Text concordance

Please read the notes on Using the text concordance if you have not already done so.

If you just want to find a cantiga from the first few words of the lyrics, try the Index by incipit instead.

Cantigas processed: 420

Total lines: 21656

Total words: 162244

Total distinct word forms: 10224

Alphabetical index: A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | X | Z

Word:    Show references: always for single word results never   
1 word formCountReferences
DA739
A:21da Virgen Santa María,
B:14da Virgen, Madre de Nóstro Sennor,
1:24no portal da entrada,
2:21que fez da virgĩidade
2:33ll' el Rei tallou da mortalla,
3:7da maçãa que gostou,
3:31u viu da Madre de Déus
5:41a séu irmão foi e da Emperadriz non s' espediu;
5:125E o maestre da nave diss' a un séu hóme: “Vai, cóz
6:53O menínn' entôn da fóssa, | en que o soterrara
6:56por prazer da Glorïosa, | que séus sérvos defende.
8:11e en toda-las eigrejas | da Virgen que non há par
8:13O lais que ele cantava | éra da Madre de Déus,
8:19mai-lo monge tesoureiro | foi-lla da mão toller,
8:26ao jograr da vïóla, | foi-a põer ben alí
9:35da que sempre guía
9:39comprido séu feito, | ren da magestade
9:56da Virgen sembrança.”
9:130e foi-se a casa | da dona honrrada.
9:137O monge da dona | non foi connoçudo,
9:139lógo da capéla | u éra metudo
12:16da eigreja e a todos | diss' o que da vóz oiu;
13:8e o meirinno da térra | houve-o lóg' a prender,
13:25Elbo, o ladrôn, da forca, | que depois por servidor
14:9da cidade de Colonna, | u soían a morar
14:12que dos sabores do mundo | mais ca da celestïal
15:58da Virgen, Madre do Salvador.”
15:59Pois se tornou aos da cidade,
15:72na eigreja da do bon talán,
15:77da Santa Virgen, lass' e maltreito;
15:105dela. E pois da visôn foi quito,
15:158da Virgen, que durou ben un mes;
15:160vinnan da hóst' un e dous e tres,
15:161que lles contaron da mórt' a gésta
16:20da que el amava, e séu desamor sentiu,
16:45que en ũ' ermida da Madre do Salvador
16:53de mi e da outra dona, a que te mais praz
17:24foi o feito da dona mesturar;
18:19da Virgen que non há par,
18:27d' a touca da seda dar
19:16lógo da eigreja saír-se quiséron;
19:22foi ben da cabeça tro ena verilla.
19:30que fossen da térra como quen s' eixilla.
21:39Lóg' a oraçôn da mollér oída
21:41por prazer da Virgen santa comprida,
21:44da primeir', e pois tornou-se-ll' en sabor; (†)Click on the line number reference to view footnotes in context.
23Esta é como Santa María acrecentou o vinno no tonél, por amor da bõa dona de Bretanna.
23:23Mantenent' a oraçôn da dona foi oída,
24:37da Virgen sen dultança.
24:47da Virgen, e mui con razôn;
25:162da Virgen por nós todavía.
26:72da que non há par,
27:22eigreja da que virgen foi conceber.”
27:42omagen da Virgen pintada seer.
28:36da mui nóbre cidade
28:39da Virgen fossen queimar
29:3da Virgen, pois receber
29:9da Madre de Déus, assí
29:14da Sennor das aposturas
30:11que da sa graça nen do séu amor
31:2son da Virgen connoçudas
32:23leixas' da cidade
32:46da que nos guía,
33:16da nave houv' a britar,
33:35per se da nav' alongar
35:11Estes foron da cidade | que é chamada Leôn
35:15Ca havía i do leite | da Virgen esperital,
35:24da eigreja, hóme bõo, | manss' e de mui bon talán,
35:40Mas pois o sennor da nave | os viu, disse: “Non me praz
35:56e o que tiínn' a arca | da Virgen, Madre de Déus, (†)Click on the line number reference to view footnotes in context.
35:65por mataren os da nave; | mas un vento non sotil
35:70lógo fóra da cabeça | e fez-lo no mar caer.
35:91E poi-ll' houvéron comprada, | un día ante da luz
35:104de vos nembrar das relicas | da Virgen que con Déus sé,
36Esta é de como Santa María pareceu no maste da nave, de noite, que ía a Bretanna, e a guardou que non perigoasse.
38Esta é como a omagen de Santa María tendeu o braço e tomou o de séu fillo, que quería caer da pedrada que lle déra o tafur, de que saiu sángui.
38:1Pois que Déus quis da Virgen fillo
39:2de prender mal da Virgen sa figura.
39:10a omagen da que foi Virgen pura.
39:12en redor da omagen quant' achasse,
39:27da omagen nen ar foi afumada,
40:26da mui gran locura
42Esta é de como o crerizôn meteu o anél eno dedo da omagen de Santa María, e a omagen encolleu o dedo con el.
