e o altar desfazer, |
| 100:21 | Guïar ben | nos pód' o téu siso |
| 101 | Como Santa María guareceu o que éra sordo e mudo. |
| 101:6 | o foi de todo sãar. |
| 101:18 | non se quis d' ant' o altar, |
| 101:25 | ll' o rostr' e o guareceu |
| 101:29 | e o sángui lle saiu |
| 102:26 | levó-o per séus pecados |
| 102:28 | ladrões, o traedor, |
| 102:29 | que o lógo mal chagaron |
| 102:30 | e todo o debullaron |
| 102:39 | ía, que o acorrendo |
| 102:54 | mais ant' o foio cobriron. |
| 102:63 | e assí o ên trouxéron, |
| 103 | Como Santa María feze estar o monge trezentos anos ao canto da passarinna, porque lle pedía que lle mostrasse qual éra o ben que havían os que éran en Paraíso. |
| 103:6 | e que o viss' en sa vida | ante que fosse morrer. |
| 103:12 | se verei do Paraíso, | o que ch' éu muito pidí, |
| 103:15 | Tan tóste que acabada | houv' o monj' a oraçôn, |
| 103:24 | o convent'.” E foi-se lógo | e achou un gran portal |
| 103:26 | Non é est' o méu mõesteiro, | pois de mi que se fará?” |
| 103:28 | os monges quando o viron, | e demandou-ll' o prïor, |
| 103:31 | e o prïor e os frades, | de que mi agora quitei |
| 103:33 | Quand' est' oiu o abade, | teve-o por de mal sen, |
| 103:34 | e outrossí o convento; | mais des que soubéron ben |
| 103:41 | por ela, e aquí nos móstra | o que nos depois dará”. |
| 104 | Como Santa María fez aa mollér que quería fazer amadoiras a séu amigo con el córpo de Jesú-Cristo e que o tragía na touca, que lle corresse sángui da cabeça atá que o tirou ende. |
| 104:3 | E o que o fazer coida, | creed' aquesto por mi, |
| 104:10 | que con gran coita houvéra | o siso end' a perder. |
| 104:14 | das da eigreja, que lógo | o podería haver, |
| 104:19 | E o crérigo sen arte | de a comungar coidou; |
| 104:43 | Entôn contou-lles o feito, | tremendo con gran pavor, |
| 104:49 | non cates a méu pecado | que mi o démo fazer fez.” |
| 105:22 | éu o farei, pois vos en prazer jaz.” |
| 105:35 | E o padr' e a madre perfïados |
| 105:53 | de o dizer; ca tanto foi sen guisa, |
| 105:64 | lógo salvaj', e ardeu o malvaz. |
| 105:72 | a que o marido fora chagar |
| 105:82 | e queima, que o córpo me desfaz.” |
| 105:99 | e ela sentiu o córpo ben são |
| 106:30 | lógo ll' o cepo caeu |
| 106:36 | como ll' o cepo britou |
| 106:39 | O outro lle diss' assí: |
| 106:44 | Pois s' o primeiro sentiu |
| 108 | Como Santa María fez que nacesse o fillo do judéu o rostro atrás, como llo Merlín rogara. |
| 108:22 | ca o que térra e mar |
| 108:24 | esto ben o faría.” |
| 108:25 | O judéu a perfïar |
| 108:29 | ca o que foi ensserrar |
| 108:38 | o que non devería. |
| 108:41 | que o téu foi sen dultar, |
| 108:42 | que o que te rogarei |
| 108:47 | foi; o que lle nacer ên |
| 108:49 | que com' outr' o rostro ten |
| 108:53 | E o praz' uviou chegar |
| 108:57 | ca atal o gẽerar |
| 108:60 | Que o rostro lle tornar |
| 108:61 | fez Déus o deant' atrás, |
| 108:63 | o fillo de Satanás |
| 108:66 | que ant' o non criía. |
| 108:68 | o quis lógo que naceu; |
| 108:69 | mas Merlín o fez guardar, |
| 108:70 | que o mui ben entendeu, |
| 109 | Como Santa María livrou un hóme de cinco dïáboos que o querían levar e matar. |
| 109:9 | nen haverá mentr' o mundo durar, |
| 109:11 | O miragre foi en tal razôn: |
| 109:18 | que o non leixaron adeant' ir |
| 109:21 | mẽores, que o levaron dalí |
| 109:33 | mai-los que do batismo o sinal |
| 109:35 | Esto dito, fogiu o judéu; |
| 110:11 | Se purgamẽo foss' o céo estrelado |
| 110:12 | e o mar todo tinta, que grand' é provado, |
| 111 | Esta é como un crérigo de missa que servía a Santa María morreu no río que ven por París; e a tercer día ressocitó-o Santa María e sacó-o do río. |
| 111:11 | De missa o malfadado |
| 111:19 | Ũa noit' o desguisado |
| 111:21 | houv' en un barqu' e passad' o |
| 111:24 | ca o barco foi tornado |
| 111:37 | vẽo, e o denodado |
| 111:40 | houv' o mórto e sacado |
| 112:19 | Ca o masto foi britado |
| 112:20 | e o temôn pecejado, |
| 113 | Como Santa María de Monsserraz guardou o mõesteiro que non feriss' a pena en ele que caeu da róca. |
| 113:18 | quand' oíron o son grande, | disséron: “Sennor, somos téus, |
| 113:22 | o penedo que caera, | que Déus fezéra desvïar; |
| 114 | Esta é dun mancebo a que séus ẽemigos chagaron mui mal de mórte, e sa madre prometera-o a Santa María de Salas, e foi lógo guarido. |
| 114:6 | põendo ant' o séu altar estadaes. |
| 114:8 | mais ca ren, e sempre o acomendava |
| 114:12 | no séus ẽemigos e mal o chagaron |
| 114:13 | de guisa que todo o espedaçaron, |
| 114:17 | foi por el mui tóst' e trouxe-o aginna |
| 114:19 | E catou-o e viu-o come desfeito |
| 114:23 | E acomendó-o aa grorïosa |
| 114:25 | que o guariu lógo come pïadosa, |
| 114:32 | diss' el a sa madre que o desatasse, |
| 114:33 | ca ja são éra, e que o catasse; |
| 114:34 | e ela o fez lógu', e achou-ll' iguaes |
| 115 | Esta é como Santa María tolleu ao démo o mininno que lle déra sa madre con sanna de séu marido, porque concebera del día de Pascoa. |
| 115:8 | contra o que nos tẽe |
| 115:10 | por toller-nos o bẽe |
| 115:24 | de o dare |
| 115:46 | Mais o dém', a que pesou |
| 115:49 | pera o que fezéran |
| 115:51 | que, o que mantevéran, |
| 115:56 | Muit' houv' o démo prazer |
| 115:58 | o hóm', e fez-lo erger |
| 115:61 | E o que prometudo |
| 115:65 | el ende o partía. |
| 115:69 | como o dém' andava |
| 115:73 | que o el non fezésse, |
| 115:80 | que o que prometud' hás |
| 115:86 | O hóme non quis per ren |
| 115:89 | mais pois compriu o preito, |
| 115:91 | diz: “O que será feito, |
| 115:93 | o daquí que séu seja, |
| 115:100 | por que o mui mais ca pez |
| 115:103 | mais todo o meninno |
| 115:107 | o démo de mal chẽo |
| 115:113 | o levarei sen falla, |
| 115:120 | e pois feze-o chamar |
| 115:129 | E o moç' en trebello |
| 115:134 | no meóg' o |
| 115:136 | E tan tóste que o viu, |
| 115:159 | o moço, ca trezentas |
| 115:167 | o moço, muit' aginna |
| 115:176 | O Patrïarca sen al |
| 115:196 | o caminn' entôn colleu |
| 115:197 | o moç', e gran jornada |
| 115:206 | O moç' houve gran sabor |
| 115:216 | E o ángeo de Déus |
| 115:227 | o moço sa fazenda |
| 115:233 | o démo e o dome, |
| 115:246 | O ermitán ant' a luz |
| 115:250 | O menínn' entôn ll' aduz |
| 115:261 | que o moço fillaron |
| 115:265 | o ermitán dizía. |
| 115:268 | o moç' e como perdiz |
| 115:269 | assí o depenavan, |
| 115:273 | o moço e fugían, |
| 115:276 | Pois que tolleu o donzél |
| 115:280 | mais o ermitán fïél |
| 115:283 | u mi o moço prenderon |
| 115:288 | o ermitán come fól |
| 115:290 | o moço; e en sa pról |
| 115:296 | O ermitán entôn pres |
| 115:297 | o moço pela mão, |
| 116 | Esta é como Santa María fez acender dúas candeas na sa eigreja en Salamanca, porque o mercador que as i poséra llas encomendara. |
| 116:42 | que o fógo conssume.” |
| 117:8 | a sossacou o dïabo, que lle fez camisas |
| 117:12 | que o sábado guardasse, mas sempr' i cosera |
| 117:25 | e ant' o altar chorando foi tan repentuda |
| 118 | Como Santa María resucitou en Saragoça un mininno que levaron mórto ant' o séu altar. |
| 118:20 | que o fará, desto non dulto ren; |
| 118:25 | que o meninno entôn viv' achou. |
| 118:32 | séu fill' a Salas, e ant' o altar |
| 119 | Como Santa María tolleu un joíz aos dïáboos que o levavan e tornó-o a sa casa e disse-lle que se mẽefestasse, ca outro día havía de morrer. |
| 119:20 | aquel hóme e da vila longe o levade.” |
| 119:26 | o fillaron, ũus negros e outros cornudos. |
| 119:27 | E mantenente da vila o poséron fóra |
| 119:41 | e porende o livrou daquela coita féra, |
| 119:44 | e en pagar o que deves mete ta femença, |
| 119:52 | o leixou. E ele tornou-se lógo de mão |
| 121:22 | e ficou lóg' os gẽollos | escontra u o sól sal, |
| 121:38 | que assí nos desfaría | ben com' a agua o sal.” |
| 121:39 | Foron-s' eles; e daquesto | o cavaleiro non viu |
| 122:11 | Esta fez pintar o Emperador, |
| 122:12 | o que de tod' Espanna foi sennor; |
| 122:13 | mas o bon Rei Don Fernando mellor |
| 122:14 | a pintou toda, o córp' e a faz. |
| 122:25 | e a sa madre lógo o contou, |
| 122:51 | darei do méu.” E ben assí o fez; |
| 122:54 | malgrad' end' haja o démo malvaz. |
| 123:5 | e valer-ll-á contra o démo maior |
| 123:11 | que o acorresse, como ll' acorreu, |
| 123:27 | o salteiro todo, porque sen falir |
| 123:29 | Porend' a dous frades o fez Déus vĩir |
| 123:42 | ca salvo será sempr' o con que tevér.” |
| 124:1 | O que pola Virgen leixa | o de que gran sabor há, |
| 124:2 | sempre aquí lle demóstra | o ben que pois lle fará. |
| 124:4 | dizer aos que o viron, | e o contaron assí |
| 124:15 | fora, e que o matassen | lógo, u non houvéss' al, |
| 124:17 | E ferindo-o, chamava | a Reínna sperital, |
| 124:22 | Entôn os que o matavan | disséron: “E que será |
| 124:24 | Entôn o que llo mandava | mandou-lle ferir e dar |
| 125 | Como Santa María fez partir o crérigo e a donzéla que fazían voda, porque o clérigo trouxéra este preito pelo démo, e fez que entrassen ambos en orden. |
| 125:1 | Muit' é maior o ben-fazer |
| 125:3 | que é do démo o poder |
| 125:9 | O crérigo maiordomo | éra do bispo ben dalí |
| 125:21 | Daquesto foi mui coitado | o crérigu', e per séu saber |
| 125:32 | que o que a enganasse | mui mais ca nós sabería.” |
| 125:33 | O crérig' outra vegada | de tal guisa os conjurou |
| 125:36 | e ao crérigo vẽo | o démo con alegría, |
| 125:37 | dizend': “O que nos mandastes | mui ben o per recadei éu, |
| 125:39 | E o crérigo ll' ar disse: | “Tórna-t' alá, amigo méu, |
| 125:41 | E o démo tornou tóste | e feze-a lógu' enfermar, |
| 125:45 | E entôn atán fremoso | o crérigo lle pareceu |
| 125:47 | ca o démo, de mal chẽo, | en tal guisa a encendeu |
| 125:54 | o crérigu'; e el de grado | vẽo i e foi-lles pedir |
| 125:57 | E disso: “Casemos lógo.” | Mas diss' o padre: “Non, mais cras |
| 125:65 | E por partir este feito | oíd' agora o que fez: |
| 125:66 | O crérigo que disséra | sempre sas hóras, essa vez |
| 125:85 | A donzéla disse lógo: | “Sennor, o que vos aprouguér |
| 125:87 | com' o leixarei?” (diss' ela). | Diss' a Virgen: “Há-che mestér |
| 125:88 | que o leixes e te vaas | meter en ũa mongía.” |
| 125:93 | E o bispo chegou lógo, | e disso-lle o novio: “Fól |
| 125:98 | o escrito; e o bispo, | que nom' havía Don Fiíz, |
| 126:21 | ben ant' o séu altar se fez trager |
| 126:26 | e lógo o férro lle fez saír |
| 127 | Esta é como Santa María non quis que entrasse na sa eigreja do Poe un mancebo que déra a sa madre un couce; e el, pois viu que non podía entrar, cortou o pée, e depois sãou-o Santa María. |
| 127:7 | E non catou o mesquinno | como o troux' e pariu |
| 127:24 | o vẽéron e puxando | o cuidaron i meter |
| 127:25 | per força; mais non podéron | daquel logar o mover |
| 127:29 | El disse que o fezéra; | pois conssellaron assí |
| 127:30 | que o pé tallar mandasse | e podería entrar. |
| 127:33 | feze-o, e mantenente | d' entrar i non lle foi gréu; |
| 127:36 | non queiras que o méu fillo | sen pée vaa daquí.” |
| 127:38 | u se jazía tenduda | chorando ant' o altar. |
| 127:40 | filla o pé de téu fillo, | e non espéres a cras, |
| 127:42 | sobr' ele eno méu nome, | e éu farei-o sãar.” |
| 127:45 | mandara, e pos-ll' o pée | en séu logar; e mellor |
| 127:46 | se juntou que ant' estava | que o fezésse tallar. |
| 128:9 | que ll' escantaçôn mostrasse | e o metess' en carreira |
| 128:11 | Ela respôs-lle: “Farei-o | se méu conssello fillardes.” |
| 128:15 | mas guardade-a na boca | o mellor que vós podérdes; |
| 128:19 | O vilão crev' a vélla | e fez todo séu mandado; |
| 128:20 | e pois houve na colmẽa | de Déus o córp' ensserrado, |
| 128:21 | cuidou porên seer rico. | E quand' o tempo chegado |
| 128:27 | Quand' esto viu o vilão, | houv' entôn tan grand' espanto, |
| 128:32 | nunca foi.” Entôn o préste, | com' éra de bõa vida, |
| 128:49 | e pois conssagrou o préste | a hóstïa que tiínna, |
| 128:51 | que o vilão metera | i con gran mengua de siso, |
| 129:25 | que o sãara come pïadosa. |
| 130:5 | Nóstro Sennor e o séu ben haver |
| 130:10 | porên non é leal o séu amor. |
| 130:16 | e esta dando-o sempre mais val; |
| 131 | Esta é como Santa María guardou o emperador de Costantinóbre que non morresse so ũa pena que caeu sobr' ele, e morreron todo-los outros que con ele éran. |
| 131:16 | que o Emperador foi veer metal |
| 131:20 | E o Emperador foi lógu' i entrar, |
| 131:25 | so ũa gran pena que o enserrou; |
| 131:41 | polo conortar e o fazer dormir |
| 131:42 | e daquela coita o medo perder. |
| 131:46 | a que o tu deves muito gradecer. |
| 131:47 | Porque en méu Fillo fías, o gran Rei, |
| 131:52 | de noit' en visôn o Patrïarca viu |
| 131:55 | O Patrïarca foi outro di' alá |
| 131:63 | E quando o viron, déron end' a Déus |
| 131:71 | E eles o fezéron, pois todos en az |
| 132:43 | muitas que o outorgasse; |
| 132:45 | Pero tanto o trouxéron |
| 132:60 | o prazo das vodas vẽo |
| 132:64 | houve foi o curral chẽo |
| 132:76 | o fillou tan fèramente |
| 132:87 | non és tu o que dizías |
| 132:118 | e el viu dela o peito, |
| 132:124 | o novio de voontade |
| 132:127 | lle fez que o non fezésse. |
| 132:136 | que o guïou ben sen falla |
| 133 | Esta é de como Santa María ressucitou ũa mininna que levaron mórta ant' o séu altar. |
| 133:15 | que o séu padr' entôn por ela fez, |
| 133:16 | e ant' o altar da Sennor de prez |
| 134:17 | lógo ant' o altar |
| 134:32 | ca méu Fillo o quér, Rei da Majestade.” |
| 134:51 | O mal xe ll' aprendeu |
| 135:3 | o que a Virgen fillar |
| 135:10 | o que a Virgen fazer |
| 135:18 | cuj' é do Cé' o reinado. |
| 135:33 | Ca o padre del fez ir |
| 135:34 | o fill' e dela partir; |
| 135:39 | foi o deles e chorado, |
| 135:47 | Mas o padr' entôn fillou |
| 135:58 | vósco, que o acharei, |
| 135:63 | aqué o ric-hóme sal |
| 135:87 | u ést' o que seerá |
| 135:114 | o houvéron, e dissér- |
| 135:135 | o novio fez como faz |
| 136 | Esta é como en térra de Pulla, en ũa vila que há nome Fója, jogava ũa mollér os dados con outras compannas ant' ũa eigreja; e porque perdeu, lançou ũa pédra que déss' ao Meninno da omage de Santa María, e ela alçou o braço e recebeu o cólbe. |
| 136:20 | Mais la Madr' alçou o braço lógo mui festinno, |
| 136:28 | e o pintor dessa vila toda a pintava; |
| 136:29 | mais o braço per niũa ren non llo tornava |
| 137:9 | o pecado de luxúri' assí o vencía |
| 137:10 | que o démo o levara, cousa é certeira, |
| 137:16 | e que o daquel pecado tirasse rogava, |
| 137:17 | que o ben que el fazía todo desatava |
| 137:21 | o démo lle pois fazía que o non leixasse, |
| 137:37 | mais se o metess' o démo en cuidados vãos |
| 138:3 | Ca o que a de voontade rogar |
| 138:17 | null' hóme con ele pera o servir, |
| 138:29 | mas tu, Sennor, cata o coraçôn méu |
| 138:32 | chegou e tiró-o dalí sen afán |
| 138:38 | o que mais téu Fillo, se el mi perdôn, |
| 138:48 | séus ollos e viu; e lógo o chamou |
| 138:56 | o séu cobrou todo, que ren non faliu; |
| 139 | Como Santa María fez que falasse o Fillo que tiínna nos braços ao da bõa mollér, que lle disse: “papa!” |
| 139:34 | e diss' o meninno: “Quéres papar?” |
| 139:55 | o moç' e ido |
| 141 | Como Santa María acorreu a un monge séu que a servía e que ficava os gẽollos cada que ementavan o séu nome na eigreja e beijava a térra. |
| 141:1 | Quen muit' honrrar o nome da Sennor comprida, |
| 141:27 | que o ergeu mui tóste pela déstra mão, |
| 141:29 | o séu altar beijasse, e sería são |