42:12e posérona na pórta | da praça, so o portal.
42:14en que as gentes da térra | ían tẽer séu solaz
42:44assí llo desfez da mente | como desfaz agua sal.
42:45E da Virgen grorïosa | nunca depois se nembrou,
42:46mas da amiga primeira | outra vez se namorou,
43:2porên muito ll' avorrece | da paravla mentireira.
43:25que lle non vẽo emente | nen da cera nen dos panos
43:34con sa cera como ll' ela | prometera da primeira.
43:62por prazer da Grorïosa, | santa e dereitureira.
46:3da Virgen, deles fazer
46:24da Virgen que non há par;
47:3da gran sabedoría
47:12da tentaçôn do démo, | a que do ben despraz.
48Esta é como Santa María tolleu a agua da fonte ao cavaleiro, en cuja herdade estava, e a déu aos frades de Monssarrad a que a el quería vender.
48:1Tanto son da Grorïosa | séus feitos mui pïadosos,
48:12se non quant' o cavaleiro | da fonte lles dar quería,
48:13por que os monges lle davan | sa renta da abadía;
48:29dos monges, que ant' havían | da agua gran soïdade,
48:32por prazer da Grorïosa, | que lla apósto tollera,
51Esta é como a omage de Santa María alçou o gẽollo e recebeu o cólbe da saeta por guardar o que estava pós ela.
51:19da Virgen entôn,
51:36e diss' a outro da vila, | que poséran por porteiro,
51:38da omagen s' escudara,
51:47a omagen atán alte | que chegou préto da teta,
51:53Esta maravilla viron | os de dentr' e os da hóste,
51:68da pérna u lla ficara
52:9feita no nome da Madre do alto Rei
53:33e por todo-los da térra | de Seixôn, e ben sentiu
54:1Toda saúde da Santa Reínna
54:10monge branco com' estes da Espinna.
55:40e ena coita da dona | pos lógo sa meezinna,
56:3da Virgen, de que nacer
57:58e viu cabo da fonte
58:61senôn da Madre de Nóstro Sennor,
59:14Mais quis da orden saír
59:27os pées da majestade
59:33da igrej', e sancristãa
59:58por s' ir lóg' ante da luz;
59:60tirou a mão da cruz
59:63E ben cabo da orella
61:8que foi da Virgen por que o mundo cata,
61:20que ll' os ollos fóra da tésta deitava,
62:34a gente da vila, qu' esteve muda,
63:39que da Reínna éran espirital.
64:28mostrou-ll' a omagen da Virgen, Madre de Déus,
65:96e o sandeu foi-se da gent' esfurtando,
65:192sa mórt' os da vila e lógo vẽéssen
67:2que con esto nos defende | do dém' e da sa maldade.
67:12un hespital fezo fóra | da vila u el morava,
67:42da Virgen mui grorïosa, | Reínna de pïedade.
67:78se a oraçôn non fosse | da Madre de caridade:
69:35E a déstro viu estar da capéla
69:63da igreja; e ía pela mão
69:74fosse da lingua, que non disséss' “ãa”. (†)Click on the line number reference to view footnotes in context.
69:77porên da lingua, ond' éra contreito,
70:10da mui santa compannía.
72:2da Reínna Espirital,
72:34disse mal, mais que da Flor,
72:41da té(è)sta e a serviz. (†)Click on the line number reference to view footnotes in context.
72:42Porque da Emperadriz
73:44que o non fora tanto da primeira vez.
74:21a omagen da Virgen, segund' oí,
74:38fogir da igreja u s' ía perder.
75:43da vélla como morría, | e que lle désse recado
75:49Quand' aquest' oiu a moça | da vélla, foi-se correndo
75:65e fillou o Córpus Crísti | e o cáliz da igreja;
75:137O clérigo fez mandado | da Virgen de ben comprida,
76:1Quenas sas figuras da Virgen partir
76:16a ũa eigreja foi da Madre do que ten
76:28braços da omagen da Virgen, Madre de Déus;
77:1Da que Déus mamou o leite do séu peito, (†)Click on the line number reference to view footnotes in context.
83:42da cárcer, e viu britados
84:4un cantar da Virgen santa, | que éu dun bon hóm' aprix,
84:15Porque aquela igreja | éra da Madre de Déus,
84:42da igreja e correndo | entrou i de gran randôn.
85Como Santa María livrou de mórte un judéu que tiínnan preso ũus ladrões, e ela soltó-o da prijôn e feze-o tornar crischão.
88:59cabo da pórta estar
89:49da casa e a dẽostavan
92:13da Virgen que non houvo par
93:4da Virgen chegar.
94Esta é como Santa María serviu en logar da monja que se foi do mõesteiro.
94:34da en que criía.
95:1Quen aos sérvos da Virgen de mal se traballa
95:7encima dũa ermida, préto da salgada
95:37os fez que se non podéron alongar da sérra, (†)Click on the line number reference to view footnotes in context.
95:41da pena, ena mannaa i éran tornados;
95:48ena sóta da galéa e i ascondudo,
97:19hóme da Virgen, com' aprix éu;
97:60e fez gente da térra vĩir,
97:62da verdad' e de quanto mentir
100:9da ousadía
101:30da lingu' e delas a par,
103Como Santa María feze estar o monge trezentos anos ao canto da passarinna, porque lle pedía que lle mostrasse qual éra o ben que havían os que éran en Paraíso.
104Como Santa María fez aa mollér que quería fazer amadoiras a séu amigo con el córpo de Jesú-Cristo e que o tragía na touca, que lle corresse sángui da cabeça atá que o tirou ende.
104:14das da eigreja, que lógo | o podería haver,
104:16foi-se a ũa eigreja | da Virgen espirital,
104:23Pois que saiu da eigreja, | os dedos entôn meteu
105:100do fógu' e da ferida do falpaz.
106:3a pesar da Grorïosa.
106:45sólto da prijôn, fogiu,
107:32da Virgen foi acorruda;
107:54da que por nós rogará
108:44a este da falssa lei
109:24os démões da Madre do Rei
111:17as hóras da que Déus nado
112:21e os da nave sen grado
112:36e da nave s' alongaron,
113Como Santa María de Monsserraz guardou o mõesteiro que non feriss' a pena en ele que caeu da róca.
113:17Mai-los monges, que cantavan | a missa da Madre de Déus,
113:21Dit' esto, saíron fóra | da eigrej' e viron estar (†)Click on the line number reference to view footnotes in context.
115:11da mui nóbre sperança;
115:33de todo-los da térra,
115:135Papa da crerezía.
115:217do céo da altura
115:263da missa na segreda,
116:29da Virgen que pód' e val,
116:52da Virgen grorïosa
119:2assí somos pelo da Virgen tóst' acorrudos.
119:20aquel hóme e da vila longe o levade.”
119:27E mantenente da vila o poséron fóra
121:40nulla ren, nen sól a dona, | nen da guerlanda sentiu
121:42todo quanto ll' escontaron | da Sennor que pód' e val.
122:8da Santa Virgen u ficou a fé,
122:33da sa omagen da Madre de Déus.”
122:35A todos da capéla fez saír,
123:18candea da Virgen, bẽeita mollér.
124:8da térra e ar do outro | que é chamado Mẽor;
125:2da Virgen Santa María
125:10da cidad' en que morava | el; e éra i outrossí
125:31ca tan muito é guardada | da Virgen Madr' esperital,
125:35que a oraçôn da Virgen | lle fezo que se ll' obridou;
125:99ambos los meteu en orden | por prazer da Emperadriz
126Esta é como Santa María guareceu un hóme en Élche dũa saeta que lle entrara pelos óssos da faz.
126:8pelos óssos da faz, com' aprendí,
126:27sen door ela dos óssos da faz.
127:27E os crérigos da sée | vẽéron corrend' alí
127:32por entrar ena eigreja | da Virgen, com' aprix éu,
129:14se el da chaga houvésse guarida.
129:19que da saetada ren non sentía;
130:2seja da Madre de Nóstro Sennor.
132:25da Sennor de pïadade,
132:82da companna, que dereita-
133:16e ant' o altar da Sennor de prez
134:8vẽéran demandar da sa pïadade.
134:18da Santa Reínna,
134:32ca méu Fillo o quér, Rei da Majestade.”
134:43da eigreja jazían con mesquindade,
134:67per poder da Virgen, que per homildade
136Esta é como en térra de Pulla, en ũa vila que há nome Fója, jogava ũa mollér os dados con outras compannas ant' ũa eigreja; e porque perdeu, lançou ũa pédra que déss' ao Meninno da omage de Santa María, e ela alçou o braço e recebeu o cólbe.
136:8u estav' ũa omage da que sempre seja
136:17lle creceu, que ao Fillo da omagen ía
136:25des i per toda-las rúas da vila rastrada;
138:16se fosse da térr', e non leixaron ir
139Como Santa María fez que falasse o Fillo que tiínna nos braços ao da bõa mollér, que lle disse: “papa!”
139:35Mais la figura da Virgen mui sagen
141:1Quen muit' honrrar o nome da Sennor comprida,
141:9que, se nome da Virgen ll' éra ementado,
143:17da Santa Virgen, e com' ar fĩir
144:2as bestias da Madre daquel Sennor
144:21da vila, e touros trager mandou,
144:50pola vertude da Sennor de prez,
145:21por amor da Virgen de que Déus foi nado,
145:28foi oír a missa da que sempre seja
145:38o Fillo da Reínna das bẽeições;
145:56e o póboo da cidade movudo
146:66Mas da madre, que vos direi?