| 141:35 | Mais depois o abade nen aquel convento |
| 141:38 | fez que o connocessen, porque lonj' oída |
| 142:16 | ca o río corría de poder, |
| 142:29 | Mai-la agua o troux' a derredor |
| 142:31 | Ca a força d' agua assí o pres |
| 142:32 | que o mergeu dúas vezes ou tres; |
| 142:44 | o fez a Virgen do río saír |
| 143:19 | do sepulcr' e o démo destroír, |
| 143:37 | o téu ben, con que possamos goír.” |
| 144:27 | non se pagava nen de o veer. |
| 144:33 | e o touro leixou-s' ir de randôn |
| 144:36 | E o crérigo, quand' aquesto viu |
| 144:40 | E en atal guisa o acorreu |
| 144:41 | que o touro lógu' en térra caeu |
| 144:45 | atá que o hóme foi no portal |
| 144:47 | con el e foi-o na casa coller. |
| 144:48 | E o touro s' ergeu e dessa vez |
| 145:1 | O que pola Virgen de grado séus dões |
| 145:17 | mais tal non foi ele come o que sérra |
| 145:26 | que o acorresse fez sas orações. |
| 145:38 | o Fillo da Reínna das bẽeições; |
| 145:39 | fillade-o lógo, ca éu ir-me quéro.” |
| 145:40 | E o patrïarca viu haver tan féro, |
| 145:53 | porque enos póbres o séu empregara |
| 145:56 | e o póboo da cidade movudo |
| 145:58 | contra o dïabo e sas tentações. |
| 146:2 | a Santa María o séu, |
| 146:49 | que o prenderon; e sacou |
| 146:62 | o levassen. “Ca”, diss' el, “sei |
| 146:67 | Quand' o oiu, mui mais ca pez |
| 146:85 | Óra verei o que farás |
| 146:88 | de o fazer. E muit' é fól |
| 146:89 | o que non cree que darás |
| 147 | Como ũa mollér póbre déu sa ovella a guardar a un ovelleiro, e quando ao trosquïar das ovellas vẽo a vélla demandar a súa e o ovelleiro disse que a comera o lobo, chamou Santa María de Rocamador, e a ovella braadou u lla tiínna o ovelleiro asconduda e disse: “ei-me acá, ei-m' acá.” |
| 147:17 | Mas o pegureir' astroso |
| 147:20 | diss': “O lobo a comeu.” |
| 147:22 | o tev' end', e lle creceu |
| 147:27 | de o fazer.” E dalá |
| 148:14 | o façan, senôn nunca | lles valrría ja maes. |
| 148:24 | o córpo cona lança, | tal ferida lle dava; |
| 148:25 | mas guardó-o a Virgen | que sól non lle chegava |
| 148:31 | que lles contou o feito | todo en qual maneira |
| 148:32 | o guardara de mórte | a Sennor verdadeira; |
| 149 | Como un préste aleimán dultava do Sagramento do Córpo de Déus e rogou a Santa María que lle mostrasse ende a verdade; e Santa María assí o fez porque éra de bõa vida. |
| 149:11 | e creo que terredes | por estrann' end' o feito |
| 149:19 | que o cérto fezésse | daquelo que dultava, |
| 149:33 | Mas pero o revólves | e tanges con tas mãos, |
| 149:37 | Est' é o que tu comes, | onde fazes tres partes, |
| 149:39 | e quen cree ben esto, | o démo nen sas artes |
| 149:41 | Est' é o que tu alças | e baixas e descóbres, |
| 151:9 | porque non podéss' o démo | levá-lo a sas barreiras |
| 151:19 | Ela serrou as fẽéstras | o mais de rijo que pode, | que non viss' el ren de fóra. |
| 151:28 | e sospeitavan o monge. | Mas a Virgen, de Déus Madre, | o livrou ben daquel preito; |
| 151:35 | E por esto foi o monge | escusado daquel furto, | de que o mal sospeitavan; |
| 152 | Como ũu bon cavaleiro d' armas, pero que éra luxurïoso, dezía sempr' “Ave María”, e Santa María o fez ên partir per sa demostrança. |
| 152:10 | que ll' o Sant' Ángeo disse, | de que somos sabedores. |
| 152:19 | U a viu o cavaleiro, | foi con medo espantado |
| 153:32 | e ant' o altar deceu |
| 153:41 | e ant' o altar caeu |
| 154 | Como un tafur tirou con ũa baesta ũa saeta contra o céo con sanna porque perdera, e cuidava que firiría a Déus ou a Santa María. |
| 154:18 | suso escontra o céo; | e fez mui gran demorança |
| 154:23 | que sanguent' o tavoleiro | foi. E quantos i estavan |
| 154:24 | en redor veend' o jógo | fèrament' ên s' espantavan, |
| 154:25 | ca viían fresc' o sángui | e caent', e ben cuidavan |
| 154:28 | e que o sang' a saeta | ben do céo adusséra, |
| 154:29 | e nembrou-lle-la paravla | que ant' o tafur disséra, |
| 154:30 | houvéron mui grand' espanto. | Mas o tafur sen tardança |
| 155 | Como un cavaleiro d' Aleixandría foi malfeitor, e quando vẽo a vellece, repentiu-se e foi a un santo ermitán confessar-se; e el disse-lle que jajũasse, e o cavaleiro disse que non podía. |
| 155:3 | Du o pecador promete | de seer amigo de Déus |
| 155:5 | e o non compr' é perdudo, | según conta San Matéus; |
| 155:23 | Quand' o véllo, de pecados | carregad', aquest' oiu, |
| 155:33 | que ll' o ermitán mandara; | e fillou-s' a comedir |
| 155:40 | que a mi fazer non queira | o que a beschas non faz |
| 155:43 | lágrimas dentro, e chẽo | foi o pichél dessa vez; |
| 155:48 | Quando viu o ermitano | este miragre tan bél, |
| 156:13 | a lingua ben na garganta, | cuidando-o cofonder, |
| 156:20 | por nós; e con esta coita | cuidava o sen perder. |
| 156:21 | E o que mais grave ll' éra, |
| 156:24 | quebrava-ll' o coraçôn |
| 156:44 | e o crérigo na orden | dos monges se foi meter. |
| 157:2 | o que faz mal, e mui tóste | por ela o er faz são. |
| 157:13 | feijóos ben come eles; | mais o démo a torvou, |
| 157:16 | a come lle sabería, | pela boca o chantar |
| 157:17 | foi ben até enas cachas, | que o non pod' ên tirar, |
| 157:20 | tirá-ll' ende o cuitélo | per arte nen per séu sen. |
| 157:26 | tirou-ll' un prést' o cuitélo, | ca non ja celorgïão. |
| 158:6 | o meteron e en férros, | como gente cobiiçosa, |
| 158:7 | en tal que o espeitassen. | Mas aquel sennor cuj' éra | sobr' el mentes non parava; |
| 158:10 | e que dalí o tirasse, | daquela prijôn nojosa. |
| 158:15 | Entôn deitou-ll' as prijões | ao cólo e sacó-o | ante tod' aquela gente |
| 158:16 | que o guardavan, e nunca, | pero que o ir viían, | non lle disséron nïente. |
| 158:17 | E tiró-o do castélo | e disse-lle saborosa- |
| 158:21 | ca o non guïou a Virgen | per carreira pedragosa |
| 159:14 | u o séu jantar tiínnan, | ond' éran cobiiçosos. |
| 159:29 | per ũa córda de seda | ant' o séu santo altar, |
| 160:16 | E o démo vencerá |
| 162:28 | mandou o bispo aquesto fazer, |
| 162:33 | Quando o crérigu' esto viu, |
| 162:34 | cuidou a pran que o fezér' alguên, |
| 162:37 | u ll' o bispo fora mandar |
| 162:41 | tornou i, quando o alvor |
| 163:1 | Póde por Santa María | o mao perdê-la fala, |
| 164:9 | fez-lo prender o ifante | que foi de Mont-Aragôn |
| 164:12 | devía. Porend' o monge | mandou tan tóste prender; |
| 164:16 | e pois que saiu a ele, | mandó-o ben recadar, |
| 164:17 | e assí o fez per força | do cimiteiro tirar. |
| 164:20 | o oíron; e a térra | tremeu, segund' aprendí, |
| 164:24 | Quand' esto soub' o ifante, | o monge tornar mandou, |
| 164:27 | O bispo d' Ósca i vẽo, | que tev' o feito por mal, |
| 164:30 | que o feito perdõara. | Pero non houve cobrada |
| 164:33 | quanto ll' o feito pesara, | ca nunca ll' esclareceu |
| 165:2 | contra o poder da Virgen, | ca x' é tod' espirital. |
| 165:15 | Lóg' o soldán con grand' hóste | moveu, quand' aquest' oiu, |
| 165:31 | O soldán lóg' outro día | sas gentes armar mandou |
| 165:37 | Quando viu o soldán esto, | teve-se por de mal sen, |
| 165:38 | e chamou porend' o mouro: | “Mao, falsso, mentiral, |
| 165:43 | O mouro, con mui gran medo, | lle respôs esta razôn: |
| 165:47 | Entôn o soldán lle disse: | “E que buscaron acá?” |
| 165:48 | Diss' o mouro: “Per mandado | da Virgen, Madre d' Içá, |
| 165:51 | O soldán diss' ao mouro: | “Eno Alcorán achei |
| 165:57 | mas ante que s' ên partisse, | déu i grand' alg' o soldán |
| 167:11 | e comendou-ll' o meninno | e guisou sa oferenda. |
| 167:28 | ca ja tres días havía | que o fillo mórt' houvéra; |
| 168 | Esta é dun miragre que fez Santa María de Salas por ũa mollér de Lérida que lle morreron séus fillos, e o postremeiro ressucitou-llo Santa María, que havía tres días que éra mórto. |
| 168:6 | que non lle fal end' o querer. |
| 168:13 | un crérigo, que o achou |
| 168:15 | E o miragre foi assí: |
| 168:27 | E dous días o tev' entôn |
| 168:32 | en un eirado o sobiu |
| 168:34 | que o iría alt' erger. |
| 168:35 | E tan tóste assí o fez, |
| 168:40 | foi-o aas gentes mostrar, |
| 169 | Esta é dun miragre que fezo Santa María por ũa sa eigreja que é ena Arreixaca de Murça, de como foron mouros acordados de a destroír e nunca o acabaron. |
| 169:16 | e de mal os guardava; | ca o que ela filla |
| 169:19 | en aquel logar santo, | nen de o ên toller, |
| 169:22 | que o fazer mandasse, | mostrando-mi que ben |
| 169:23 | éra que o fezésse, | depois per nulla ren, |
| 169:32 | o foi el, non podéron | nen tanger en cravilla. |
| 169:34 | e o mais d' Arreixaca | a Aljama mi déu |
| 169:39 | que o fazer mandasse; | mas diss' el: “Non farei, |
| 169:41 | Depois, quand' Aboíuçaf, | o sennor de Çalé, |
| 170:14 | gaannan, e o mundo met' en paz. |
| 171 | Como ũa mollér de Pédra-Salze ía con séu marido a Salas, e perderon un fillo pequeno en un río, e foron a Salas e achárono vivo ant' o altar. |
| 171:28 | o fill' os malavegosos. |
| 171:29 | Ca a madre, que o trager |
| 171:32 | como o contaron a mi, |
| 171:34 | o fillo; e os astrosos |
| 171:37 | Muito o per foron buscar |
| 171:41 | o padre; mas ela dizer |
| 171:51 | viü séu fill' ant' o altar |
| 171:55 | diss' ela, “o que demandar |
| 172:7 | Ca houve tan gran tormenta, | que o masto foi britado |
| 172:24 | o mercador que a Virgen | guïara ben sen contenda |
| 173:14 | o mund' en séu mandamento, | que non catass' as maldades [...] |
| 174:22 | que lle pareceu mais crara | que o sól en ourïente. |
| 174:29 | e sãou-o ben da lingua, | e el achousse tan são, |
| 175:2 | que sobr' el se tórn' o dano | de quen jura falssidade. |
| 175:9 | que o d' oqueijôn guardasse | e séu fillo que tragía, |
| 175:13 | mas quando o viu a gente, | foi ende maravillada |
| 175:15 | O herége, que muit' éra | chẽo de mal e d' engano |
| 175:19 | e metê-o eno saco | do fillo; e pois foi ido, |
| 175:24 | ca viron vĩir o baile | con séus hómẽes armados |
| 175:26 | atá que o vas' acharon | no saqu', esto foi verdade. |
| 175:27 | Tan tóste que o acharon, | o herége que séu éra |
| 175:29 | o moço que o tragía; | e a jostiça tan féra |
| 175:31 | Os séus hómẽes crüées | muit' aginna o fezéron |
| 175:33 | e depois que o na forca | ante séus ollos poséron, |
| 175:38 | e foi-o muito catando, | chorando con pïadade. |
| 175:39 | E u el assí chorava, | diss' o fillo: “Hóme bõo, |
| 175:49 | e o sofreu en sas mãos | que non colgou da garganta. |
| 175:50 | E disse: “Amigos, ide | tóste e o descolgade.” |
| 175:51 | Foron-se lógu', e con eles | foi séu padre o cativo |
| 175:57 | u a Virgen o guardara, | e a verdade do preito |
| 175:58 | lles disse, rogando muito: | “O herége mi chamade, |
| 175:59 | que ascondeu no méu saco | o vaso per que prendesse |
| 175:69 | que lle déu séu fillo vivo, | e o heréj' usureiro |
| 176:9 | que se o Santa María | de Salas tirasse d' i, |
| 176:17 | E abriu lóg' as cadẽas | e assí lle fez o al, |
| 176:18 | e o cep' en que jazía | e todo-los cadẽados. |
| 177:10 | atant' andou revolvendo, | que o foi con el mezcrar. |
| 177:11 | Tanto lle disse mal dele | e tan fórte o mezcrou, |
| 177:12 | que o sennor, con gran sanna, | verdade non preguntou, |
| 177:23 | Entôn o celorgïão | tornou-llos, e lógu' entôn |
| 177:25 | a Virgen Santa María | que o sãasse e non |
| 177:26 | catass' aos séus pecados. | E ela o fez sãar |
| 177:30 | e el omagen de cera | pos lóg' ant' o séu altar. |
| 178:1 | A que faz o hóme mórto | resurgir sen nulla falla, |
| 178:9 | e faagando-o muito, | dizendo: “Este don téu |
| 178:11 | O moço creeu aquesto | e prougue-lle daquel don, |
| 178:14 | levou o padre séu fillo | por non saber nemigalla |
| 178:19 | Eles en esto estando, | o lavrador foi chegar |
| 178:20 | do éro, e o meninno, | viu sa múa esfolar |
| 178:27 | Por quanto ela dizía | o menino non déu ren, |
| 178:31 | O estadal envïado, | e a muleta viveu. |
| 178:32 | Quand' esto viu o meninno, | gran prazer ên recebeu |
| 178:38 | e que brite o dïabo, | que sempr' é nóssa contralla. |
| 179 | Como ũa mollér que éra contreita de todo o córpo se fez levar a Santa María de Salas e foi lógo guarida. |
| 180:15 | o séu gran ben; e porend' encarnar |
| 180:27 | que por nós foi o iférno britar |
| 180:28 | e o dém' e toda sa alcavéla. |
| 180:30 | en sas profecías o foi mostrar, |
| 180:33 | o que nos fez Paraíso cobrar |
| 180:38 | un pano en que o envurullar |
| 180:54 | o ángeo Gabrïél que fillar |
| 181:8 | jazía dentr' en Marrócos, | ca o outro ja passado |
| 181:19 | demais, que saír fezésse | dos crischãos o concello |
| 181:25 | e as tendas que trouxéran | e o al todo perderon, |
| 182 | Como Santa María livrou ũu ladrôn da mão dos dïáboos que o levavan. |
| 182:14 | e o our' e a prata |
| 182:15 | e o al que achava, |
| 182:18 | na que o mal desata, |
| 182:27 | e dar o que tiínna |
| 182:31 | muitos, mató-o tóste; |
| 182:35 | mais longe o levaron |
| 182:36 | e mal o doitẽaron, |
| 182:37 | e atal o pararon |
| 182:45 | e o démo presésse, |
| 183:5 | que o reino do Algarve | tiínn' aquela sazôn |
| 183:14 | por aquesta razôn foron. | Mas o póboo malvaz |
| 183:18 | o mund' en séu mandamento, | a que soberva despraz. |
| 183:25 | dizer e aos crischãos | que o contaron a mi; |
| 184:17 | Ela aquesto fazendo, | o démo chẽo d' enveja |
| 184:21 | Ela que viu o marido | a que chagavan de mórte, |
| 184:26 | que ll' o cuitélo fezéra | que a sa madre matara. |
| 184:27 | Mais quiso Santa María, | a que o encomendara |
| 184:31 | e o sinal parecesse | da chaga, per que provasse |
| 185 | Como Santa María amparou o castélo que chaman Chincoia dos mouros que o querían fillar. |
| 185:5 | que fezo Santa María; | e aos que o oí |
| 185:8 | e un alcaid' i havía | que o guardava mui ben; |
| 185:9 | mais de guardá-lo a cima | lle mengou muito o sen, |
| 185:10 | assí que per pouc' un día | o houvéra de perder. |
| 185:12 | que do castél' alcaid' éra; | mas o traedor, que fez? |
| 185:14 | vos darei éu o castélo | de Chincoia en poder.” |
| 185:17 | e estando ena fala, | ben alí o prenderei, |
| 185:18 | e desta maneira tenno | que o podedes haver.” |
| 185:20 | quéro alá ir contigo | e verei o que será; |
| 185:25 | se lle désse o castélo; | e lógo con el moveu, |
| 185:26 | e o mouro o alcaide | de Chincoia foi veer. |
| 185:29 | que o guardasse, ca ele | quería a el guardar, |
| 185:31 | O alcaide de Chincoia, | que non cuidava que mal |
| 185:34 | que med' havían do mouro | que o quería trager. |
| 185:37 | o porend' ao castélo | nos queremos tornar, nós.” |
| 185:39 | O alcaide por tod' esto | sól cabeça non tornou, |
| 185:40 | mas por chegar ao mouro | lógo o río passou; |
| 185:42 | des i al rei de Grãada | o fezo preso trager, |
| 185:49 | e mandou ao alcaide | que se o castélo pedir |
| 185:51 | Ele con medo de mórte | lóg' o castélo pediu, |
| 185:54 | fez lóg' a toda sa gente | o castélo combater |
| 186:2 | se o vir en coita, acorrê-lo-á. |
| 186:11 | O marido a amava mui mais d' al; |
| 186:24 | e a madre pela mão o fillar |
| 186:25 | foi, e des i levó-o ao logar |
| 186:34 | e o mouro, e disséron: “Que será |
| 186:36 | que desconnoceu Déus e o mund' e prez, |
| 186:49 | outrossí o mouro, que éra ben tan |
| 186:53 | e ardeu o mouro falsso traedor, |
| 186:59 | E daquesta guisa o mouro ardeu |
| 187:16 | mas o séu abade lles disse: “Vaamos rogar |
| 187:18 | Lógo o fezéron sen tardar de ren |
| 187:25 | ond' o convent' houve quanto ên mestér havía. |
| 187:29 | e o abade, muito chorando, lles dizía: |
| 187:34 | Porên lle roguemos que o Fillo séu |