148:4que dos outros da Virgen | será mui grand' enquisa,
149:7prender e seer hóme | e resurgir da fóssa,
150:8e fez Madre da filla que havía.
151:7Macar tod' esto fazía, | da Virgen, de Crístus Madre, | sempr' as eigrejas honrrava
151:16El respôs: “Porque da Virgen | bẽeita, Santa María, | a sa eigreja catara;
153:33da mui Grorïosa;
153:42da Madre-donzéla,
154:8os dados ant' ũ' eigreja | da Virgen Santa María;
156:14porque nunca mais da Virgen | fosse loor compõer.
156:19nen cantar como cantara | da que Déus quiso nacer
156:32da Virgen santa Reínna; | e quis con eles erger
156:35E lóg' a da gran bondade
157Como ũus roméus ían a Rocamador e pousaron en ũu burgo, e a hóspeda furtou-lles da farinna que tragían.
157:11Ela con sabor daquesto | da farinna lles furtou,
161:29da Virgen as orações | daquest' hóme que fez idas
162:2devemos da Virgen sen par.
162:6mas pola figura da en que son;
162:16fóra da vila cabo do portal,
164Como a omage de Santa María de Salas déu ũu braado, e tremeu a térra, por un prïor da eigreja que fez tirar a força do sagrado Don Fernando, abade de Montaragôn.
164:18Ond' a omagen da Virgen | foi daquesto tan irada,
165:2contra o poder da Virgen, | ca x' é tod' espirital.
165:48Diss' o mouro: “Per mandado | da Virgen, Madre d' Içá,
165:50que está préto dos muros | da parte do arẽal.”
165:58por amor da Virgen santa, | Reínna celestïal.
166:12e levou sigo a livra | da cera de bõa mente;
167:17e velarei na eigreja | da mui benaventurada
169:10s' ían, que alí fora | da Reínna sen par
169:27a eigreja da Sée | da gran mezquita fez,
172:19que ant' havían da mórte; | des i quantas merchandías
173Como Santa María de Salas guareceu ũu hóme que havía a door que chaman da pédra.
174:8mais de mal diss' essa hóra | da Virgen Santa María.
174:9E pois l' houve dito, lógo | saiu da tafuraría
174:29e sãou-o ben da lingua, | e el achousse tan são,
175:32e da coita de séu padre | sól mercee non houvéron;
175:49e o sofreu en sas mãos | que non colgou da garganta.
175:53decendêrono da forca, | e un chorar tan esquivo
177:4da graça que del recebe | mui guisad' é que nos dé;
177:13mai-los ollos da cabeça | ambos tirar-llos mandou,
178:12e penssou ben da muleta | quanto pude des entôn;
179:24foi da que bẽeita seja,
180:22deceu no mundo da sa alta séla.
181:11E corrían pelas pórtas | da vila, e quant' achavan
181:14que saísse da cidade | con bõa gent' esleúda
181:16e lógo fóra da vila | a sina sacar mandasse
181:17da Virgen Santa María, | e que per ren non dultasse
181:20conas cruzes da eigreja. | E el creeu séu consello;
181:23que éran da outra parte, | atal espant' ên colleron
181:29atán gran medo da sina | e das cruzes i preséran,
182Como Santa María livrou ũu ladrôn da mão dos dïáboos que o levavan.
182:28por amor da Reínna.
182:48foi da Virgen comprida,
182:50des i da muit' ẽata
182:53da Virgen fez de grado,
183:8da Virgen mui grorïosa, | feita como vos direi
184Esta é como Santa María livrou de mórte ũu meninno que jazía no ventre da madre, a que déran ũa cuitelada pelo costado.
184:31e o sinal parecesse | da chaga, per que provasse
185:24el rei, e da outra parte | grand' haver lle prometeu
185:57que fillaron a omagen | da Madre do Salvador
188:20e que o põer da mão | éra ben come sinal
188:26omagen da Grorïosa, | qual x' ela foi fegurar.
189:16que lle saía da boca, | assí que a poucos días | tornou atal come gafo;
189:21E lógo os da eigreja | loaron con procissôn
191Como a alcaidessa caeu de cima da pena de Róenas d' Alvarrazín, e chamou Santa María e non se feriu.
191:6en cima dũa gran pena, | ben en cabo da montanna.
191:16E quand' en cima da pena | foi, de que decer quería
192:129que viu da louçãa
192:131e nos da maçãa,
193:1Sôbelos fondos do mar | e nas alturas da térra
193:7En ũa nave da hóste, | u gran gente maa ía,
193:21e un hóme parou mentes | da nav' e viu com' estava
193:24E dando mui grandes vózes, | os da nave s' i juntaron,
193:27E poi-lo hóm' a cabeça | houve da agua ben fóra,
193:28catou lógo os da nave | e falou-lles essa hóra
193:31Quando os da nav' oíron | falar, espanto prenderon,
193:36el jajũava da Virgen | e guardava os séus días;
193:43Quando os da nav' oíron | esto, mui grandes loores
194:1Como o nome da Virgen | é aos bõos fremoso,
194:8Mais da besta e dos panos | que aquel jograr tragía
194:36que por ementar o nome | da Virgen ren non sentisse
195:2da mui Grorïosa
195:34mandou da meninna,
195:177da mui despeitosa
196:15mente. E porend' aqueste | que vos díxi da primeira,
196:34que tal omagen da Virgen | é, que Déus houv' esleúda
197:33Por rógo da Virgen Madre | Déus sa oraçôn oiu,
198:12e durou o mais da noite | aquesta malaventura,
198:15fossen da lid' a sa casa, | mais en meógo dun chão,
199:12que da Madre de Déus santa | nunca as féstas guardava,
201:42e guarda-me do démo | e da sa gran perfía.”
202:13da Virgen Santa María | e começou-ll' a rogar
203:10da Virgen Santa María, | lógo lles dava que quér
206:35E tan tóste foi guarido | da mão, apóst' e ben,
207:13e pois que viu a omagen | da Virgen i, o soltou,
208:4carne da Virgen mui santa | por se nos ben amostrar
208:33da Virgen cono séu Fillo | sobr' ele, e ar sentiu
209:24da door, mas sentí-me lógo mui ben;
210:14eno córpo da Virgen | e que nos amparasse
210:17a bondade da Virgen, | que per ela comprisse
211Como Santa María fez aas abellas que comprissen de cera un ciro pasqual que se queimara da ũa parte.
211:28en un furado da pared' entraron
212:21que por séu amor llo désse, | lógo da ucha tirou
212:29e ũa moura da dona | aquelas vózes oiu
212:36da vila; e pois que hóme | deante nen depois ir
213:74e perdõaron o outro | da sanna homezïeira
214:1Como a demais da gente | quér gãar per falssidade,
214:6non lle praz de tal gaança, | mais da que é con verdade.
215:2a omage da sa Madre, | Virgen santa corõada.
215:5quando passou Aboíuçaf, | non da passada primeira,
215:6mas da outra, e fez dano | grande daquela passada.
215:17e romperon a eigreja | da Virgen Santa María,
215:42de vertud' en ela éra, | e foi da agua sacada.
215:52u el Rei éra, e déron-ll' | a omagen da Reínna,
216Como Santa María se mostrou en semellança da mollér do cavaleiro ao démo, e o démo fugiu ant' ela.
216:20ca éra día da Virgen, | a que quería servir
216:43O cavaleiro da Virgen | muit' alégre s' espediu
217:1Non dev' a entrar null' hóme | na eigreja da Sennor,
218:2da Sennor que ampara | aos desamparados.
218:20e ar da outra parte | a sa gran pobridade;
218:37se foron. Mas a Madre | do que da agua vinno
218:44por prazer da que nunca | sa mercee ensérra.
218:46mas contou o miragre | da por que perdõados
219Esta é como Santa María fez tornar negra ũa figura do démo que éra entallada en mármor blanco, porque siía cabo da sa imagen que éra entallada en aquel mármor meesmo.
219:1Non convên aa omagen | da Madre do grorïoso
219:13omagen da Virgen Santa | María que nos ampar,
219:36porque cabo da omagen | aquela fazer mandei;
220:8e da corte dos céos | servida e honrrada,
221:10por que conquereu de mouros | o mais da Andaluzía.
221:39ant' o altar maior lógo | e pois ant' o da Reínna,
224:8da Virgen a que déu Déus | poder sobr' enfermidades
224:32E dos miragres entôn | da Virgen alí contaron
225:9que dizía sempre missa | da Madre do Rei celéste;
225:20Déus o poçôn da aranna | nen lle no córpo morresse;
225:24door nen mal, por vertude | da Virgen Santa María;
227:16da Virgen mui grorïosa | que aos cuitados présta,
227:21da gran fésta que fazían | na térra u el morava
227:41e a Vila-Sirga lógo, | a cas da Santa Reínna,
228:1Tant' é grand' a sa mercee | da Virgen e sa bondade,
228:15e saiu passo da casa | e foi contra a eigreja,
228:21e viu-o par da eigreja, | mas non tal qual o leixara;
228:32tres vegadas a eigreja | da Virgen Santa Reínna
229:8hómees muitos da térra | por haver de Déus perdôn;
229:20pola vertude da Virgen | santa, en que encarnou
229:23Pois soubéron os da térra | esto, déron gran loor,
231:35Mai-la da gran pïedade,
231:54da Bẽeita que nos guía,
233:13e lóg' a ũa ermida | foi da Virgen, u entrava,
233:29ant' a pórta da eigreja, | que éra en un recóste,
233:40da térra este miragre, | mui gran prazer end' houvéron;
234:20da Virgen Santa María, | de que Déus quiso nacer;
235:5Rei, e da Andaluzía | dos mais reinos que i son;
235:32E depois, quando da térra | saiu e que foi veer
235:44toda-las gentes da térra, | que lle dizían assí:
236:21pela mão e da agua | a começou a erger,
237:12o día da Encarnaçôn, | que é stabeliçudo.