| 187:42 | O abade muito se maravillou |
| 187:48 | entôn o convento déu end' aa Virgen loor, |
| 188:2 | macá-lo encobrir queiran, | ela o faz pois mostrar. |
| 188:5 | e des que o ben houvérdes | oído, de cérto sei |
| 188:10 | que o ben que lle quería | non llo quis per ren negar. |
| 188:12 | que, macar no mund' estava, | por ela o despreçou |
| 188:20 | e que o põer da mão | éra ben come sinal |
| 188:23 | O padr' e a madre dela, | quando a viron fĩir, |
| 189 | Esta é como un hóme que ía a Santa María de Salas achou un dragôn na carreira e mató-o, e el ficou gafo de poçôn, e pois sãou-o Santa María. |
| 189:2 | pois madr' é do que trillou o | basilisqu' e o dragôn. |
| 189:5 | mas foi errar o caminno, | e anoiteceu-ll' entôn |
| 189:10 | que o guardasse de mórte | e de dan' e d' ocajôn. |
| 189:13 | assí que en dúas partes | lle fendeu o coraçôn; |
| 189:15 | Ca o poçôn saltou dela | e feriu-o eno rosto, | e outrossí fez o bafo |
| 189:20 | e des que chegou a Salas | chorou ant' o altar muito, | e tan tóste tornou são. |
| 190:2 | o démo, se Déus m' ampar, |
| 190:6 | se o temermos de ren, |
| 191:1 | O que de Santa María | sa mercee ben gaanna, |
| 191:2 | de tod' ocajôn o guarda, | ja non será tan estranna. |
| 191:7 | O alcaide do castélo | éra un póbr' escudeiro |
| 192 | Como Santa María livrou ũu mouro a que quería fillar o démo, e feze-o tornar crischão. |
| 192:1 | Muitas vegadas o dém' enganados |
| 192:13 | que o muit' honrrado |
| 192:28 | o séu gran poder. |
| 192:33 | e ja o quiséra |
| 192:53 | O hóm' entendudo |
| 192:57 | o mouro barvudo, |
| 192:60 | o mandou meter |
| 192:64 | o fezo jazer. |
| 192:66 | o démo chegou, |
| 192:70 | s' o mour' e tremendo |
| 192:72 | ll' o dedo coller |
| 192:126 | dalí o sacou, |
| 193:5 | quand' o Rei Loís de França | a Túnez passou primeiro |
| 193:10 | penssaron que o matassen | pera despender na guérra |
| 193:11 | o haver que el levava. | E tal conssello preséron |
| 193:12 | que eno mar o deitassen, | e un canto lle poséron |
| 193:15 | que alí u o deitaron | tan tóst' ela foi chegada |
| 193:16 | e guardou-o de tal guisa, | que sól non lli noziu nada |
| 193:17 | o mar nen chegou a ele, | esto foi cousa provada; |
| 193:18 | ca o que en ela fía, | en sa mercee non érra. |
| 193:19 | E ele alí jazendo | u o a Virgen guardava, |
| 193:33 | e lles el houve contado | como o no mar meteron, |
| 193:37 | e porend' o guardou ela | e feze-lle no mar vías |
| 193:38 | que o non tangess' a agua | e lle non fezésse guérra. |
| 193:47 | Poi-la jostiça fezéron, | o mercador entregado |
| 194 | Como Santa María livrou ũu jograr dũus que o querían matar e lle querían fillar o que tragía. |
| 194:1 | Como o nome da Virgen | é aos bõos fremoso, |
| 194:16 | E o jograr espediu-se | mannãa do cavaleiro; |
| 194:17 | e des que foi no caminno | e o viron ir senlleiro, |
| 194:18 | aqueles dous o prenderon | en un logar mui fragoso, |
| 194:19 | e lógo daquel caminno | mui longe o alongaron, |
| 194:21 | des i que o degolassen | ontre si o acordaron, |
| 194:23 | E estando en perfía | de qual deles o matasse, |
| 194:30 | que sól falar non podéron. | E o jograr perdidoso |
| 194:33 | fillou todo o séu lógo | e foi-s'; e eles ficavan |
| 194:36 | que por ementar o nome | da Virgen ren non sentisse |
| 194:37 | hóme do córpo; mais esto | ant' a profeta o disse, |
| 194:39 | O jograr se foi sa vía, | dando mui grandes loores |
| 195 | Como Santa María fez que honrrassen o cavaleiro que morreu no torneamento, porque guardou a sa fésta. |
| 195:1 | Quena fésta e o día |
| 195:96 | O convent' estando |
| 196:5 | que ídolos aorava | e o nome grorïoso |
| 196:9 | e porên vos direi óra | o que ll' avẽo un día, |
| 196:20 | e pois foron ben caentes, | o metal dentr' adeitava; |
| 196:25 | achou dona con séu fillo, | ben como se o crïasse, |
| 196:35 | por sa Madre.” E tan tóste | o meteron na eigreja; |
| 196:36 | e pois el viu o omagen | daquela que sempre seja |
| 196:40 | e o templo que guardava | derribou todo de chão |
| 197 | Como Santa María de Terena ressocitou ũu meninno a que matara o démo. |
| 197:2 | há o dém' en fazer mal, |
| 197:6 | pelos pecados que fazen, | e o quér Déus endurar, |
| 197:15 | e con despeito daquest' o | fillou o démo porên, |
| 197:16 | mais dest' a madr' e o padre | havían coita mortal. |
| 197:17 | Ca tan fórte o fillava | o démo, com' aprendí, |
| 197:19 | mais ũa vez atán fórte | o fillou, que ben alí |
| 197:20 | u estava afogou-o, | e morreu, u non houv' al. |
| 197:24 | ca tenno que o terredes | por conssello mui leal: |
| 197:26 | a Terena, mais non quiso | Déus que o fosse comprir; |
| 197:34 | e o que jazía mórto | atán tóste resurgiu, |
| 197:38 | o caminn', e séu irmão | nunca se dele quitou; |
| 197:43 | porque resurgiu de mórte | o que o démo maior |
| 197:44 | matou, e desfez séu feito | como a agua o sal. |
| 198:1 | Muitas vezes vólv' o démo | as gentes por séus pecados, |
| 198:6 | o terrán, e que metudo | dev' a seer ontr' os preçados. |
| 198:9 | mais o démo, de mal chẽo, | meteu ontr' eles tal sanna, |
| 198:12 | e durou o mais da noite | aquesta malaventura, |
| 198:16 | u lidaron ben des quando | começara o serão |
| 198:27 | Porend' aqueste miragre | por mui grande o tevéron |
| 199:1 | Com' é o mund' avondado | de maes e d' ocajões, |
| 199:11 | E en aqueste castélo | o peliteiro morava, |
| 199:18 | ca os que o démo sérven | han del taes galardões. |
| 199:22 | e tornou-ll' o rosto negro | muito mais que os carvões. |
| 199:27 | E quando foi na eigreja, | ant' o altar o deitaron |
| 200:17 | déu-lles o que merecían, |
| 201:11 | Assí o fez gran tempo. | Mas o dïabr' antigo, |
| 201:17 | e pois que o viu nado, | creceu-ll' ên tal tristura, |
| 201:18 | que o matou mui tóste | como mollér sandía. |
| 201:19 | Pois que o houve mórto, | non soub' haver recado |
| 201:22 | mató-o; ar fez outro | que pos per esta vía. |
| 202 | Esta é como un clérigo en París fazía ũa prosa a Santa María e non podía achar ũa rima, e foi rogar a Santa María que o ajudasse i, e achó-a lógo. E a Magestade lle disse “muitas graças.” |
| 202:25 | Déus Padre e o séu Fillo | e o Sant' Espírit' i |
| 203:2 | algún ben, dar-vo-ll-á ela | que dé, se o non tevér. |
| 204:2 | quand' houvér coita de mórte, | ben o pód' ela guarir. |
| 204:8 | ca con ele preegava | o ben de Nóstro Sennor; |
| 204:17 | ela u ele jazía | e mui ben o confortou, |
| 204:18 | e o doente mercee | começou-lle de pedir. |
| 204:22 | a cabeça e o córpo | e os pées a ongir. |
| 204:24 | e o córpo por ja sempre | de forniço se quitar, |
| 204:33 | e lóg' o arcedïago | a essa hóra guariu. |
| 205:2 | e guard' há de mal por ela | o que ll' é encomendado. |
| 205:18 | per que o castélo todo | muit' aginna foi entrado. |
| 205:19 | O castélo fòrtemente | foi derredor combatudo |
| 205:21 | foi o póblo que dentr' éra; | e pois que se viu vençudo, |
| 205:35 | O maestre Don Gonçalvo | Eanes de Calatrava, |
| 206 | Como o Papa Leôn cortou sa mão, porque éra tentado d' amor dũa mollér que lla beijara, e pois sãó-o Santa María. |
| 206:2 | pero o tent' o dïabo, | nunca o fará errar. |
| 206:5 | a que punnou o dïabo | de meter en tentaçôn, |
| 206:7 | Porque éra Padre Santo, | o dïabo traballou |
| 206:8 | per como o enganasse; | e tanto pós el andou |
| 206:9 | que por mui gran fremosura | de mollér o enganou, |
| 206:12 | mentes enas sas feituras, | ca o démo o venceu; |
| 206:23 | O póboo parou mentes | que foss' u soía ir |
| 206:38 | e porque o mais crevéssen, | foi-lles a mão mostrar. |
| 207 | Esta é como un cavaleiro poderoso levava a mal outro por un fillo que lle matara, e soltó-o en ũa eigreja de Santa María, e disse-lle a Magestade “gracías” porên. |
| 207:9 | do fillo foi el prendê-lo, | e quiséra-o matar |
| 207:11 | E el levando-o preso | en ũa eigreja 'ntrou, |
| 207:12 | e o pres' entrou pós ele, | e el del non se nembrou; |
| 207:13 | e pois que viu a omagen | da Virgen i, o soltou, |
| 208 | Como ũu herége de Tolosa meteu o Córpo de Déus na colmẽa e déu-o aas abellas que o comessen. |
| 208:6 | macar seja o séu Córpo | en qualquér logar metudo. |
| 208:10 | ían que quen os creía, | que o davan por perdudo. |
| 208:14 | e o que assí fazían, | tiinnano por sisudo. |
| 208:16 | e fillou o Córpus Crísti, | mais per ren nono passou, |
| 208:17 | e tod' enteiro com' éra | ena boca o levou; |
| 208:22 | coidou que o nengún visse | nen ên foss' apercebudo. |
| 208:23 | E en ũa sa colmẽa | o deitou e diss' assí: |
| 208:24 | “Abellas, comed' aquesto, | ca éu o vinno beví; |
| 208:26 | E des i foi-se mui lédo | o traedor descreúdo. |
| 208:27 | E quando chegou o tempo | que aas colmẽas van |
| 208:28 | por fillar o fruito delas, | foi el lóg' alá de pran |
| 208:37 | ant' a crerezía toda. | E o bispo fez bon sen |
| 208:38 | e mandou assũar tóste | o póblo grand' e mẽudo. |
| 208:41 | e cataron a colmẽa, | e pois viron o lavor, |
| 208:42 | deitou-s' o póblo en térra | a prézes tod' estendudo. |
| 209 | Como el rei Don Afonso de Castéla adoeceu en Bitória e houv' ũa door tan grande que coidaron que morresse ende, e poséron-lle de suso o livro das Cantigas de Santa María, e foi guarido. |
| 209:2 | a Déus quen lle néga o ben que lle faz. |
| 209:4 | que non cont' o ben que del recebud' hei |
| 209:11 | Porên vos direi o que passou per mi, |
| 209:21 | mas mandei o Livro dela aduzer; |
| 210:7 | o inférno antigo. |
| 210:20 | E Gabrïél por esto, | o ángeo, devemos |
| 210:22 | este troux' o mandado, | e por que sól non demos |
| 211:19 | Ca viron o ciro pasqual queimado |
| 211:21 | e desto o póblo foi tan coitado, |
| 211:26 | o crérig' a sagra dizer quería. |
| 211:29 | e ben dalí o cirío lavraron |
| 211:36 | que per ren tanger sól non o ousaron, |
| 212:14 | e que o non emprestasse | foi-llo muito defender. |
| 212:22 | o sartal e en sa mão | llo foi a furto meter. |
| 212:23 | Ela déu-o a sa filla | e levou-a a bannar, |
| 212:28 | o sartal u o poséra, | e déu vózes e carpiu; |
| 212:35 | A mollér que o furtara | fora-se lógo saír |
| 212:46 | o sartal, que eno sẽo | ela fora asconder. |
| 213 | Como Santa María livrou ũu hóme bõo en Terena de mão de séus ẽemigos que o querían matar a tórto, porque ll' apõían que matara a sa mollér. |
| 213:2 | de toda cousa o guarda | que lle ponnan mentireira. |
| 213:6 | e de como foi o feito | contar-vos-ei a maneira: |
| 213:23 | Daquest' o marido dela | sól non sabía mandado; |
| 213:26 | o houvéra o alcaide; | mas fogiu aa fronteira. |
| 213:31 | cousa, que o guardaría | de non prender mal a tórto, |
| 213:36 | ant' o séu altar e disse: | “Madre do Véll' e Meninno, |
| 213:40 | mas o feito desta cousa | per ti seja escolleito, |
| 213:49 | foron-se contra Terena, | u sen dulta o cuidavan |
| 213:50 | achar; mas o dém' acharon | en forma del na ribeira |
| 213:53 | E o démo contra eles | disse: “Que havedes migo? |
| 213:54 | ca nunca éu vos fiz tórto, | sabe-o tod' esta beira.” |
| 213:56 | E o démo lles dizía: | “Mui gran tórto me fazedes, |
| 213:58 | Mas un foi-o acalçando | con sa azcõa monteira. |
| 213:63 | Demais en un gran barranco | caeu con el o cavalo, |
| 213:64 | assí que o non podéron | nunca ja dalí sacá-lo, |
| 213:67 | Os outros, quando chegaron | a el e o jazer viron, |
| 213:69 | mas a qual parte o démo | foi, per ren nono sentiron, |
| 213:73 | e soubéron o engano | que lles fez o dém' arteiro, |
| 213:74 | e perdõaron o outro | da sanna homezïeira |
| 213:78 | que ela o guarecera | como guariu a primeira |
| 214:4 | haveren, todo o tórnan | elas en tafuraría, |
| 214:12 | e un deles éra ric', o | outro non havía nada |
| 214:17 | chaman; e o riqu' en lógo | de meter i fïadores, |
| 214:19 | Mas o outro non havía | outra requeza sobeja |
| 214:22 | Déus que o jógo gãedes, | esta igreja levade.” |
| 214:23 | O rico, quand' oiu esto, | volveu na mão os dados |
| 214:26 | O outro, quando viu esto, | diss': “Ai, Virgen de bondade |
| 214:30 | sejades. Venced' o jógo | e a eigreja fillade.” |
| 214:36 | fez per si dad' a sa parte, | e tornou-s' o as de suso |
| 214:37 | e de seis o outro meo | pareceu non a escuso, |
| 214:40 | que o viron entôn todos | quantos estavan na rúa; |
| 214:41 | e o que venceu o jógo | disse: “Sennor, seja túa, |
| 215:32 | mas o que en Babilonia | guardou no forn' Ananías |
| 215:33 | e Misaél o meninno | e o tercer, Azarías, |
| 215:48 | de Leôn e de Castéla, | e o feito lle disséssen |
| 216 | Como Santa María se mostrou en semellança da mollér do cavaleiro ao démo, e o démo fugiu ant' ela. |
| 216:1 | O que en Santa María | de coraçôn confïar, |
| 216:2 | non se tema que o póssa | per ren o dém' enganar. |
| 216:9 | de o cobrar, e quería | cobrá-lo ja como quér; |
| 216:14 | O cavaleir' oiu esto | e foi-llo lóg' outorgar. |
| 216:15 | O dïabo, pois menage | do cavaleiro fillou |
| 216:17 | Porên como lla levasse | o cavaleiro cuidou, |
| 216:22 | per ren o marid', e foi-a | per força sigo levar. |
| 216:32 | estava o démo. Quando | viu a Madre de Jesú |
| 216:33 | Cristo, o démo lle disse: | “Mentira fezische tu |
| 216:42 | e o que vos déu leixade, | ca vos non póde prestar.” |
| 216:43 | O cavaleiro da Virgen | muit' alégre s' espediu |
| 217:3 | Ca, par Déus, muit' é ousado | o que está en mortal |
| 217:5 | Reínna Santa María, | que tant' avorreç' o mal; |
| 217:15 | Quand' esto viu sa companna, | punnaron de o meter |
| 217:17 | per força que i poséssen, | sól dun logar o mover, |
| 217:19 | E eles tant' empuxaron | que o sangue lle saír |
| 217:21 | quand' aquesto viu o conde, | começou-s' a repentir |
| 218:23 | E amedes fezéron | lógu' en que o levavan, |
| 218:28 | e quand' en Carrôn foron, | ar cégo o acharon, |
| 218:29 | e de o i leixaren | todos s' i acordaron. |
| 218:34 | ca de o mais levaren | sól non foron ousados, |
| 218:35 | por que lles non morresse. | E assí o mesquinno |
| 218:41 | o oiu e sãou-o | come mui poderosa, |
| 218:46 | mas contou o miragre | da por que perdõados |
| 219:9 | fez o bispo na igreja | maior fazer pora si |
| 219:14 | que tiínna en séus braços | o séu Fillo precïoso. |
| 219:17 | que poséron i o démo, | e fôrono compõer |
| 219:19 | Mas porque o mármor éra | branco, sen haver sinal, |
| 219:20 | houv' o dém' a seer branco, | e non pareceu tan mal |
| 219:28 | e viron o démo negro, | fillaron-s' end' a riír; |
| 219:29 | mas quando oiu o bispo | esto, cuidou que mentir- |
| 219:31 | E mandou a un séu hóme | que o lavasse mui ben |
| 219:32 | e des i que o raesse; | mais sól non lle prestou ren: |
| 219:33 | ca de guisa o tornara | negro a que nos mantên, |
| 219:34 | que desfazer nono pode. | E o bispo mui choroso |
| 219:35 | foi; ant' o altar deitou-se | dizendo: “Sennor, errei, |
| 219:39 | o téu Fillo Jesú-Cristo, | que éste hóme e Déus, |
| 221:8 | éra moço pequeninno | o mui bon Rei Don Fernando, |
| 221:10 | por que conquereu de mouros | o mais da Andaluzía. |
| 221:12 | séu avóo, que do reino | de Galiza o fezéra |
| 221:13 | vĩir e que o amava | a gran maravilla féra. |
| 221:21 | o mõesteiro das Ólgas; | e enquant' assí estava, |
| 221:23 | Mais Déus non quér que o hóme | estê sempr' en un estado, |
| 221:24 | quis que Don Fernando fosse, | o séu néto, tan cuitado |
| 221:39 | ant' o altar maior lógo | e pois ant' o da Reínna, |
| 222:5 | demais, contra o dïabo | ten ela por nós fronteira |
| 222:19 | quando a consomir houve | o Córpo de Jesú-Cristo, |
| 222:20 | per que o démo vençudo | foi ja por sempr' e conquisto, |
| 222:23 | O capelán ũa péça | estev' assí en dultança |
| 222:27 | Pois que houv' a missa dita, | o capelán lógo dessa |
| 222:29 | E con medo de poçonna, | mandou-o sangrar lógu' essa |
| 222:42 | que pera o paraíso | vaamos dereita ida. |
| 223:7 | Per todo o mund' ela miragres faz, |
| 223:14 | alá o levaron, ca muit' ameúde |
| 223:19 | en que o metessen por mórto de pran. |
| 223:22 | e contra o démo daquesta s' escude. |
| 224:25 | ca o braço lle saiu | ontr' o córp' e a verilla |
| 224:27 | O bon hóm' e sa mollér | foron entôn mui cuitados |
| 224:45 | e viron-ll' o braç' alí | desapreso, e renderon |
| 225 | Como ũu clérigo ena missa consomiu ũa aranna que lle caeu no cález, e andava-lle ontr' o coiro e a carne viva, e fez Santa María que lle saísse pela unna. |
| 225:2 | porque a verdad' entenda | o neicío perfïoso. |
| 225:4 | e d' oír maravilloso, | pois oíde-o de grado, |
| 225:8 | o que vos contarei óra | que avẽo a un préste |
| 225:11 | o póblo de lla oíren. | Mas un día, sen falida, |
| 225:14 | a Hósti', ar quis o sángui | consomir do glorïoso |
| 225:16 | dentro no sángui nadando, | e teve-o por estranna |
| 225:20 | Déus o poçôn da aranna | nen lle no córpo morresse; |
| 225:21 | e pero andava viva, | non ar quis que o mordesse, |
| 225:22 | mas ontr' o coir' e a carn' ía | aquel bestigo astroso. |
| 225:26 | e mostrando-a a todos | dizend': “O Rei pïadoso |
| 225:34 | per que assí non andasse; | e o córpo mui veloso |
| 225:36 | ao sól, hóra de nõa, | foi ll' o braç' escaentando, |
| 225:39 | E tan tóste que saída | foi, o crérigo fillou-a |
| 225:45 | e des alí adeante | foi o crérigo por isto |
| 226:2 | o séu, com' encima dela ou no mar. |
| 226:13 | e tiínna o lógo guardad' e en paz; |
| 226:17 | a térr' e o mõesteiro se somiu, |
| 226:21 | mais Santa María alá o guardou |
| 226:27 | adega e vinnas con todo o séu, |
| 226:31 | E assí viían alá dentr' o sól |
| 226:45 | entôn fez a Virgen o logar saír |
| 226:49 | e o convento lles contou o gran ben |
| 227 | Como Santa María sacou un escudeiro de cativo de guisa que o non viron os que guardavan o cárcer en que jazía. |
| 227:14 | que o tirass' de cativo | sen dano e sen lijôn. |
| 227:18 | E os mouros que o viron | preguntárono entôn |
| 227:22 | en tal día, e porende | quebrava-ll' o coraçôn. |
| 227:24 | que lógo a un séu mouro | o fez açoutar privado, |
| 227:27 | Pois mandó-o en un cárcer | deitar fond' e tẽevroso; |
| 227:30 | o fezéran a açoutes | os mouros, e por al non. |
| 227:36 | e caeu-ll' a meadade | deles, que o non oíron; |
| 228 | Como un hóme bõo havía un múu tolleito de todo-los pées, e o hóme bõo mandava-o esfolar a un séu mancebo, e mentre que o mancebo se guisava, levantou-s' o múu são e foi pera a eigreja. |
| 228:12 | que por delivrar-se dele | lógu' esfolar-o mandava |
| 228:13 | a un séu hóm'. E enquanto | o manceb' ant' emorçava, |
| 228:14 | foi-s' o múu levantando | con súa enfermidade |
| 228:18 | ca o fezo lógo são, | sen door e sen maldade. |
| 228:19 | O manceb', a que séu dono | ja esfolar-o mandara, |
| 228:21 | e viu-o par da eigreja, | mas non tal qual o leixara; |
| 228:25 | como o vej' óra são | andar e muit' escorreito; |
| 228:26 | e vejamos se é esse, | e comigo o catade.” |
| 228:28 | e adur o connoscían, | pero o muito catavan, |
| 228:31 | Que alí u o catavan | andou ele muit' aginna |
| 228:35 | E ben ant' o altar lógo | houv' os gẽollos ficados, |
| 229:25 | porque o séu ben guardara | e fora defendedor. |
| 230:8 | que nos faz o amor de Déus |
| 231:30 | o mẽor que i havía. |
| 231:31 | Ond' o maestre coitado |
| 231:47 | O maestre s' espertava |
| 232 | Como un cavaleiro que andava a caça perdeu o açor, e quando viu que o non podía achar, levou ũu açor de cera a Vila-Sirga, e achó-o. |
| 232:14 | foi con el fillar perdizes | e houve-o de perder. |
| 232:15 | Tod' aquel día buscó-o, | mais per ren nono achou; |
| 232:18 | pois viu que o non achavan, | que cuidou enssandecer. |
| 232:20 | que o buscou, mais achá-lo | non pode, per com' oí; |
| 232:22 | “Façan-m' un açor daquesta, | ca o quér' ir oferer |
| 232:30 | por que méu açor non pérça, | ca ben o pódes fazer.” |
| 233 | Como Santa María defendeu un cavaleiro que se colleu a ũa eigreja súa dũus cavaleiros que o querían matar. |
| 233:9 | mas un día que o sóo | eno caminno achavan, |
| 233:12 | ca tragía bon cavalo | que o deles alongava; |
| 233:17 | E alí Santa María | o amparou, que non érra, |
| 233:24 | tu que o ben fazer pódes, | ou se me non amparares |
| 233:35 | Ca ben viron que aqueles | que o ajudar vẽéran, |
| 234 | Esta é como Santa María de Vila-Sirga fez oír e falar un moço que éra sordo e mudo, porque teve vigía ũa noit' ant' o séu altar. |
| 234:4 | e oír o que for sordo, | mui maior, se Déus m' ampar, |
| 234:7 | E porend' a grorïosa | Virgen, que o troux' en si |
| 234:10 | e destas dúas doores | o foi mui tóste guarir. |
| 234:12 | natural, e Don Rodrigo | o crïou, per quant' éu sei, |
| 234:18 | e feze-o essa noite | ben ant' o altar dormir. |
| 235:20 | o que lle pouco gracían | e non tiínnan en ren; |
| 235:21 | mais conortou-o a Virgen | dizendo: “Non dês porên |
| 235:23 | Mas éu o desfarei todo | o que eles van ordir, |
| 235:24 | que aquelo que desejan | nunca o póssan comprir; |
| 235:27 | Tod' aquesto fez a Virgen, | ca deles ben o vingou; |
| 235:29 | u cuidavan que morresse, | daquel mal ben o sãou; |
| 235:33 | o Papa que entôn éra, | foi tan mal adoecer |
| 235:34 | que o tevéron por mórto | desta 'nfermidad' atal. |
| 235:37 | que sen duvida mórt' éra; | mas ben o per guareceu |
| 235:52 | jazendo mui mal doente, | contra el o Rei francês |
| 235:54 | ca Déus desfez o séu feito, | com' agua desfaz o sal. |
| 235:55 | E depois de muitos maes | o sãou, grandes e gréus, |
| 235:56 | que houve pois en Castéla, | u quis o Fillo de Déus |
| 235:60 | os outros pera o démo | foron e, se Déus quisér, |
| 235:66 | porend' en todo o córpo | lle déu fébre gẽeral. |
| 235:67 | E con esta 'nfermidade | das outras sãar-o fez; |
| 235:70 | o guariu do que ficara. | Mas ante quis que en tal |
| 235:72 | que de vida o julgasse, | e a Santa 'mperadriz |
| 235:75 | E ar foi-o conortando, | ca maltreit' éra assaz, |
| 235:76 | e de todas sas doores | o livrou ben e en paz, |
| 237:2 | o pecador sabudo, |
| 237:3 | querrá-o na mórte guardar |
| 237:6 | que houve grand' ũa mollér; | e pois que o soubérdes |
| 237:8 | e haveredes des alí | o dém' avorreçudo. |
| 237:12 | o día da Encarnaçôn, | que é stabeliçudo. |
| 237:36 | méu abade, o prometí.” | Mais el foi demovudo |
| 237:37 | contra ela, o traedor, | e diz: “Se non fezéres |
| 237:38 | óra quant' éu quisér, aquí | o córp' e quant' houvéres |
| 237:43 | a méu mal non queiras catar, | mais o téu ben m' ajude |
| 237:44 | e os grandes miragres téus, | que o dém' han vençudo. |
| 237:68 | ca serás salva porque é | ja o démo batudo.” |
| 237:77 | Chegou-s' o cavaleir' entôn, | ca andava aginna, |
| 237:80 | quen foi o que t' assí matou, | seja el cofondudo.” |
| 237:91 | da Virgen o gran poder séu, | e ja o ben veedes |
| 237:93 | O cavaleir' a Santarên | se foi dereitamente |
| 237:97 | Adussérona ben dalí | u a o cavaleiro |
| 238:1 | O que viltar quér a Virgen | de que Déus carne fillou, |
| 238:9 | que el e sa Virgen Madre | santa e o séu bon prez, |
| 238:10 | per que o mundo foi salvo, | ante todos dẽostou. |
| 238:15 | Non quis catar o maldito | como prendeu carne Déus |
| 238:17 | mais o coraçôn proposo | e todos los sisos séus |
| 238:20 | e que o da Virgen fora | chufa, ca non outra ren. |
| 238:25 | e o jograr mal-andante | cospiu e disse que non |
| 238:27 | O capelán, quand' oiü | dizer mal do Salvador |
| 238:30 | d' hóme, porquê dẽostavas | óra o que te formou, |
| 238:31 | o que te fez de nïente | e pois há t' a desfazer, |
| 238:38 | O ben, de Déus e da Virgen | renégu', e aquí me dou |
| 238:41 | Quand' est' o crérig' oiü, | diss': “Ai, Grorïosa, val! |
| 238:45 | Esto diss' o prést' e foi-s'; e | o démo vẽo travar |
| 238:46 | eno jograr que vos dixe, | e assí o apertou |
| 238:47 | que o torceu entôn todo. | E assí vingar-se quis |
| 238:50 | atanto o tev' o démo | ta que ll' a alma sacou |
| 239:14 | e allur o demandade; |
| 239:19 | Diss' o outro: “Ide fazer |
| 239:31 | ca o queixo lle derribou |
| 239:45 | E tan muito o foi seguir |
| 239:47 | e o frade fezo vĩir, |
| 239:56 | o séu do méu llo pagade. |
| 240:3 | ena loar e dizer o séu ben |
| 240:19 | ena loar e dizer o séu prez |
| 241 | Esta é como un meninno que éra esposado con ũa meninna caeu de cima dũa muit' alta pena en fondo, e quebrou per todo o córpo e morreu. E sa madre começó-o de pedir a Santa María, e déu-llo viv' e são, e ontr' o moço e sa esposa meteron-s' en orden. |
| 241:11 | e o fillo da outra | pagou-se da meninna, |
| 241:19 | guisar de comer tóste; | e o jantar guisado, |
| 241:20 | non quis jantar o moço | lógo porque servía. |
| 241:21 | O meninno andava, | con prazer da esposa, |
| 241:27 | e o meninn' un vaso | en sa mão fillava |
| 241:28 | contra ũa fẽéstra, | e lavar-o quería. |
| 241:30 | revolveu a pousada | o que maldito seja; |
| 241:32 | fez o prazer en dóo | tornar, ca lle prazía. |
| 241:33 | Estev' o moç' o vaso | na fẽéstra lavando, |
| 241:35 | mais de-la cinta suso; | foi o dém' o puxando |
| 241:40 | e foi o moço mórto | alá jus' u jazía. |
| 241:47 | feze-o levar lógo | con mui grand' esperança |
| 241:48 | ant' o altar da Virgen, | e assí lle dizía: |
| 241:56 | pera o téu serviço, | se non, mórta sería.” |
| 241:57 | Per oraçôn da madre | o moço déu levada |
| 241:64 | foi o que demandava | e donde se doía. |
| 241:68 | e outrossí a moça | assí o prometía. |
| 242:1 | O que no coraçôn d' hóme | é mui crúu de creer, |
| 242:2 | póde-o Santa María | mui de ligeiro fazer. |
| 242:20 | o teve, macar gróss' éra, | que sól non caeu per ren; |
| 242:26 | atá que vẽo a gente | e o fez ên decender. |
| 242:29 | ant' o séu altar levaron, | chorando con devoçôn, |
| 242:30 | e fezéron o miragre | per essa térra saber. |
| 243:16 | que con coita se metían | so o geo nos regueiros. |
| 243:19 | e britou-s' entôn con eles | o geo; mas a Reínna |
| 243:22 | ũa péça so o geo, | que saír ên non podéron; |
| 244:6 | e por Déus, este miragre | ascuitade-o mui ben. |
| 244:25 | e creceu-lle tant' o ventre, | que per pouco rebentou, |
| 244:27 | O cativo mui cuitado | foi quando se viu assí |
| 245 | Como Santa María tirou un hóme de prijôn e o fez passar un río que éra mui fondo, e non se mollou. |
| 245:1 | O que en coita de mórte | mui grand' ou en prijôn for, |
| 245:23 | O hóme bõo havía | nomeada que haver |
| 245:26 | e, mao pecad', havían | de o espeitar sabor. |
| 245:29 | e no castélo de Nevia | o meteron, e des ên |
| 245:30 | o que o peor julgava | tiínna-s' ên por mellor. |
| 245:34 | o alcaide que de cuita | o faría sofredor. |
| 245:35 | En un temôn o alcaide | mui fórt' estirá-lo fez |
| 245:37 | e o córpo con feridas | ja chus negr' éra ca pez, |
| 245:38 | e o alcaide dizendo: | “Don vilão traedor, |
| 245:45 | e pois que o ben feriron, | assentaron-s' a jantar; |
| 245:47 | O hóme bõo jazendo | en coita mui grand' assaz, |
| 245:49 | daquesta prijôn tan fórte | en que o méu córpo jaz; |
| 245:56 | ao hóm' e deslïó-o | e disse: “Porque servir- |
| 245:59 | E filló-o pela mão | mui manss' e mui sen afán |
| 245:60 | e levou-o perant' eles; | e ben creede de pran |
| 245:65 | daquela que o levava | abriron-s', e con el déu |
| 245:74 | Diss' ela: “Faz o que digo | e non sejas dultador.” |
| 245:89 | Acordou, e o convento, | des que o ben connoceu, |
| 245:95 | O alcaid' entôn de Nevia | con súa companna vil |
| 245:96 | viron que assí perderan | o pres' e os sóldos mil, |
| 245:99 | Ca ben lles diss' o convento | a todos que a que sól |
| 247:1 | Assí como Jeso-Cristo | fez veer o cégo-nado, |
| 247:10 | a madr' éra mui coitada | e o padre mui coitado. |
| 248 | Como dous marinneiros se querían matar en Laredo ant' o altar de Santa María, e pola sa gran mercee guardó-os que se non matassen nen se ferissen. |
| 248:14 | ben ant' o altar estando, | de peleja mui mortal. |
| 248:16 | mas non quis a Grorïosa | que o podéssen comprir, |
| 248:27 | E ela o rógo deles | oiu e sa oraçôn; |
| 249 | Como un maestre que lavrava na eigreja que chaman Santa María d' Almaçán, en Castroxeriz, caeu de cima en fondo, e guardó-o Santa María que se non feriu. |
| 249:6 | e por Déus, meted' i mentes | e querede-o oír. |
| 249:13 | E porend' ór' ascoitade | o que ll' avẽo entôn, |
| 249:20 | a Virgen Santa María, | que o mui tóste livrou: |
| 249:22 | assí o guardou a Virgen | que sól non se foi ferir, |
| 249:30 | e nos gaann' o de séu Fillo, | que nos vẽo remiír. |
| 251 | Como Santa María levou consigo a meninna de Proença que pedía o fillo aa sa Majestade. |
| 251:1 | Mui gran dereito faz | d' o mund' avorrecer |
| 251:2 | o que póde amor | da Virgen ben haver. |
| 251:5 | e des que o oírdes, | ben sõo fis e sei |
| 251:20 | ía e a levava | sigo ant' o altar, |
| 251:29 | de pedir o séu fillo | da omagen entôn |
| 251:34 | o fill' aa omagen, | e viron-lle tender |
| 251:37 | a moça faagó-o, | e tal amor colleu |
| 251:39 | e mui léda cantando | nos braços o fillou. |
| 251:40 | E aquesto fazendo, | o convento chegou; |
| 251:43 | Mantenent' o convento | levaron manamán |
| 251:67 | O Papa, que sant' hóme | éra, respôs-lles: “Cras |
| 251:74 | ant' o altar sa filla | polo feito saber. |
| 251:77 | aquel é o méu fillo, | e dade-mio acá.” |
| 251:78 | E o Papa fez lógo | a Hóstïa trager |
| 251:80 | o méu amado fillo, | fillo méu, a la fé; |
| 251:83 | Quand' esto viu o Papa, | que sant' hóme fïél |
| 251:84 | éra, loou porende | o gran Déus d' Irraél |
| 251:86 | mostrara, e tan tóste | o mandou escrever. |
| 252:10 | mas caeu lógo sobr' eles | o mont', e come quen sérra |
| 252:16 | quiséron cavar o monte | pera tirá-los dalí, |
| 252:19 | o démo. E porên todos | foron lógo dar loor |
| 252:21 | ant' o altar da igreja | u fazían o lavor, |
| 252:22 | ca o que o démo mete | en férros, ela desférra. |
| 253:6 | o démo que nos quiséra | todos meter so sa grade. |
| 253:15 | O bon hóme entendeü | que andava en pecado, |
| 253:21 | a sas cóstas ou na mão | o levass' e o posésse |
| 253:22 | ant' o altar de San Jame, | e non foss' en poridade. |
| 253:23 | El fez lóg' o mandamento | de séu abade sen falla, |
| 253:24 | e o bordôn fazer tóste | mandou, assí Déus me valla, |
| 253:35 | O roméu, que muit' amava | a Virgen de ben comprida, |
| 253:41 | E tan tóst' o bordôn grósso | quebrou pelo meo lógo, |
| 253:43 | El viu o bordôn quebrado | assí e maravillou-se |
| 253:47 | E o bordôn que jazía | en dúas péças no chão, |
| 253:53 | d' éu querer o bordôn vósso | levar; mais vós, Virgen pura, |
| 253:55 | E contou a razôn toda | como o bordôn levava, |
| 253:60 | E per aquel entenderon | que o hóme bõo éra |
| 253:67 | que nos dé en este mundo | a fazer o séu serviço |
| 254:1 | O nome da Virgen santa | atán muit' é temoroso, |
| 254:2 | que quand' o oe o démo | pérde séu poder astroso. |
| 254:6 | porque sei que o terredes | por bõo e por fremoso. |
| 254:24 | o nome da Virgen santa | e que vós en el fïastes; |
| 254:26 | o mõesteiro, conósco | forades a tẽevroso |
| 255:32 | fez foi o genrro, e non houv' i al; |
| 255:36 | que o matar-ía. |
| 255:41 | mórt' o marido |
| 255:47 | o meirinno dela mui sannudo |