237:13As cinque féstas da Sennor, | Reínna corõada,
237:18missa cada sábad' oír | da Madre de Déus ía,
237:61Pois que a assí degolou | mui longe da carreira,
237:91da Virgen o gran poder séu, | e ja o ben veedes
238:20e que o da Virgen fora | chufa, ca non outra ren.
238:24ant' aquel que da cadẽa | nos foi tirar do dragôn;
238:35E da Virgen grorïosa | te nembra, e ben farás,
238:38O ben, de Déus e da Virgen | renégu', e aquí me dou
238:53da Virgen e do séu Fillo, | que nos vẽo remĩir;
239:2ant' a omagen da Virgen, | que é Sennor da verdade.
239:21da Virgen, de que Déus prender
239:29da eigreja ir se cuidou;
241:11e o fillo da outra | pagou-se da meninna,
241:16prazend' aos parentes | muito da preitesía.
241:21O meninno andava, | con prazer da esposa,
241:36da outra part' e fóra | pela pena caía.
241:48ant' o altar da Virgen, | e assí lle dizía:
241:57Per oraçôn da madre | o moço déu levada
242Esta é como Santa María de Castroxeriz guariu de mórte un pedreiro que houvéra de caer de cima da óbra, e esteve pendorado e teve-se nas pontas dos dedos da mão.
242:14lavrar encima da óbra. | E houve d' acaecer
242:16da óbr', e ambo-los pées | lle faliron e assí
244:2os feitos da Grorïosa | con que nos faz tanto ben.
244:7En Lared' há ũ' igreja | que fóra da vila 'stá,
244:20da gente que i entrava, | e começou a dizer:
244:31Outro día oiu missa | da Madre do Salvador,
245:9en San Salvador da Torre, | por un hóm', e mui ben sei
245:16en San Salvador da Torre | e, per quant' éu aprendí,
245:20da Santa Virgen, e sempre | fazía sa oraçôn
245:36e muita da agua fría | deitar sobr' el essa vez,
245:81e ant' ũa majestade | da Sennor que nos aduz
246Esta é dũa bõa mollér que ía cada sábado a ũa eigreja que chaman Santa María dos Martires, e obridô-xe-lle, e depois foi alá de noite, e abriron-xe-lle as pórtas da eigreja.
246:7Onde por amor da Virgen | ao sábado sempr' ir
246:15Esta igrej' alongada | da vila ja quant' está.
246:24da igreja. E pois fóra | foi, as pórtas serrar viu;
246:27E quando foi aas pórtas | da vila e entrar quis,
247:24pera ir-se da eigreja; | mas a mui Santa Reínna
248:12muitos hómees da térra | e sas candeas queimar;
249:8que é en cabo da vila, | muitos maestres de pran
249:12pora gaannar da Virgen | mercee e gualardôn.
249:17eno mais alto da óbra, | como bon maestre faz.
249:21ca pero que da cabeça | sôbelos cantos topou,
249:25mas foi ao altar lógo | da Virgen espirital
251:2o que póde amor | da Virgen ben haver.
251:29de pedir o séu fillo | da omagen entôn
251:64por un da Magestade | pintad' e con verniz?
251:65Mas vós que sédes padre | da lee e joíz,
251:69diss' à ama da moça, | “e se de Satanás
251:72a grand' honrra da Madre | do que morreu na cruz;
252:1Tan gran poder a sa Madre | déu eno fondo da térra
252:15Os da vila, quand' oíron | esto, per com' aprendí,
252:21ant' o altar da igreja | u fazían o lavor,
253:38foi da Virgen grorïosa, | en que há toda bondade.
253:48nono tirou da igreja, | pero éra bon crischão,
254Como dous monges que saíron da orden foron livres dos dïabos polo nome de Santa María que ementaron.
254:1O nome da Virgen santa | atán muit' é temoroso,
254:24o nome da Virgen santa | e que vós en el fïastes;
255:70ant' a igreja da Madre de Déus,
255:71senôn da camisa, toda núa,
255:87fóra da vila cab' o caminno
256:19Mas la Reínna, que sérva | éra da que pód' e val,
256:29per poder da Grorïosa, | que nada non sentiu ên.
257:5foi guardar relicas da Madre de Déus e Filla
257:21e houve des i da Virgen tan grandes amores,
258:29por amor da Santa Virgen, | que é lume destes méus
259:28e sãavan as gentes da door,
259:29como lles foi mandado da Sennor
259:40os jograres da térra que i van,
261Esta é da bõa dona que desejava veer mais d' al hóme bõo e de bõa vida, e bõa dona outrossí.