| 255:61 | O meirinno, que foi fórt' e bravo, |
| 255:77 | Eles fezéron-ll' o que rogava; |
| 255:85 | E lógo tan tóste o meirinno |
| 255:87 | fóra da vila cab' o caminno |
| 255:92 | ll' o fóg' a perfía.” |
| 255:108 | o fógo tollía. |
| 255:117 | Quand' est' o meirinno e as gentes |
| 256:2 | macar seja muit' enfermo, | ela mui ben o guarrá. |
| 256:7 | Esto foi en aquel ano | quand' o mui bon Rei gãou, |
| 256:30 | Porên será de mal siso | o que a non loará. |
| 257:18 | ca o dano das sas cousas mui ben se sacude. |
| 257:22 | que cuido que o coraçôn nunca ende mude. |
| 258:5 | escrito ontr' outros muitos, | e assí o contarei |
| 258:6 | que, se o ben ascuitardes, | fará-vos muit' alegrar. |
| 258:12 | a póbres do que havía, | segundo o séu poder; |
| 258:24 | caentar mui ben o forno, | e ele o caentou; |
| 258:31 | Quand' aquest' oiu o fillo, | queixou-se-lle muit' entôn; |
| 259:6 | mas o démo provou de os partir. |
| 259:8 | feze-os o démo assí gresgar |
| 259:31 | O bispo daquel logar lles fillou |
| 259:33 | ca o fógo no pé lle começou |
| 259:35 | Quand' esto viu o bispo de mal sen, |
| 259:38 | lle fez o fógo lógo del fogir. |
| 260:14 | A que faz o que mórre |
| 261:13 | e ela con sabor de o veer |
| 261:19 | e ela, tanto que o foi veer, |
| 261:20 | connocê-o, ca Déus llo quis guisar. |
| 261:29 | Ela o fez sen vagar i prender. |
| 261:32 | o podésse; ca viu gran lum' entrar |
| 261:37 | se fillou o primeiro que veer |
| 261:46 | e vós assí o devedes creer. |
| 261:49 | ángeos son que o sempre veer |
| 261:54 | contra o céo e pres-s' a chorar |
| 261:59 | O santo bispo foi est' entender |
| 261:62 | dela o feit' e non llo quis celar; |
| 261:72 | o santo bispo, e fez ên loar |
| 263:3 | o que da Virgen mandado |
| 263:5 | Ca ela sempr' a nós dá(a) | que façamos o mellor |
| 263:12 | perdera en tal maneira, | per que o córpo perdeu. |
| 263:16 | que o acorress' a Virgen, | que a muitos acorreu. |
| 263:24 | que pois que o Córpo vires | de Déus que por ti morreu, |
| 263:35 | e viu o Córpo de Cristo, | que chorando aorou, |
| 264:34 | que contra o téu Fillo | fillan tan gran perfía.” |
| 265:8 | por quen o miragre fez a que nos ten |
| 265:28 | o quiséss' e daquela coita tirar. |
| 265:29 | E ela o fez a séu sennor amar, |
| 265:30 | assí que o leixou entrar a baldôn |
| 265:36 | E pois esto soube o Emperador, |
| 265:39 | e ele o fezo lógo manamán. |
| 265:40 | E o Emperador, poi-lo viu, mui gran |
| 265:42 | Bẽeito o fez lógo meter entôn, |
| 265:51 | Mais en Pérssïa o fillo do burgês, |
| 265:60 | ben alí u o Emperador sevér; |
| 265:63 | E o mandadeiro desto non falir |
| 265:65 | u o Emperador achou, que abrir |
| 265:76 | O Emperador, pois viu esto, assaz |
| 265:77 | catou as lêteras e diss': “O malvaz |
| 265:81 | mais farei-vo-ll' éu o que mal fazer quis, |
| 265:85 | a don Joán Damacẽo, u o viu |
| 265:86 | o póboo, mandou-lle fazer lijôn. |
| 265:91 | se foi deitar, per com' o escrito diz, |
| 265:92 | ant' o altar da Santa Emperadriz |
| 265:105 | ant' o altar. Mais la que sempre aduz |
| 265:108 | e lógo ant' o Emperador gentil |
| 266 | Como Santa María de Castroxerez guardou a gente que siía na igreja oíndo o sermôn, dũa trave que caeu de cima da igreja sobr' eles. |
| 266:10 | por se fazer a eigreja | e a torr' e o portal. |
| 266:23 | Mas a Virgen grorïosa, | cujo éra o lavor, |
| 267:17 | e que pera o altar lle semellasse, |
| 267:22 | tanto que o el podéss' haver guisado. |
| 267:29 | levantou-s' o mar con tormenta tamanna |
| 267:35 | E o mercador eno bórdo da nave |
| 267:46 | o démo, non póde nósc', a Déus loado. |
| 267:60 | vẽo, que o dém' e séus feitos quebranta; |
| 267:62 | fóra d' ontr' as ondas o houve tirado. |
| 267:64 | ca tornou o mar mansso de qual ant' éra. |
| 267:67 | E levou-o salvo a térra segura, |
| 267:79 | E o mercador, pois se tornou de França |
| 268:3 | Ca o que gran confïança | en ela houvér, sen falla |
| 268:12 | o córpo, que non havía | neún dos nembros dereito; |
| 268:18 | os oiü esta dona, | fez o que nós vos diremos: |
| 268:32 | e pois ant' o altar jouve | da Virgen santa, Reínna, |
| 268:38 | ca muit' aginna o pódes | fazer, como nós creemos.” |
| 269 | Como un menino que éra sordo e mudo resuscitó-o Santa María per rógo de sa madre do menino e fez-lle cobrar o falar e o oír. |
| 269:15 | O fillo, que éra mudo, | per sinas lle preguntou |
| 269:17 | que pola Virgen bẽeita | o fazía. El fillou |
| 269:21 | que por mórto o tevéron | séus parentes; pero non |
| 269:26 | diz: “Sennor, de bõa mente | o farei éu, sen mentir.” |
| 270:13 | aquesta a que vẽo | o ángeo dizer |
| 270:30 | que séu fruito britass' o | démo brav' e felôn. |
| 271:17 | mas o alcaide da nave | fez aos outros oír, |
| 271:29 | e o alcaide lles disse: | “Por Déus, non vos seja gréu |
| 271:36 | e pois suso foi alçada, | o mar creceu e chegou |
| 272:3 | Que quand' en desasperança | nos quér o démo maior |
| 272:15 | E assí a adusséra | o démo a cofojôn, |
| 272:17 | mas a Virgen, de Déus Madre, | ll' amolgou o coraçôn, |
| 272:30 | pecados que ũa péça | de térra ant' o altar |
| 272:33 | E o préste parou mentes | e lóg' a omagen viu |
| 272:46 | e mostrou-lles o miragre | que fez a Virgen sen par. |
| 273:11 | E os panos con que éra | ende o altar cobérto |
| 273:13 | e per cima da eigreja | éra o teito cobérto; |
| 273:17 | o altar e disse lógo: | “Par Déus, muit' é gran dẽosto |
| 273:18 | d' o feito da Virgen santa | seer metud' a trebello. |
| 273:37 | E lóg' ant' o altar todos | fezéron sas orações, |
| 274:9 | e estando-a fazendo, | o démo en coraçôn |
| 274:11 | Estando el en serviço | da Virgen, foi-o tentar |
| 274:12 | atán muito o dïabo, | que o houve de forçar |
| 274:21 | pequena. E diss' o frade: | “Seería mui mellor |
| 274:36 | deste día a un ano | serás mórto, éu o sei; |
| 274:42 | o día en que disséra | a Virgen que morrería. |
| 275:23 | E o primeiro deles mentes parou |
| 275:35 | O outro diss' esto meesmo pois viu |
| 275:46 | ant' o altar da Virgen séu estadal. |
| 276:38 | ant' o séu altar põer |
| 276:39 | da Virgen o vaamos.” |
| 277:8 | ontre si que correr fossen | o Algarv', e si fezéron. |
| 277:11 | que punnou de fogir deles. | Mas tóste o acalçaron |
| 277:12 | e matárono aginna; | des i lógo o assaron, |
| 277:16 | daquel cérvo; mas os oito | que o sábado guardavan |
| 277:21 | e ben assí o fezéron; | e fartos dalí s' ergían |
| 277:40 | d' en sábado comer carne, | e que o muito guardassen |
| 277:41 | por honrra da Virgen santa, | e sempre o jajũassen |
| 278:1 | Como sofre mui gran coita | o hóm' en cégo seer, |
| 278:21 | con coita ena eigreja, | e des i ant' o altar |
| 278:33 | ollos o lum' i cobrara, | mas pois a Madre de Déus |
| 278:35 | O cégo creeu a dona, | e tan tóste se partiu |
| 279 | Como el rei pidiu mercee a Santa María que o guarecesse dũa grand' enfermidade que havía; e ela, como sennor poderosa, guarecê-o. |
| 279:13 | e o mal que me ten tod' en redor, |
| 280:6 | de que o dém' há mui grand' enveja. |
| 280:10 | e con o démo por nós peleja. |
| 281 | Como un caveleiro vassalo do démo non quis negar Santa María, e ela o livrou do séu poder. |
| 281:16 | e aquel éra o démo, | e assí o cometeu: |
| 281:21 | Diss' o démo: “Por vassalo | méu t' outorga, e dar-ch-ei |
| 281:22 | mui mais ca o que perdische.” | E el foi-llo outorgar. |
| 281:23 | Pois que lle beijou a mão, | diss' o démo: “Un amor |
| 281:28 | Diss' entôn o cavaleiro: | “Este poder nono hás |
| 281:31 | Diss' o démo: “Pois negaste | Déus, non mi há ren que fazer |
| 281:40 | de fóra o cavaleiro, | e a sa mão levou |
| 281:46 | e viron o cavaleiro | sóo senlleiro estar. |
| 282:15 | A ama que o crïava | foi corrend' a aquel son |
| 282:16 | do meninno que caera, | e o padre lógu' entôn; |
| 282:17 | e outrossí fez a madre, | que o mui de coraçôn |
| 282:27 | Quand' est' oiü o padre | e a madre, gran loor |
| 282:29 | e lóg' o moço levaron | aa eigreja maior |
| 284 | Esta é como Santa María livrou un monge do poder do démo que o tentava. |
| 284:5 | en un livr', e d' ontr' outros | traladar-o mandei |
| 284:10 | a sa alma levara | o dém' a perdiçôn. |
| 284:13 | mas un frad' i estava | que o empreguntou |
| 284:22 | E quand' est' houve dito, | disse-ll' o compannôn |
| 284:23 | que aquesto o démo | fazía, sen dultar, |
| 284:26 | da Virgen grorïosa, | lóg' o démo felôn |
| 284:27 | se partiría dele. | E o frade rezou |
| 284:28 | o vésso muit' aginna | que ll' o frad' enssinou; |
| 284:29 | e atán tóst' o démo | se foi e o leixou, |
| 284:30 | que o non viu pois nunca, | e vedes por que non: |
| 284:41 | que o do leit' ergessen, | e mandou-se põer |
| 285:37 | da Virgen Santa Marí' ant' o altar s' agẽollou, |
| 285:93 | e desdennares a mi e a méu Fill', o santo Rei, |
| 285:103 | e o que ll' oía |
| 286 | Esta é como caeu o portal sobre dous judéus que escarnecían a un hóme bõo. |
| 286:10 | que eno séu paraíso | o quisésse receber. |
| 286:12 | oraçôn, jazend' en prézes, | que o guardasse de mal |
| 286:16 | e chegou-se muit' a ele | e atal o adobou |
| 286:21 | do que o can lle fezéra | e muito o escarnir; |
| 286:33 | que tan grand' é sa bondade | que sempre faz o mellor; |
| 286:34 | e o hóme que vingara | fillou-a a bẽeizer. |
| 287:1 | O que en Santa María | todo séu coraçôn ten, |
| 287:9 | daquesto non se guardava; | e o falsso traedor |
| 287:15 | O marido por matá-la | mostrou aquesta razôn: |
| 287:19 | Ela creê-o e foi-se | con el a aquel logar; |
| 287:20 | mais o falsso, que havía | gran sabor de a matar, |
| 287:23 | Quand' esto viu o marido, | de coraçôn lle pesou |
| 287:30 | e pos-la en salvo fóra. | E aqué o falsso ven, |
| 287:39 | Quand' esto viu o marido, | aos pées lle caeu |
| 287:41 | da Virgen Santa María; | e ela o recebeu, |
| 288 | Como un hóme bõo de relijôn foi veer a igreja u jazía o córpo de Sant' Agostín, e viu i de noite Santa María e grandes córos d' ángeos que cantavan ant' ela. |
| 288:2 | a quen o ben de séu Fillo | e dela haver merece. |
| 288:12 | pora veer o sepulcro | en que jaz Sant' Agostinno; |
| 288:26 | que a sa gran fremosura | mais ca o sól esprandece.” |
| 288:27 | O hóme bõo tod' esto | viu, e déu porên loores |
| 288:33 | que aos que o serviren | nunca lles falrrá nïente |
| 289:13 | o mãoll' alçar de térra | con ele se ll' apertava |
| 289:17 | e ben assí o levaron | tolleito a sa pousada |
| 289:21 | a Virgen Santa María | e ant' o altar choraron |
| 289:26 | e que daquela gran coita | o tirasse sen tardança. |
| 290:3 | Maldito seja o que non loar |
| 290:5 | nen haverá mentr' o mundo durar, |
| 290:7 | Bẽeito seja sempr' o loador |
| 290:11 | Bẽeito seja o que loará |
| 290:20 | ant' o séu Fillo o presentará. |
| 290:24 | ca por aquest' o de Déus haverá. |
| 290:25 | Bẽeito seja o que gran prazer |
| 291:7 | Aquele que o miragre | sabía, disso-m' assí: |
| 291:12 | guarira se o collessen | na mão, e per razôn. |
| 291:14 | disséron aa jostiça | que o fosse recadar. |
| 291:15 | O escolar recadado | foi lógo, non houv' i al, |
| 291:34 | que o cantar houve feito, | o começou de cantar. |
| 291:35 | El ena prijôn cantando | o cantar chorand' assaz, |
| 291:37 | e filló-o pelo braço | e diz: “Quéro-t' éu en paz |
| 291:41 | fór', e en paz e en salvo | o pos e diz: “Vai por méu |
| 292 | Como el Rei Don Fernando vẽo en visiôn ao Tesoureiro de Sevilla e a Maestre Jorge que tirassen o anél do séu dedo e o metessen no dedo da omagen de Santa María. |
| 292:12 | que en todo-los séus feitos | atán ben o ajudou, |
| 292:15 | Assí que en este mundo | fez-ll' acabar o que quis |
| 292:24 | rei que en séu logar fosse, | e fez per que o meteu |
| 292:28 | muitos miragres o Fillo | da Santa Emperadriz |
| 292:34 | se o achassen desfeito; | mas tornou-xe-lle en al. |
| 292:35 | Ca o achou tod' enteiro | e a sa madre, ca Déus |
| 292:39 | Esto foi quando o córpo | de sa madre fez vĩir |
| 292:47 | O logar u a omagen | del Rei Don Fernando sé |
| 292:49 | que tod' hóme que o veja | ben dirá, per bõa fé, |
| 292:50 | que o ten por mui mais nóbre | ca se fosse de cristal. |
| 292:54 | que mostrou en este feito | o que naceu por Nadal. |
| 292:55 | Ca o bon Rei Don Fernando | se foi mostrar en vijôn |
| 292:56 | a aquele que fezéra | o anél, e disse: “Non |
| 292:63 | Mas ponnan-mi en gẽollos, | e que lle den o anél, |
| 292:64 | ca dela tiv' éu o reino | e de séu Fillo mui bél, |
| 292:67 | Maestre Jorge havía | nom' o que aquesto viu |
| 292:70 | o tesoureiro as pórtas | d' our' e non d' outro metal. |
| 292:75 | sería que o fezésse.” | Maestre Jorge diss': “éu, |
| 292:77 | del Rei.” E o tesoureiro | lógo o anél lle déu, |
| 292:79 | Disse “non faz”, o maestre, | “mas direi, e non vos pes, |
| 292:81 | Entôn lle contou o sonno, | ben de tal guisa medês |
| 292:83 | Entôn ambos o contaron | al Rei, a que proug' assaz, |
| 293 | Como un jograr quis remedar como siía a omagen de Santa María, e torceu-se-lle a boca e o braço. |
| 293:2 | o que contrafazer cuida | aquel de que há faiçôn. |
| 293:4 | fez o hóme, e porende | dev' amar mui mais ca si |
| 293:5 | o hóm' a Déus. E daquesto, | segundo éu aprendí, |
| 293:13 | mas o dém', a que criía | de conssello, fez-ll' atal |
| 293:20 | con gran sandez o astroso | a remedar-a cuidou. |
| 293:21 | Mas pesou a Jesú-Cristo, | e atal o adobou |
| 293:22 | que ben cabo da orella | pos-ll' a boqu' e o grannôn. |
| 293:23 | E o cólo con o braço | tan fórte se ll' estorceu, |
| 293:25 | mas a gente que viu esto | o fillou e o ergeu, |
| 293:26 | e correndo à eigreja | o levaron de randôn. |
| 293:29 | e o jograr lle rogava, | dizend': “Os pecados méus |
| 293:33 | e o rosto e o braço | lle fez lógo correger |
| 293:34 | e tornó-o mui ben são; | por que mui gran devoçôn |
| 293:37 | E o bispo da cidade, | que o oiu dessa vez, |
| 294 | Como ũa mollér que jogava os dados en Pulla lançou ũa pédra aa omagen de Santa María, porque perdera, e parou un ángeo de pédra que i estava a mão e recebeu o cólbe. |
| 294:5 | que, des que o ben oírdes, | cérto sõo que tennades |
| 294:6 | mais o coraçôn en ela | e sejades chus creentes. |
| 294:28 | e recebeu a ferida, | mas ficou-ll' o braço são. |
| 294:31 | O ángeo teve sempre | depois a mão tenduda |
| 295:2 | deve-o fazer por quan ben | sabe serviço gracir. |
| 295:21 | dela; e porên ll' avẽo | o que vos óra direi, |
| 295:22 | onde vos róg', ai, amigos, | que o queirades oír. |
| 295:26 | e sobr' o altar a pose, | e fez monjas i vĩir |
| 295:30 | lles diss': “O que me rogades | farei-o, se el Rei vir.” |
| 295:31 | Ũa delas mantẽente | foi al Rei e o chamou; |
| 296:4 | nen amar nunca muito | o que a non honrrar, |
| 296:12 | sempr' ant' o altar dela | con mui gran devoçôn, |
| 296:20 | e disse-ll': “O que pédes | praz-me, per bõa fé; |
| 296:27 | Quanto a Virgen disse, | todo o ascoitou |
| 297:2 | ben assí é mal creente | de non creer o que vee. |
| 297:4 | e des que o entenderdes | fará-vos que ben creades |
| 297:6 | o que nunca haver pude | quen en eles ben non cree. |
| 297:9 | a aqueles que o creen; | e porên, se Déus m' ajude, |
| 297:10 | mui cégu' é d' entendimento | o que aquesto non vee. |
| 297:14 | que na omagen vertude | acha o que o ben cree. |
| 297:17 | a recebe o omagen | mantenente sen tardança |
| 297:24 | o que cree que vertude | há no madeir' entallado |
| 297:26 | e tenno que é mui cégo | o que aquesto non vee.” |
| 297:31 | Quand' o frad' aquesto disse, | tornou-s' el Rei mui sannudo |