261:60da mórte dela, e maravillar
263:3o que da Virgen mandado
263:27mas a missa que te digo | da Madre de Déus farás
264:17da Virgen grorïosa, | que ja muitos houvéra
264:42e da bẽeita Madre, | que os guïou e guía.
265Como Santa María guareceu a Joán Damacẽo da mão que havía corta.
265:56podería hóme da súa nenllur
265:92ant' o altar da Santa Emperadriz
265:95que collí da mão; mas quant' ũa nóz
266Como Santa María de Castroxerez guardou a gente que siía na igreja oíndo o sermôn, dũa trave que caeu de cima da igreja sobr' eles.
267:35E o mercador eno bórdo da nave
267:44nembrou-se da Virgen que sempr' acrecenta
267:69esto fez a da virgĩidade pura,
267:75E tanto que os da nav' alí chegaron,
268:32e pois ant' o altar jouve | da Virgen santa, Reínna,
268:43Pois esta dona guarida | foi da coita que havía,
271:17mas o alcaide da nave | fez aos outros oír,
271:41e ena hóra da mórte | nono leixará per ren;
272Como Santa María fez en San Joán de Leterán en Roma que se mudasse ũa sa omagen da ũa parede da igreja na outra.
272:27que éste da grorïosa | Virgen e Madre de Déus,
273:13e per cima da eigreja | éra o teito cobérto;
273:18d' o feito da Virgen santa | seer metud' a trebello.
274:10lle meteu que se saísse | da orden, ca ben sería.
274:11Estando el en serviço | da Virgen, foi-o tentar
275:37da ravia são, e agua lles pediu,
275:46ant' o altar da Virgen séu estadal.
276:39da Virgen o vaamos.”
276:52da
277:17por honrra da Virgen santa, | sól de comer non penssavan
277:19Os outros oito disséron | que da carne comerían
277:22aqueles oito da carne, | dizendo: “Non vai nen ven
277:41por honrra da Virgen santa, | e sempre o jajũassen
278:19E pois saíron da vila, | mui préto daquel logar
283Como Santa María de Terena sãou un clérigo da boca que se lle torcera mui fèramente.
283:42per poder da que despreçou
284:26da Virgen grorïosa, | lóg' o démo felôn
285:37da Virgen Santa Marí' ant' o altar s' agẽollou,
285:102quiso Déus que da sa graça foss' ele ben comprido,
286:11Este fóra da eigreja | fazía eno portal
287:31cuidando que éra mórta, | e foi da barca decer
287:41da Virgen Santa María; | e ela o recebeu,
288:14ant' a capéla da Virgen | que os céos escrarece.
290:22da mellor das bõas e non quisér
291:11dos parentes da manceba | e das justiças, ca non
291:17da prijôn que éra fórte. | E ele jazendo tal,
291:18houve gran medo da mórte, | e começou-s' a nembrar
291:40do cárcer en que jazía | e da vila con el déu
292Como el Rei Don Fernando vẽo en visiôn ao Tesoureiro de Sevilla e a Maestre Jorge que tirassen o anél do séu dedo e o metessen no dedo da omagen de Santa María.
292:28muitos miragres o Fillo | da Santa Emperadriz
292:38outrossí da Santa Virgen, | que do mund' é estadal.
292:58aa omagen da Virgen | que ten vestido cendal,
293:16da vila foi, mui ben feita, | e viu sobr' ela estar
293:17ũa mui béla omagen | da Virgen que non há par,
293:22que ben cabo da orella | pos-ll' a boqu' e o grannôn.
293:37E o bispo da cidade, | que o oiu dessa vez,
294:15Ũa omagen fremosa | da Virgen Santa María,
294:24e catou aa omagen | da Virgen e dẽostou-a
295:24que el Rei fez sa omagen | da Virgen; e poi-la viu
297:20ũa omagen mui béla | da Virgen Santa María,
298:24ben ante o altar da Virgen. Entôn
299:11Un freire dos da Estrela tragía
301:23E lógo se sentiu livre | da prijôn o escudeiro
302:10lle furtou da esmolneira | por crecer en sas requezas.
302:12os que alí albergaron | da eigreja se saíron;
303:18e da outra lle fazía | muit' algu' e muita crïança.
303:22bõa, foi-s' aa omagen | da Virgen sen demorança.
304:7d' ôrdin de San Bẽeto. | E óra chus da eigreja (†)Click on the line number reference to view footnotes in context.
304:8non ficou, que é da Virgen | que sempre bẽeita seja,
304:13non é que ant' o da Virgen | arça; e est' é provado
305:27e inda daquestes nóvos | e dos prétos e da guérra;
306:9dũa omagen que éra | da Virgen, com' aprendí,
306:15Alí ést' ũa omagen | da Virgen que non há par
307:15todo-los da térra. Onde conteceu
308:32a honrra da Virgen santa, | e as pédras fez furar
308:33e ant' o altar da Virgen | as fez lógo pendurar.