| 297:33 | e sandeu aqueste frade, | e tenno-o por perdudo, |
| 298:10 | e de o oír haveredes sabor. |
| 298:24 | ben ante o altar da Virgen. Entôn |
| 298:25 | a fillou mui fórt' o dïabo felôn, |
| 298:27 | E poi-la assí ant' o altar fillou, |
| 298:33 | de mi t' amercẽa e o téu poder |
| 298:47 | soon de gran coita que mi o démo dá |
| 299:24 | e o freir' a outros freires dizía |
| 299:27 | E o freire, quand' aquesto oía, |
| 299:32 | de non dar o que te mandad' havía |
| 299:35 | O freire lóg' ante de tercer día |
| 299:49 | e o séu santo nome bẽeizía, |
| 300:31 | o dém', e faz-lo estar |
| 301 | Como Santa María de Vila-Sirga tirou un escudeiro de prijôn, que o tiínnan en Carrôn pera matar. |
| 301:6 | a houve que o livrasse | daquela prijôn tan dura. |
| 301:21 | e fillou-o pela mão | e soltó-o muit' aginna |
| 301:23 | E lógo se sentiu livre | da prijôn o escudeiro |
| 301:26 | que o fezéra a Virgen, | cujo ben por sempr' atura. |
| 301:29 | ant' o altar a desóra, | e todos séus nembros sãos; |
| 302:13 | mas el ên saír non pode, | e esto muitos o viron, |
| 302:19 | Tod' aquest' assí foi feito, | ca o quis a verdadeira |
| 303:34 | e depois que soub' o feito, | houve na Virgen fïança. |
| 304 | Esta é como Santa María de Ribéla non quér que arça outr' óio ant' o séu altar senôn d' olivas que seja ben claro e muit' esmerado. |
| 304:13 | non é que ant' o da Virgen | arça; e est' é provado |
| 304:15 | Ca o próvan ameúde | cavaleiros, lavradores, |
| 304:21 | ende cada que o próvan, | e por esto son tornados |
| 305:41 | mas que lle désse o peso | dela lógo sen tardança, |
| 305:46 | e o cambiador con sanna | depenava séus grannões. |
| 305:47 | O cambiador fillou outra | balança maior daquela, |
| 305:55 | Quand' o cambiador viu esto, | pediu por Santa María |
| 305:60 | que o fezéss', e foi feito; | e lóg' a Virgen loaron |
| 306:17 | vẽo o ángeo do céo, | per que s' houve d' emprennar |
| 306:19 | E tan bon maestre éra | o pintor que a pintou, |
| 306:21 | o ángeo, como lógo | atán tóste s' emprennou; |
| 306:22 | e porên lle fez o ventre | mui creçudo parecer, |
| 306:34 | o ventr', assí come ante | que foss' ela conceber. |
| 306:35 | Pois esto viu o herége, | repentiu-se muit' entôn |
| 307:31 | O hóme bõo, que aquesto veer |
| 307:35 | E segund' as paravlas lle fez o son, |
| 307:36 | e depois cantó-o con gran devoçôn; |
| 308:22 | que ant' o altar podésse | o Córpo de Déus fillar. |
| 308:33 | e ant' o altar da Virgen | as fez lógo pendurar. |
| 309:12 | éra o póbro de Roma | todo atán muit' amigo |
| 309:19 | Mas per ren non s' acordavan | o logar u a fezéssen; |
| 309:23 | Onde foi pois ũa noite | que o Papa xe jazía |
| 309:30 | ca alí quér o méu Fillo | Jesú-Crist', e Déus séu Padre.” |
| 309:31 | Outra tal visôn com' esta | o Emperador dormindo |
| 309:32 | viu essa mẽesma noite | que o Papa; e sentindo |
| 309:43 | Entôn lle respôs o Papa: | “Outro tal sonn' hei sonnado, |
| 309:51 | Quand' aqueste feito soube | o póboo dos Romãos, |
| 310:15 | que lle disso: “Déus o santo |
| 311:1 | O que diz que servir hóme | aa Virgen ren non é, |
| 311:22 | o fez lógo mantenente; | ca do corisc' assí é |
| 311:29 | nen te guardou desta mórte, | per que o dém' infernal |
| 311:32 | des i que o soterrassen, | ca tal éra come pez |
| 311:38 | nunca averrá aquesto, | ca o méu na arca é.” |
| 311:39 | El aquest' assí dizendo, | resorgiu o mórt' entôn |
| 311:49 | que sempre seja loada | enquanto o mundo for, |
| 312 | Como o cavaleiro non pude comprir sa voontade con sa amiga na casa en que lavraran a omagen de Santa María. |
| 312:22 | e pois pagou o maestr' e | diss': “Id' a bõa ventura.” |
| 312:23 | Des que tod' esto foi feito, | o cavaleiro fillou-a |
| 312:34 | o sen a perder houvéra | e caer en gran loucura. |
| 312:36 | mais que s' esforçasse muito, | o mais que ele podésse, |
| 312:54 | Mais o logar foi pequeno | e de mui grand' angostura. |
| 312:55 | Onde con nojo da casa | que houve, o cavaleiro |
| 312:68 | que pose ant' a omagen | da por que o mundo cata; |
| 313:18 | a nav' éra ja quebrada. | Des i o mar a crecer |
| 313:21 | cona tormenta mui fórte, | negra ben come o pez, |
| 313:34 | o séu córp' e os da nave | lle foi lógo ofrecer. |
| 313:40 | e o crérigo dizendo: | “Madre de Nóstro Sennor, |
| 313:43 | te quéras de nós, coitados, | e valla-nos o téu ben |
| 313:44 | e a ta virgĩidade, | per que s' o mundo mantên. |
| 313:51 | O crérigo, pois diss' esto, | os ollos a céo alçou |
| 313:58 | des i todos começaron | o séu nom' a bẽeizer. |
| 313:59 | E o mar tornou mui manso, | e a noit' escrareceu, |
| 313:64 | que o crérigo adusse | a Vila-Sirga, u faz |
| 314 | Como Santa María guareceu ũu cavaleiro de Segóvia que havía perdudo o lume dos ollos. |
| 314:4 | e de como foi o feito | todo vo-lo contarei, |
| 314:19 | e o cavaleiro foi-se | deante e fez ferir |
| 314:21 | sa mollér que i folgasse; | mais a que o mundo ten |
| 314:29 | sabor.” E o cavaleiro | disse come en desdên: |
| 314:30 | “En fazer oraçôn longa | muito o tenno por mal, |
| 314:34 | Enquant' el foi pola dona, | o cavaleiro perdeu |
| 314:35 | o lume d' ambo-los ollos, | e en térra se tendeu |
| 314:46 | Pois est' a don' houve dito, | o cavaleiro cobrou |
| 314:47 | lógo o lume dos ollos | e diss': “Este logar dou |
| 315:16 | agarimou o moço | a feixes que estavan |
| 315:18 | e a Santa María | o houv' acomendado |
| 315:19 | que llo guardass'. E lógo | o meninno achada |
| 315:23 | tan muito, que o ventre | lle creceu sen mesura. |
| 315:26 | maa; e a Madride | o levou muit' inchado. |
| 315:29 | teve-o muitos días | assí atán maltreito, |
| 315:33 | de Tocha o levasse, | e esto per concello, |
| 315:39 | Quando foi na eigreja, | o meninno fillaron |
| 315:40 | ela e sas vezinnas | e lógo o deitaron |
| 315:41 | ant' o altar, e lógo | todo o desnüaron |
| 315:43 | O moço desnüando, | cataron e cousiron |
| 315:50 | e porend' o séu nome | seja grorificado. |
| 316:2 | o que a Santa María | s' atrev' a fazer pesar. |
| 316:32 | por quanto na ta ermida | mandei o fógo põer; |
| 317:15 | O escudeiro que vos dixe chegou |
| 317:31 | O escudeiro, tanto que viu fugir |
| 317:41 | e o pé ergeu |
| 318:23 | de como foi este feito | e o non diz, dé-lle Déus |
| 318:26 | móstra sobre quen tal feito | fez; e o que non dissér |
| 318:28 | E poi-lo todos disséron, | a que o mundo mantên |
| 318:29 | o cegou d' ambo-los ollos | que deles sól non viu ren, |
| 318:32 | que se lle fez atán grande | o nariz, que lle deceu |
| 319:10 | o que faz serviç' a esta pïadosa. |
| 320:2 | o ben que perdeu Éva. |
| 320:3 | O ben que perdeu Éva |
| 320:7 | O ben que perdeu Éva |
| 320:11 | O ben que perdeu Éva, |
| 320:15 | O ben que perdeu Éva |
| 320:19 | O ben que perdeu Éva |
| 320:23 | O ben que perdeu Éva |
| 320:24 | britand' o mandamento, |
| 321:1 | O que mui tarde ou nunca | se póde por meezinna |
| 321:3 | Ca o que física manda | fazer por haver saúde |
| 321:4 | o enferm' en grandes tempos, | sãa per sa gran vertude |
| 321:33 | que o que me consellades | sól non val un mui mal figo, |
| 321:40 | a ela e a séu Fillo, | tod' o córpo e a cara, |
| 321:41 | e beva-o a meninna | do cález que sobr' a ara |
| 321:42 | está, u se faz o sángui | de Déus do vinno da vinna. |
| 322:20 | ca aquel ósso ll' havía | o gorgomel' atapado |
| 322:21 | assí que en pouca d' hóra | o houve tan fórt' inchado, |
| 322:27 | Entôn todos séus parentes | e amigos o fillaron |
| 322:28 | e aa egreja desta | nóbre Sennor o levaron, |
| 322:29 | e tẽendo-o por mórto | ant' o altar o deitaron. |
| 322:31 | quand' a missa ja dizían, | filló-o tosse tan fórte, |
| 323:4 | ben o que ll' a guardar déren | e tẽer en sa comenda. |
| 323:14 | O padre, con coita dele, | en sas faces déu palmadas |
| 323:21 | e os de Coira correndo | todo o logar leixaron |
| 323:24 | quando viu correr a vila, | o fillo desamparava |
| 323:25 | e aa Virgen bẽeita | lógo o acomendava |
| 323:27 | Foi-s' o hóme; e os mouros | tod' aquel logar correron, |
| 323:30 | non perdeu o hóme bõo | valor de tres dinneiradas. |
| 323:36 | ond' e como resorgira, | ca por mórto o tevéra; |
| 323:38 | que o guardara dos mouros; | e sas cousas ben guardadas |
| 323:41 | Quand' est' oiu o bon hóme, | com' éra mui sen engano, |
| 323:45 | bẽeizeron o séu nome | e gran fésta lle fezéron, |
| 324:12 | que quen quér que a viía | folgava-ll' o coraçôn; |
| 324:17 | que o démo nos fazía | e ena graça meteu |
| 324:21 | atá que foi toda dita; | mais o póblo lle pediu |
| 324:36 | mais o que primeiro disse | foi: “Santa María, val, |
| 325:3 | Ca a que nos abr' os braços | e o inférno nos sérra, |
| 325:9 | e quen parar i ben mentes | terrá-o por pïadoso |
| 325:20 | dũa moura que o démo | fillou pera si en sórte, |
| 325:31 | A ũa disse con medo | que o faría de grado; |
| 325:40 | ancho e chão, sen pédras, | e andou-o mui festinno, |
| 325:54 | e de com' o feito fora | todo lle-lo retraía. |
| 325:57 | mais o colar da cadẽa | toller per nulla maneira |
| 325:65 | caeu-ll' o colar do cólo, | que se non deteve nada; |
| 325:66 | e o sancristán tan tóste | a gran campãa tangía. |
| 326:3 | Ca a Sennor que o atán ben dá |
| 326:5 | nen de roubar-ll' o séu nen llo fillar, |
| 326:10 | e daqueles que foron i o sei. |
| 326:38 | o cõello ascondud' ou o mur. |
| 327 | Como Santa María guariu o crérigo que se lle tornaran as pérnas atrás porque fez ũus panos mẽores dun pano que furtou de sôbelo altar. |
| 327:2 | muito per faz gran folía | quen lle vai o séu furtar. |
| 327:11 | Pouco mais ca ũa vara | o pan' éra, com' oí, |
| 327:13 | e porend' a mollér bõa | fora-o põer alí |
| 327:14 | na eigreja, u o vissen | estar sôbelo altar. |
| 327:15 | Un crérigo da eigreja | que o viu alí seer, |
| 327:16 | creceu-ll' ên tal cobiíça | que o foi lógu' ên toller, |
| 327:17 | e levou-o a sa casa | e mandou ende fazer |
| 327:18 | panos con que cobriss' ende | o con que ía pecar. |
| 327:28 | e dun gran pano de lenço | fez lóg' o altar cobrir. |
| 327:31 | E sobr' esto à eigreja | o levaron manamán, |
| 327:33 | e ela guariu-o lógo, | que non prendeu i afán; |
| 327:34 | porên todos começaron | o séu nome de loar. |
| 328:3 | Ca se ela quér que seja | o séu nom' e de séu Fillo |
| 328:6 | el e o dïab' antigo | que o fez séu avogado. |
| 328:16 | o grand' e o que a térra | parte per muitos logares, |
| 328:18 | s' ajuntan i con dous ríos, | per que ést' o lóg' honrrado. |
| 328:21 | o outro é Guadalete, | que corre de mui gran brío; |
| 328:26 | e o haver que gãaron, | de dur sería osmado. |
| 328:31 | non catou al, senôn quando | o alguazil mui sannudo |
| 328:34 | d' Alcanate, u pousades, | haver-ll' o nome cambiado |
| 328:54 | por nós, tragía o preito | d' outra guisa ordinnado. |
| 328:60 | mas temendo que o mouro | por engano o fezésse, |
| 328:62 | Ond' o alguazil por esto | foi ên mui maravillado |
| 328:64 | se esto que vos éu rógo | o faço por null' engano, |
| 328:70 | de cujo nome o mundo | será chẽo per méu grado. |
| 329:6 | quér suso contra o céo, | e vai-lle na faz caer. |
| 329:26 | e cada un do que teve | foi sobr' o altar põer. |
| 329:33 | e perdeu todo o siso, | e tan irto se parou |
| 329:37 | de se for mórt' ou cativo; | e o alcaide maior |
| 329:38 | mandou que buscá-lo fossen | e pera el o trager. |
| 329:41 | ca mui tóste os crischãos | o fillaron, e está |
| 329:43 | o levaren.” E tan tóste | entraron, com' apres' hei, |
| 329:47 | E un deles foi a ele | e falou-ll' e o tangeu, |
| 329:55 | Aquel mouro que estava | mui mais negro que o pez |
| 329:61 | E o miragre sabudo | foi ben daquí atá Suz, |
| 329:62 | e dos mouros os crischãos | o houvéron de saber. |
| 331:4 | que o que en ela cree | non busc' outra meezinna; |
| 331:5 | que quant' é o mal chus fórte, | tanto o tól mais aginna, |
| 331:8 | na sa igreja da Virgen, | onde tod' o mund' é chẽo |
| 331:15 | e faagava-o tanto | quanto faagar podía. |
| 331:16 | Mais o moç' a pouco tempo | dũa gran féver morría; |
| 331:17 | e o dóo que por ele | entôn sa madre fazía, |
| 331:27 | E pois a missa foi dita, | o meninno soterraron, |
| 331:35 | que con gran coita o siso | pérden os que mui coitados |
| 332 | Esta é como en ũu mõesteiro eno reino de Leôn levantou-se fógo de noite, e mató-o a omage de Santa María con o véo que tiínna na cabeça. |
| 332:1 | Atán gran poder o fógo | non há per ren de queimar |
| 332:2 | como há Santa María, | quando quér, de o matar. |
| 332:5 | maior o déu a sa Madre, | de que ele quis nacer |
| 332:10 | que o fez Santa María | por sa vertude mostrar. |
| 332:18 | e vẽen con sas candeas | por o lóg' alumear. |
| 332:24 | ontr' o altar e o córo, | e o fógo s' aprendeu |
| 332:30 | o véo da sa cabeça | e ant' o fógo lançar |
| 332:31 | o foi. E depois o fógo | sól non queimou nulla ren, |
| 332:34 | senôn quanto o séu Fillo | quér en eles ordinnar, |
| 332:35 | que ordinnou que o véo | delgado mais ca cendal |
| 332:36 | podéss' amatar o fógo | e non sofrer que mais mal |
| 332:38 | da Virgen, ond' a omagen | havía o semellar. |
| 332:42 | viu tod' esto que ja dixe | e foi-o lógo contar |
| 332:48 | foi alá, e o convento | ar foi i mui volontér; |
| 332:49 | e pois viron o miragre, | disséron: “Muit' é mestér |
| 332:53 | e pois deitaron-s' a prézes | cab' o altar en redor, |
| 333:16 | grandes, mais non lle valía | nada, ca Déus o guardava |
| 333:17 | pera a sa Madre Virgen | que o guariss'; e rogava |
| 333:30 | aa Virgen grorïosa | o mellor que el podía. |
| 333:31 | As gentes que o viían | assí tolleit' e perdudo, |
| 333:37 | que ll' houvésse pïadade, | foi-se-ll' o temp' alongando, |
| 333:48 | foi tan tóst' o córpo todo | guarid' e houve saúde, |
| 333:50 | e ergeu-s' o hóme lógo | da carreta u jazía, |
| 334 | Como Santa María de Terena resorgiu ũu hóme que morrera de sandece e tornó-o são. |
| 334:13 | des i o hóme, séu amo, | pesou-ll' ên muit' e prendeu |
| 334:15 | séu mancebo non podía; | e porende o leixou |
| 334:18 | con érvas, como o désse | a séu marid' a bever, |
| 334:19 | e disse a o mancebo: | “Se óra podésses ir |
| 334:27 | O manceb' oiu aquesto | e foi lógo sospeitar |
| 334:30 | o quéro.” E pois provou-o | e foi lógu' enssandecer. |
| 334:37 | ant' o altar da mui nóbre | Virgen; e, com' aprendí, |
| 335:5 | que fez os montes mui grandes | e fez o grão do millo, |
| 335:7 | E por dar a cada ũu | segundo o que merece, |
| 335:8 | fez todo quanto veemos | e o al que non parece; |
| 335:9 | e o que non cree esto | muito per faz gran sandece |
| 335:16 | dava de grad' aos póbres | o mais do que el havía. |
| 335:18 | e a provar o vẽéron | por saber ên mais verdade. |
| 335:28 | Respondeu-ll' o hóme bõo: | “Esto faría de grado; |
| 335:33 | O hóme bõo, con dóo | dela, ergeu-se festinno |
| 335:51 | buscar o que non podían | achar per nulla maneira; |
| 335:74 | Entôn diss' o gentil lógo: | “A omagen m' amostrade.” |
| 335:75 | Eles lóg' aa eigreja | muit' aginna o levaron |
| 335:77 | con séu meninno en braços, | e o feito lle contaron |
| 335:79 | Quand' o gentil oiu esto, | rogou que o batiçassen, |
| 335:81 | a Virgen e a séu Fillo, | e consigo o levassen, |
| 336:1 | Ben como punna o démo | en fazer-nos que erremos, |
| 336:31 | Entôn a Virgen mui santa | cató-o come sannuda |
| 336:35 | Entôn diss' o cavaleiro: | “Mia Sennor, éu sõo vósso, |
| 336:41 | éu farei que o méu Fillo | te cambiará a natura |
| 336:45 | o cavaleiro que ante | con gran luxúri' ardía |
| 337 | Como Santa María guardou un fillo dun hóme bõo que non morresse quando caeu o cavalo sobr' el. |
| 337:20 | que dũa muit' alta ponte | foi o meninno caer |
| 337:21 | e o cavalo con ele, | e houvéron de morrer. |
| 337:22 | Mais o padr' abriu a boca | e a Virgen foi chamar, |
| 337:27 | E mandou a esses santos | que o fossen acorrer |
| 337:28 | que i estavan, e ela | foi o séu Fill' asconder |
| 337:29 | con medo daquel braado, | que o non podéss' haver |
| 337:30 | Rei Herodes, e porende | foi lógo passar o mar. |
| 337:33 | o meninn' e o cavalo, | que se non feriron ren; |
| 337:34 | e o padr' a boc' abérta | fillou-se Déus a loar. |
| 338:1 | Muitos que pelos pecados | que fazen pérden o lume |
| 338:11 | tal ou tal cous';” e el lógo | mui de grado o fazía. |
| 338:12 | E porend' o hóme bõo | atán gran ben lle quería |
| 338:20 | e a casa de séu amo | adestrado o levaron; |
| 339:27 | E eles o fezéron lóg' assí, |
| 339:31 | E o consello deles foi atal |
| 339:44 | a nav', o maestre dela catou |
| 339:51 | Entôn o maestr' os peixes prendeu |
| 339:53 | e o que ficava vivo tendeu |
| 339:54 | ant' o altar polo todos veer |
| 340:11 | foi o sól, que éste Cristo, |
| 340:12 | que o mund' houve conquisto |
| 340:24 | d' haver hóm' o que devía, |
| 340:33 | o téu Fillo todavía, |
| 340:49 | o ben per sa bavequía |
| 341:35 | Diss' ela: “De mui bon grado | farei o que me mandades, |
| 341:37 | E pera o Poi se foron, | e de cérto ben sabiades |
| 341:39 | E pois disséron a missa, | sobr' o altar pos as mãos, |
| 341:48 | ficou, sen null' outro pano, | e catou e viu o geito |
| 341:56 | nen en nïún outro nembro, | ant' houv' o córpo ben são; |
| 341:57 | e o logar que esquivo | éra, tornou-se-lle chão, |
| 341:58 | pero o logar é duro | e muitas pédras i jazen. |
| 341:59 | O marido, pois viu esto, | perdeu todos séus antollos |
| 341:65 | e tan tóste o miragre | meteron ontr' os maiores |
| 342:12 | que Don Manüél, o bõo | Emperador, mandou i |
| 342:26 | porque póde do culpado | omannar-ll' o coraçôn |
| 343:1 | A Madre do que o démo | fez no mudo que falasse, |
| 343:4 | en que jazía o démo; | mais aquel Déus que sãava |
| 343:6 | atanto que o viu, lógo | mandou-lle que non leixasse |
| 343:12 | houve mui grande fremosa; | mais o dïabo, que trilla |
| 343:17 | que acorrades mia filla | que con o démo peleja,” |
| 343:20 | e lóg' o démo lle disse: | “Ai, crérigo escomungado, |
| 343:25 | Quand' o crérig' oiu esto, | punnou de seer del quito, |
| 343:26 | ca mui gran pavor havía | que o chus non dẽostasse. |
| 343:34 | consell' en esta mia filla | com' o démo a leixasse. |
| 343:40 | e fezo calar o démo, | e foi a moça guarida; |
| 344:7 | No tempo quando de mouros | foi o reino de Sevilla, |
| 344:32 | foron e de com' o feito | fora, foron acordados |
| 345:5 | que conteceu en Sevilla | quando foi o apelido |
| 345:12 | Xerez e que o castélo | de crischãos ben pobrara; |
| 345:17 | ontr' o castél' e a vila, | muit' ancho e fórt' e duro; |
| 345:22 | que al Rei envïou lógo | que o mandass' acorrer. |
| 345:31 | que esto que ll' envïava | dizer que o ajudasse, |
| 345:33 | el Rei a Xerez, que lógo | o castélo ll' entregasse, |
| 345:42 | e a eles rogou muito | que o fossen receber. |
| 345:45 | maos e tan mal guisados, | e assí o aguisaron |
| 345:46 | que ante de meio día | s' houv' o castél' a perder. |
| 345:65 | que o non queim' este fógo, | e sequér a mi leixade; |
| 345:70 | despertou daqueste sonno | e fillou-o a dizer |
| 345:77 | que lle tirass' o mininno, | e que ela os tirara |
| 345:80 | houvéron que o alcáçar | de Xerez éra perdudo |
| 345:90 | o nome da Santa Virgen | fillaron a bẽeizer. |
| 346:6 | e juïgará o mundo | tod' en mui pequena hóra. |
| 346:9 | naceu por salvar o mundo, | que foi connosçud' e visto, |
| 346:10 | ond' o sól, quand' el pres mórte, | tornou mais negro ca móra. |
| 346:13 | ca o braço ll' inchou tanto, | de que foi mui temerosa |
| 346:14 | de o perder e o córpo. | Mais a inchaçôn foi fóra, |
| 346:15 | e en mui pequeno tempo | foi o braço tan inchado |
| 346:26 | e o dém' avezimao | eno avisso ancóra. |
| 347:1 | A Madre de Jesú-Cristo, | o verdadeiro Messías, |
| 347:2 | póde resorgir o mórto | de mui mais ca quatro días. |
| 347:4 | e porrei-o con os outros, | ond' un gran livro é chẽo, |
| 347:15 | E os gẽollos ficados | ant' o altar e chorando |
| 347:18 | o houvésse, llo levasse | e tevéss' i sas vegías. |
| 347:24 | que pesou a Jesú-Cristo; | porend' o mininno mórto |
| 347:25 | foi depois ben a tres anos. | Mais tal foi o desconórto, |
| 347:30 | se tu quéres, dá-mio vivo, | ca fazer-o poderías.” |
| 347:31 | Quando chegou a Tudía | e o meninno poséron |
| 347:32 | ant' o altar, lóg' a madre | e séus parentes fezéron |
| 347:37 | e fez viver o meninno | e chorar do ataúde, |
| 347:39 | E o ataúd' abriron | e sacaron o mininno, |
| 348:12 | e os que o séu guardavan | non ll' acorreron tan tóste, |
| 348:25 | e disse-ll' o que sonnara; | e pois llo houve contado, |
| 349:21 | quand' o avangeo santo | dezía como falava |
| 349:22 | o ángeo de Déus con ela, | u ela disse: “Sergenta |
| 350:32 | perdõa o pecador. |
| 350:35 | fuste, e o da altura |
| 350:52 | de valer o pecador. |
| 351 | Esta é como Santa María acrecentou o vinno na cuba en Arconada, ũa aldea que é préto de Palença. |
| 351:10 | o dan por séu amor dela | a queno quér receber. |
| 351:18 | houve per força o vinno, | ca del foi grand' o bever. |
| 351:29 | “Vaamos catar a cuba | e tiremo-ll' o tapôn |
| 351:32 | e o que lles diss' aquesto | ben per cima a catou |
| 352:5 | por mui grande o terredes | quant' en ele mais cuidardes, |
| 352:15 | o cavaleiro de dar-llo | nen sól por haver vendê-lo; |
| 352:18 | ante que o haver outre | ou perdê-lo per ventura. |
| 352:21 | pero foron ben dous anos | que o açor non mudava, |
| 352:22 | e o cavaleir' havía | desto pesar e tristura. |
| 352:29 | éra, e o biqu' inchado | muito e o cólo tórto, |
| 352:31 | O cavaleiro de cera | fez lóg' ũa semellança |
| 352:38 | Ca tornou o açor são | e a el tolleu loucura. |
| 352:45 | que miragres mui fremosos | fez sempr', e há-o por uso, |
| 353:5 | per que hajamos o reino | de séu Fill', ond' a mollér |
| 353:10 | o reino do Paraíso | e foi-os end' eixerdar. |
| 353:16 | dizer a hómees bõos, | que o contaron a mi, |
| 353:21 | o déu-llo que llo crïasse, | e tan muito o rogou, |
| 353:22 | que o fillou por séu rógo | e feze-o ben crïar |
| 353:24 | cada que o faagava | chamava-lle “fillo méu” |
| 353:29 | com' éra mui fremosinno, | e cató-o e rïiu, |
| 353:30 | e lógu' en sa voontade | o fillou muit' a amar. |
| 353:32 | o ía muitas vegadas, | ca en al neún prazer |
| 353:42 | se fillou ant' o meninno | e começou-ll' a rogar |
| 353:47 | Depois ben a quinze días | o meninno esto fez |
| 353:48 | cada día; mais o Fillo | da Virgen de mui bon prez |
| 353:51 | O abad' ao meninno | viü-lle cambiar a faz |
| 353:55 | Entôn respôs o meninno: | “Carne e vinno e pan |
| 353:59 | Quand' est' oiu o abade, | disse-ll': “Ai, fill' e sennor! |
| 353:61 | Diss' el: “O fillo da dona | que sé no altar maior, |
| 353:62 | a que non dan ren que cômia, | e vejo-o lazerar.” |
| 353:63 | Entôn lle diss' o abade, | a que chamavan Fiíz: |
| 353:64 | “Méu fillo, o que lle lévas | come-o, ou que che diz?” |
| 353:68 | Entôn lle diss' o abade: | “Pois que tu est' oíd' hás, |
| 353:71 | Entôn se foi o abade | e chamou os monges séus |
| 353:80 | o abad' e o meninno | enfermaron, com' aduz |
| 353:81 | o feito deste miragre; | e à sésta, quand' en cruz |
| 354:25 | ca lle pose o cavalo | del Rei o pé atán fórte |
| 354:30 | que de so o pé saísse | viva pola sa mercee. |
| 354:33 | en fazer que o cavalo, | que con séu pé tan mal trilla, |
| 355:1 | O que a Santa María | serviço fezér de grado, |
| 355:3 | Ca o que lle faz serviço | mui de grado ou dá dõa |
| 355:10 | o miragr' é mui fremoso | e bõo e muit' honrrado. |
| 355:12 | e ũa moça da vila | fèramente o amava; |
| 355:15 | O mancebo prometera | por ir-se en romaría |
| 355:17 | mais soube-o a manceba | e depós el se saía |
| 355:18 | por comprir sa voontade | e o meter en pecado. |
| 355:29 | O mancebo foi mui triste | e non soube que fezésse, |
| 355:40 | mandou fazer o mancebo | candeas lógo d' entrada, |
| 355:45 | s' atreveu fez sa oférta | e sas orações ant' o |
| 355:58 | meteu mui fórt' apelido | e houv' o rostro rascado. |
| 355:60 | o mancebo na carreira | e ferir' e desonrrara |
| 355:80 | as mãos atrás e lógo | aginna o enforcaron; |
| 355:82 | E assí sev' aquel día | o mancebo pendorado. |
| 355:89 | e teve-o viv' e são | esta Sennor que chamamos |
| 355:93 | e viron so el o canto; | des i, estando presentes, |
| 355:97 | que todo o mund' avonda | e nósso ben sempre avanta, |
| 355:99 | Quando o todos oíron | falar atán estrevudo, |
| 356:2 | a Madre do que o mundo | fezo e é del Sennor. |
| 356:6 | das mãos do ẽemigo, | o dïab' enganador. |
| 356:19 | E per Guadalet' o río | a fez lógo, sen mentir, |
| 356:22 | de s' acabar ao tempo | que o maestre maior |
| 357:1 | Como tórç' o dém' os nembros | do hóme per séus pecados, |
| 357:5 | en ũa mollér coitada | que o rostro todo tórto |
| 357:15 | E quand' aquest' houve dito, | pos ant' o altar candeas |
| 357:19 | assí que o rostro todo | e a boca com' ant' éra |
| 358:9 | mas o mar foi mui torvado | un tempo per grandes ventos, |
| 359 | Como Santa María do Pórto se doeu dũa mollér que vẽo aa sa igreja en romaría, a que cativaran un séu fillo; e sacó-o de cativo de térra de mouros e poso-llo en salvo. |
| 359:4 | que é chamado o Pórto | da Virgen que non há par, |
| 359:11 | Este dous fillos havía, | e Domingo o maior |
| 359:13 | Estes ambos o servían | muito, de que gran sabor |
| 359:14 | havía o hóme bõo, | e fazía gran razôn. |
| 359:17 | e o moç', alá estando, | avẽo que cativou, |
| 359:19 | E lógo na almoeda | o meteron essa vez; |
| 359:20 | dessí compró-o un mouro | que déu por ele séu prez |
| 359:22 | e envïou-o na réqua | a Aljazira entôn. |
| 359:23 | E alá u o levavan, | a Virgen que nos mantên |
| 359:24 | o foi fillar pela mão | e disse: “Non temas ren, |
| 359:27 | Mais o padre e a madre | cuidaron morrer sen al |
| 359:32 | Pedro, o mẽor; e lógo | lles foi contar, sen mentir, |
| 359:34 | quiséssen i, o veerían. | E eles de gran randôn |
| 359:38 | grandes, que de mui de longe | foi end' oído o son. |
| 360:5 | e enquant' el é séu Fillo, | pero o mundo jüíga, |
| 360:11 | Demais que dirá Déus Padre | a séu Fill' o día fórte |
| 361:5 | que foi e é gran verdade, | ca por assí o achei |
| 361:10 | venceu o sennor dos mouros | pola fé de Déus crecer. |
| 361:26 | a honrravan e servían | a todo o séu poder. |
| 361:35 | Entôn todo o convento | se fillou muit' a chorar, |
| 361:41 | feziste que Déus o Padre, | que o mundo en si ten |
| 362:8 | en tod' o reino de França | ne-nas térras arredor, |
| 362:18 | outrossí, e a igreja | toda senôn o altar |
| 363:10 | e busca fórtes prijões en que o metamos.” |
| 363:12 | chegou aquel mandadeir' e fillou-o privado |
| 363:13 | e adusse-o al cond'; e foi lógo deitado |
| 363:16 | que o trobador matasse lógu' en outro día; |
| 363:23 | Pois que o trobador houv' a oraçôn comprida, |
| 363:26 | e o guardou de tal mórte que todos dultamos. |
| 364:2 | de tod' ocajôn o guarda, | ca é Sennor de mesura. |
| 364:6 | e cerca todo o mundo, | según diz a escritura. |
| 364:14 | ca o logar éra fondo | muit' e a cóva escura. |
| 365:7 | Este monje con loucura | grande que ll' o démo dava, |
| 365:8 | sempre a noit' e o día | en séu coraçôn dultava |
| 365:12 | Assí andava perdudo | per sen que ll' o démo déra, |
| 365:13 | que o metía en dulta, | e cuidava i mui féra- |
| 365:14 | mente a noit' e o día | por súa gran neicidade. |
| 365:20 | do mõesteir' e da ôrdin | que o nengũu non visse; |
| 365:31 | Quand' aquesto viu o monje, | teve-se por mui culpado |
| 366:14 | de Déus, que o guarecera | ja d' outras grandes doores. |
| 366:26 | cuidando que o achara | algún desses lavradores |
| 366:29 | Porên mandou o infante | que fossen apercebudos |
| 366:36 | que éra o que perderan, | e en el mentes meteron, |
| 366:37 | e o falcôn e a ave | viron como se mergeron |
| 366:42 | que se lles o falcôn désse, | que de cera con loores |
| 366:44 | e que ena sa igreja | ant' o séu altar porrían; |
| 366:46 | o falcôn que lles vẽésse. | Mais macar braadadores |
| 366:49 | da caça que há fillada, | con medo que o enarte |
| 366:50 | o que o trage en toller-lla, | punna d' haver séus sabores |
| 366:53 | e chamou o mui de rijo; | e maravilla estranna |
| 366:55 | con séus bois alí aravan. | O falcôn passou aginna |
| 366:56 | de Guadalquivir o río | con séu doral que tiínna |
| 366:57 | e pos-lo ant' o Infante, | que loou muit' a Reínna |
| 367:6 | con gran door, sãa-o todavía. |
| 367:22 | mui mal o démo chẽo de perfía. |
| 367:28 | E macar ll' o tempo fez mui gran guérra, |
| 367:29 | guïó-o ben aquela que non érra |
| 367:46 | foi ant' o séu altar tẽer vegía. |
| 368:6 | que no inférno móre, | u nunca o vejamos. |
| 368:8 | de Córdova, a Grande, | e o séu nom' havía; |
| 368:25 | que chaman o Gran Pórto; | e pois que i chegares, |
| 368:42 | dũa anguía gróssa; | de cérto o creamos. |
| 369:7 | ca nunca o atal fezo | que s' ên mui ben non achasse |
| 369:11 | E collera-o por uso | en que quér que razõasse |
| 369:19 | Diss' o alcaide: “Quen ll' óra | fezésse per que errasse |
| 369:27 | Mais non quiso ũu deles | que o anél lle durasse, |
| 369:30 | o outro de sobr' un leito, | u poséra a sortella, | atán tóste lla furtava. |
| 369:33 | Outro día o alcaide | mandou aos dous mancebos | que envïara primeiros, |
| 369:43 | e rogou a un daqueles | que o alcaide rogasse |
| 369:45 | O alcaide mui sannudo | disse que o non faría, | mais que lle déss' a sortella, |
| 369:46 | de que o vinqu' éra d' ouro, | mui ben feito e fremoso, | e a pédr' éra vermella; |
| 369:53 | E ela dizend' aquesto, | o alcaide mui sobervio | cavalgou en séu cavalo |
| 369:54 | e deceu-se pera Tejo, | por dar-ll' a bever no río | e o topete lavá-lo. |
| 369:55 | E 'n lavando-o de rejo, | quis Déus que ll' escorregasse |
| 369:57 | O alcaide, pois viu esto, | tornou-se trist' e coitado | pera sa casa aginna |
| 369:69 | Des que ll' aquest' houve dito, | foi-se correndo a Tejo, | u o pescado vendían, |
| 369:71 | Diss' un deles: “éu o trago, | que con mia mollér cẽasse, |
| 369:79 | Entôn lle mandou a madre | que o peixe ll' adubasse |
| 369:80 | e o lavasse de dentro | e de fóra escamasse. |
| 369:81 | Entôn fillô' a meninna; | e pois lavou aquel peixe, | quando foi que o abrisse, |
| 369:85 | Outro día o alcaide | vẽo irad' e sannudo | a sa casa por prendê-la, |
| 369:88 | dizendo que lla daría, | sól que ll' o séu entregasse. |
| 369:89 | El disse que lle prazía. | Entôn ela ante todos | tirou o anél do dedo |
| 369:90 | e déu-llo. E ele, lógo | que o houve connosçudo, | fillou-se-ll' ên mui gran medo; |
| 369:91 | e ant' o póboo todo | lle rogou que lle contasse |
| 369:92 | en qual guisa o houvéra, | que nulla ren non leixasse. |
| 369:93 | E ela contou-llo todo | en qual guisa o houvéra; | e pois llo houve contado, |
| 370:2 | Madre de Jesú-Crist', a noit' e o día. |
| 371:41 | a Madre de Jesú-Cristo, | que o mund' en poder ten, |
| 372:15 | E pois foi na igreja | e o altar catou, |
| 372:27 | Quando viu o marido | que cobrara séu sen |
| 374:26 | ant' o altar, e tamanno | foi com' ele per medida. |
| 375:23 | que, se ll' o cavalo désse |
| 376 | Como un hóme levava un anél a Don Manüél, irmão del Rei, e perdê-o na carreira, e fez-llo Santa María cobrar. |
| 376:12 | Don Manüél con el éra, | que o amava de chão; |
| 376:13 | e o ben que ll' el fezéra | non lle saíra en vão, |
| 376:15 | Porend' el Rei o amava, | e gran dereito fazía. |
| 376:24 | E o hóme foi-se lógo; | mais non foi apercebudo |
| 376:25 | de o guardar com' houvéra | a guardá-lo, e perdudo |
| 376:26 | o houve ena carreira. | E com' ũa cousa muda |
| 376:35 | esta cousa, foi pós ele | en tal que o preguntasse |
| 376:36 | se aquel anél perdera, | e dessí que o fillasse. |
| 376:37 | E o outro tornou lógo, | dizendo-lle se achasse |
| 376:39 | E o outr' o anél lógo | lle déu, dizendo-lle: “Amigo, |
| 376:41 | perdêssedes; mais tomade- | o lógo, ca ben vos digo |
| 376:44 | u Don Manüél pousava, | que o estav' atendendo, |
| 377 | Como un rei déu ũa escrivanía dũa vila a un séu crïado, e havía muitos contrarios que o estorvavan contra el Rei, e prometeu algo a Santa María do Pórto, e fez-ll' haver. |
| 377:2 | ajuda-o per que vença | gran braveza e perfía. |
| 377:13 | mais o hóme por mercee | lle pediü que lle désse |
| 377:17 | mais o que tiínna os seelos | lla houve mui mal parada |
| 377:26 | ca séu amig' o outr' éra | que a meadad' havía. |
| 377:37 | e fez contra o notario | que el Rei cara sannuda |
| 378:8 | creendo o séu consello | con que nos faz el pecar, |
| 378:17 | foi, por grande o terredes, | ca ela que pód' e val |
| 378:18 | mostrou i sa gran vertude, | ca sempre fez o mellor. |
| 378:31 | e disse: “Se vós fezérdes | o que vos quéro dizer, |
| 378:44 | un óv' assado mui móle, | e comê-o con do pan. |
| 378:50 | tevéron i sas noveas | sempr' ant' o altar maior. |
| 379:33 | a tornar o que fillaran | a pesar da Madr' e Filla |
| 381:15 | Ca enfermou o meninno | dũa gran féver mortal, |
| 381:16 | e o padre e a madre | con coita del, non por al, |
| 381:18 | e tẽendo-o a madre | nos braços, lle foi morrer. |
| 381:24 | Jesú-Cristo, o séu Fillo, | aquel que resuscitou |
| 381:25 | Lázaro de quatro días | e per nome o chamou, |
| 381:26 | fez levantar o menino | tan tóst' e vivo seer |
| 382:4 | ca segund' é Déus e hómen | e Rei, póde-o fazer; |
| 382:16 | alí u o fazer póssa, | ca per ren non fillarei |
| 382:21 | muit' e o séu despendendo; | e, segundo que oí, |
| 382:24 | havía muit' a sa casa | o ric-hóm' e lle pedir |
| 382:25 | que lle déss' o herdamento, | e se non, que s' espedir |
| 382:27 | Mais al Rei muito pesava | e tiínna-o por mal, |
| 382:28 | porque ele o crïara | e éra séu natural |
| 382:32 | mais porque o non colleron, | acordou-s' e fez bon sen, |
| 382:43 | Mentr' a oraçôn fazía | o ric-hóm', el Rei chamou |
| 382:45 | de lle dar aquel meesmo | que o ric-hóm' enmentou |
| 382:53 | al Rei est' en voontade; | e o que ll' el prometeu |
| 383:1 | O fondo do mar tan chão | faz come a térra dura |
| 383:5 | por ũa mollér que tiínna | o coraçôn desejoso |
| 383:13 | d' iren veer o Sepulcro | de Jerusalên, e dava |
| 383:19 | que passou o mar en salvo | sen neún detẽemento, |
| 383:22 | foron veer o Sepulcro | no tempo da caentura. |
| 384 | Como Santa María levou a alma dun frade que pintou o séu nome de tres coores. |
| 384:10 | fazía-o mui fremoso | escrito con tres colores. |
| 384:19 | Ond' aqueste nome santo | o monge tragía sigo |
| 384:21 | beijando-o ameúde | por vencer o ẽemigo |
| 384:27 | O abade e os monges | todos veer-o vẽéron, |
| 384:31 | apareceu ao frade | que o guardav', en dormindo, |
| 384:40 | E o frad' espertou lógo | e foi ao leit' aginna; |
| 384:41 | e pois que o achou mórto, | fez sõar a campaínna |
| 384:43 | Mantenente o abade | chegou i cono convento, |
| 384:46 | o que vi vos direi todo, | se m' ên fordes oïdores.” |
| 384:47 | Entôn contou o que vira, | segundo vos hei ja dito; |
| 384:48 | e o abade tan tóste | o fez meter en escrito |
| 384:51 | E pois soubéron o feito, | loaron de voontade |
| 385 | Como Santa María do Pórto guareceu un hóme dũa pedrada mui grande de que nunca cuidara a guarecer, ca tiínna a tela sedada e tornou-se paralítico, e guarecê-o Santa María. |
| 385:24 | dizendo que o sãassen; | mais esto non foi en preito |
| 385:25 | que consello lle poséssen. | Porend' o hóme contreito |
| 386:10 | a andou enredor toda, | o chão e a montanna. |
| 386:18 | o que passar contra esto | que mandades; ca tamanna |
| 386:53 | que o assí de pescado | avondara aquel día; |
| 386:54 | ca o que a mui ben sérve | sempre con ela gaanna. |
| 389:3 | Poder há de sãar véllo | se é tal que o merece, |
| 389:4 | e outro tal o mancebo | se faz bõa mancebece, |
| 389:16 | E o mẽor foi enfermo; | ond' a el muito pesava, |
| 389:17 | de tan grand' enfermidade | que por mórto o juïgava |
| 389:20 | comendó-o ao Pórto | que é de Santa María, |
| 389:22 | a sa casa o levasse, | e espécïas e cominnos |
| 389:29 | fez que o moço pedisse | de comer, e foi aginna |
| 390:1 | Sempre faz o mellor |
| 390:20 | A nós faz que o amemos mais d' al, |
| 391:8 | havía: o qu' é deante, | atrás, com' éu aprendí, |
| 392:4 | tal hóra é juïgado | que o dïabo o tome |
| 392:5 | e que dentro no inférno | o tormente e o dome, |
| 392:14 | e macar o castigavan, | sól non havía ên cura. |
| 392:18 | e ant' o alcaide vẽo | por sa gran malaventura, |
| 392:19 | que lle disse se verdade | éra o que querelava |
| 392:20 | aquela mollér mesquinna. | E el todo-o negava, |
| 392:22 | o alcaide que jurasse, | ca fór' é d' Estremadura |
| 392:24 | e o alcaide meesmo | del a jura recebía. |
| 392:28 | do alcaide, en tal guisa | que lógo o enforcasse. |
| 392:29 | Entôn mandou a un hóme | que da prijôn o tirasse; |
| 392:31 | E lógo que fez o furto, | tan tóste foi recadado |
| 392:32 | dentro na vila do Pórt', e | ant' o alcaide levado |
| 393:12 | assí come séu avóo | que o alí aduzía; |
| 393:21 | que tod' hóme que o visse | terría que ja morrera; |
| 393:32 | as mãos contra o céo | de consũu as alçavan, |
| 393:34 | porque assí o meninno | guariu de tan crüél mórte. |
| 398:3 | Ca o día da gran Cẽa, | pois houv' os pées lavados |
| 398:8 | gran miragre no séu Pórto, | que ant' o séu nom' havía, |
| 398:10 | u o mar Mediterrano | cono mui grand' é juntado. |
| 398:14 | en que dela foss' o nome | de muitas gentes loado. |
| 398:22 | os andou tod' aquel día | buscando, o mui coitado. |
| 398:29 | mais depois a tercer día | viu o gãad' u estava |
| 398:32 | e foi fillar séu gãado | e levó-o ao Pórto, |
| 398:34 | ca o Bõo Pastor tiínna | a sa Madre por caiado. |
| 399 | Esta tricentésima nonagésima novena é como ena vila d' Élvas ũa mollér quiso matar séu fillo e meteu-lle ũa agulla pela cabeça, e apareceu-lle Santa María ante que o matasse e disse-lle que tomasse pẽedença. |
| 399:5 | e porend' o poder dela | e u del recude |
| 399:17 | como matass' o menino; | ca desembargada |
| 399:18 | sería se o colgasse | sequér dũa viga. |
| 399:20 | o menino e deitó-o | eno séu regaço, |
| 399:29 | que non mates o menino, | mais a un moógo |
| 399:32 | e levaría o démo | ta alma en sórte; |
| 399:42 | e contra o démo fróque | vestiu por loriga. |
| 399:45 | des i aquele menino | crïar-o fezéron, |
| 400:15 | mais o méu é mui mẽor don |
| 400:19 | Ca pero o don mui pouqu' é, |
| 400:30 | receb' e o queira fillar |
| 401:35 | o que tẽen forçado, | que non deven haver, |
| 401:43 | en este mundo, queira | que faça o mellor, |
| 401:52 | mercees que me gães, | se o Déus por ben vir, |
| 401:62 | que me guard' o téu Fillo | daquel que adamán |
| 401:89 | perdend' el e méu tempo | e aos que o dei; |
| 401:92 | que porende te rógo | que rógues o que dá |
| 401:93 | séu ben aos que ama, | ca sei ca o fará |
| 401:94 | se o tu por ben vires, | que me dé o que ja |
| 402:8 | mais catad' o gran ben que en vós jaz; |
| 402:12 | mais catad' o gran ben que vos Déus déu; |
| 402:16 | mas catad' o vósso ben que sen par |
| 403:17 | O segundo foi quando |
| 403:25 | E o pesar terceiro |
| 403:41 | O quinto pesar fórte |
| 403:42 | foi quando o poséron |
| 403:49 | O sésto foi sen falla |
| 403:50 | quando o despregaron |
| 403:54 | o sepulcro guardaron; |
| 403:58 | conta, foi o setẽo |
| 404 | Esta septüagésima sésta é como Santa María guareceu con séu leite o crérigo de grand' enfermidade, porque a loava. |
| 404:2 | o santo leite que Déus quis mamar. |
| 404:4 | o leite que crïou o que nos ten |
| 404:29 | Ca tu parist' o bon Sennor Jesú |
| 404:30 | que fez o céo e térra e mar. |
| 404:31 | Porend' o téu ventr' u s' el ensserrou |
| 404:43 | Ca frenesía o tornou sandeu |
| 404:47 | E porend' a boca e o nariz |
| 404:48 | ll' encharon tanto, com' o livro diz, |
| 404:53 | que o quería guardar de falir |
| 404:56 | Santa María, nembre-t' o amor |
| 404:69 | nen que o démo mais negro ca pez |
| 404:70 | o póssa ao iférno levar.” |
| 404:76 | e de séu leit' o rostro lle ungiu |
| 404:77 | e os peitos, e assí o guariu |
| 404:78 | que con sabor o fez adormentar. |
| 405:21 | colgado todo o ano, |
| 405:28 | E diz un a outr': “Aqué o |
| 405:32 | Tod' essa noit' e o día |
| 405:45 | é, o ángeo privado |
| 405:46 | há lóg' o pano deitado |
| 406:9 | contra o dém' e | dessí nos escude. |
| 407:1 | Como o démo cofonder, |
| 407:13 | “Aquesta pédra o démo a ficou |
| 407:18 | e lóg' alí o prendeu un tan gran mal, |
| 407:22 | e o poder do córpo si ll' ar tolleu, |
| 407:25 | Mas séus parentes o fillaron dalí |
| 407:26 | e o levaron a sa casa, e i |
| 407:27 | o deitaron en un leito e assí |
| 407:42 | fas que te léven tóst' ant' o altar méu; |
| 407:43 | e pois i fores, saúd' o córpo téu |
| 408 | Esta é como Santa María sãou o escudeiro a que déron a saetada polo costado. |
| 408:21 | des i o logar sarrado |
| 408:24 | no logar, que o miragre | viron, muito a loavan, |
| 409:8 | e d' haver o tẽemos |
| 409:26 | de que o dém' enveja |
| 409:87 | que o démo quebranta |
| 410:28 | foi ofrecer o Salvador, |
| 411:1 | Bẽeito foi o día | e benaventurada |
| 411:47 | E pois ll' est' houve dito, | foi-s' o ángeo lógo |
| 411:67 | O ángeo lle disse: | “éu soon mandadeiro |
| 411:73 | que o que perdeu Éva | per sa gran pecadilla |
| 411:81 | atẽes que o ángeo | foï dalí partido, |
| 411:82 | que séus hómes o foron | erger sen detardada |
| 411:83 | e que lle preguntaron | lógo o que houvéra, |
| 411:85 | E el contou-lles quant' o | ángeo lle disséra; |
| 411:89 | ca se o non fezérdes, | quiçai por escarmento |
| 411:97 | que o bẽeito ángeo | fezéra ja certeira |
| 411:109 | o acolleu mui léda, | e pois muitos manjares |
| 413:4 | e foi-o na carne con tan gran bondade, |
| 413:23 | Que macar o vidro do sól filla lume, |
| 414:13 | e ar foi-o en aquela sazôn |
| 414:24 | e destrüír o dém' e sa maldade. |
| 414:35 | o fez decer na sa santivigada |
| 414:39 | que quantos o dém' enfermar fazía |
| 415 | Esta quinta é de como o ángeo Gabrïél vẽo saüdar a Santa María, e esta fésta é no mes de março. |
| 415:3 | Esta troux' o ángeo Gabrïél |
| 415:12 | foi o ángeo, nos fez connoscer |
| 417 | Esta séptima é como Santa María levou séu fillo ao templo e o ofereceu a San Simeôn; e esta fésta é no mes de febreiro. |
| 417:2 | a Déus quando ll' o séu Fillo | foi no templo presentar. |
| 417:7 | Esto fez a Santa Virgen, | pois que o tempo compriu, |
| 417:9 | e porên segund' a lee | no templo o oferiu |
| 417:11 | Simeôn, aquel sant' hóme | a que o foi oferer, |
| 417:13 | houvésse, que lle leixasse | el o séu Fillo veer, |
| 417:14 | que a envïar havía | pera o mundo salvar. |
| 417:15 | Lógo que viu o meninno, | enos braços o fillou, |
| 418:7 | O primeiro destes séte | dões é pera saber |
| 418:11 | D' entendemento mui grande, | este o segundo é; |
| 418:15 | O terceiro de consello | ést', e con mui gran razôn |
| 418:16 | o houve Santa María; | porque quantas óra son |
| 418:19 | O quarto é fortaleza; | e aquesta houv' en si |
| 418:20 | tan grande, per que o démo | perdeu séu poder dalí |
| 418:23 | O quinto don é cïente, | que houve grand' e bon sen |
| 418:25 | quando ll' o ángeo disse | que do que todo mantên |
| 418:27 | O sésto don pïadade | é que houv' e há de pran |
| 418:31 | O séptimo destes dões | é haver de Déus temor; |
| 419:6 | ca pera o séu reino | lógo nos convidou. |
| 419:11 | Assí foi que o día | que Déus mórte prendeu, |
| 419:21 | o téu Fillo te manda | dizer que ja temp' é |
| 419:25 | que verría por ela | o Rei espirital, |
| 419:28 | O ángeo respôs-lle: | “Esto non saberás, |
| 419:32 | o ángeo. E ela | foi fazer oraçôn |
| 419:38 | o ángeo vẽéra | que lle Déus envïou. |
| 419:40 | de com' en ta comenda | o do mui bon talán |
| 419:41 | me leixou, o méu Fillo; | porên guardar de pran |
| 419:60 | pois disséron: “Faremos, | Sennor, o que vos praz.” |
| 419:66 | claridade que todo | o lógu' enlumeou. |
| 419:71 | E disso a San Pedro: | “Direi-ch' o que farás: |
| 419:77 | e o córpo San Pedro | fillou con sét' e tres |
| 419:81 | levou o córpo dela | con outro gran tropél |
| 419:89 | e méu córp' óra lévan | pera o reino séu |
| 419:93 | que algún sinal haja, | que quando o dissér |
| 419:105 | achar nona podedes | quant' o Bretôn Artur, |
| 419:109 | que éu vi o séu córpo | mui mais branco ca lis |
| 419:117 | viu morrer o séu Fillo; | mais pero, se non luz, |
| 420:5 | e bẽeito, o día | en que pois fuste nada |
| 420:6 | e d' Adán o pecado | quita e perdõada, |
| 420:14 | e outrossí o tempro | u fuste presentada, |
| 422:17 | di-lle quantas vezes | o tu andast' ascondendo. |
| 422:19 | di-ll' u o perdiste | que ta coita non foi jógo. |
| 422:20 | U será o aire | de fógu' e de sufr' aceso, |
| 422:23 | di-ll' o que sofriste | u d' açoutes foi ferido. |
| 422:25 | di-ll' o que sofriste | quand' o ena cruz poséron. |
| 422:27 | di-ll' o que sentiste | u lle pregaron as mãos. |
| 422:28 | E u o sól craro | tornar mui negro de medo, |
| 422:29 | di-ll' o que sentiste | u beveu fél e azedo. |
| 422:30 | E du o mar grande | perderá sa semellança, |
| 422:31 | di-ll' o que sofriste | u lle déron cona lança. |
| 422:33 | di-ll' o que sentiste | u pósto no monumento. |
| 422:34 | E du o inférno | levar os que mal obraron, |
| 422:35 | di-ll' o que sentiste | u o sepulcro guardaron. |
| 423 | Esta primeira é de com' el fez o céo e a térra e o mar e o sól e a lũa e as estrelas e toda-las outras cousas que son, e como fez o hóme a sa semellança. |
| 423:10 | o séu lume na Virgen ensserou. |
| 423:19 | E u a lũa e o sól qu' é luz |
| 423:35 | E u bestias, per com' o 'scrito diz, |
| 423:38 | presév' ontr' elas jouv' o mui fiíz. |
| 424:12 | de longe o foron veer, |
| 425:13 | o ángeo, e que tremeu |
| 425:24 | foi Déus u o foron buscar |
| 425:29 | o ángeo “non ést' aquí”, |
| 425:36 | ca o veeredes alá |
| 425:46 | porque viu o que creía. |
| 426:1 | Subiu ao céo o Fillo de Déus |
| 426:12 | os que o viran de mórte resurgir. |
| 426:16 | o méu Evangeo per cada logar, |
| 426:31 | ena maneira que o veedes dacá |
| 427 | Esta quinta é como Nóstro Sennor envïou o séu Santí Spírito sobre los séus dicípolos. |
| 427:4 | o séu Sant' Espírito déu |
| 427:6 | Ca per el o sabemos connocer, |
| 427:17 | mellor que nunca sage en todo o mund' aprendeu. |
| 427:21 | e estand' alí, direi-vos éu o que lles conteceu: |
| 427:24 | o aire fez; e entôn viron decender |
| 427:35 | que o vinno lles faz esto fazer, |
| 427:49 | o démo pelos séus, e aqueste mundo conquereu. |
| 427:53 | nos faça del o Sant' Espírito, pois dela naceu. |