309:13da Virgen Santa María, | e havía ben consigo
309:34a el e falou con ele | a honrra da Virgen Madre,
309:50éra, en que hoj' é feit' a | eigreja da Virgen Madre.
309:56a honrra da Santa Virgen, | Filla de Déus e Esposa,
309:58cousa da que el crïara | fazer pois dela sa Madre.
311:18da vila, começou lógo | mal tempo, per bõa fé.
311:50ca é nóssa avogada, | des i padrõa da fé.
312:2eno logar en que seve | da Virgen a sa fegura.
312:20en semellança da Virgen | santa benaventurada,
312:47u fezéran a omagen | da Sennor mui verdadeira,
312:55Onde con nojo da casa | que houve, o cavaleiro
312:61omagen da Virgen santa, | e que a ela pesara
312:68que pose ant' a omagen | da por que o mundo cata;
313Esta é da nave que andava en perígoo do mar, e os que andavan en ela chamaron Santa María de Vila-Sirga, e quedou lógo a tormenta.
313:22demais viían da nave | muitos a ollo morrer.
313:30e oíra dos miragres | da Santa Virgen dizer
313:34o séu córp' e os da nave | lle foi lógo ofrecer.
313:53a honrra da Virgen Madr'; e | ũa poomba entrou
313:61e cada un dos da nave, | assí como prometeu
313:63E da oférta fezéron | un cález mui grand' assaz
314:20sa tenda cabo da fonte, | e des i mandou vĩir
316:17alên do río da vila, | assí com' éu apres' hei,
316:19a honrra da Grorïosa, | a Virgen Madre de Déus,
316:24porque da súa eigreja | perdía a oblaçôn
316:36da Virgen, mui ben cantada, | e mandou-se levar i;
317Como Santa María se vingou do escudeiro que déu couce na pórta da sa eigreja.
317:46Fillo da Virgen, a que desprazía.
318Como Santa María se vingou do crérigo que furtou a prata da cruz.
318:9ena eigreja da Madre | de Déus, a que muito praz
319:46préto da eigreja da de Déus esposa.
319:57de Santa María; ca da sa bondade,
319:65sãa e guarid' e da virgen contaron
321:13nen a físicos da térra, | rogando-lles que a vissen,
321:20e do haver e da filla | que consello i presésse;
321:38da Virgen que é envólta | ena púrpura sanguinna.
321:42está, u se faz o sángui | de Déus do vinno da vinna.
321:48foi do braç' e da garganta | pola Sennor que dá vida
322:25atá que chegou a fésta | da Virgen Santa María,
324:9da Virgen Santa María, | que éu per méus ollos vi
324:20na grand' eigreja da Sée, | que se nunca ên partiu
325:34aa eigreja da Madre | de Déus que é en Tudía.”
325:52da Virgen Santa María, | que é bẽeita e seja,
325:55E eles grandes loores | déron lógo da primeira
325:57mais o colar da cadẽa | toller per nulla maneira
325:61e ir-m-ei pera Tudía, | a cas da Santa Reínna
325:64en Tudía na eigreja | da Reínna corõada,
326:21derredor da eigreja, e, com' oí, (†)Click on the line number reference to view footnotes in context.
327:10que está fóra da vila, | assí com' oí contar.
327:15Un crérigo da eigreja | que o viu alí seer,
329:2quen s' atrev' ao da Virgen | pera furtar contanger.
329:4de furtar ren do da Virgen, | que faz os céos abrir
329:8en Tudía, na eigreja | da Virgen, e foi assí
329:12tod' en redor da eigreja, | e do séu foron fillar
329:14a honrra da Virgen santa, | de que Déus quiso nacer.
329:24tod' esto da Virgen santa | tẽen que gran verdad' é;
329:60viu polo prazer da Madre | daquel que morreu na cruz.
331:8na sa igreja da Virgen, | onde tod' o mund' é chẽo
332:30o véo da sa cabeça | e ant' o fógo lançar
332:32ante foi tan tóste mórto | polo prazer da que ten
332:38da Virgen, ond' a omagen | havía o semellar.
333:23Pois que foi ena eigreja | da Sennor de ben comprida,
333:41da Virgen Santa María; | e el jazend' i mendigo,
333:50e ergeu-s' o hóme lógo | da carreta u jazía,
334:37ant' o altar da mui nóbre | Virgen; e, com' aprendí,
335:30Diss' entôn a mollér bõa: | “Vél da farinna me dade,
335:38e diss' entôn a séus hómes: | “Da agua me caentade.”
335:58que avondar podería | a todo-los da cidade.
335:76e a omagen da Virgen, | Madre de Déus, ll' amostraron,
336:44por poder da grorïosa | bẽeita Santa María
336:49por prazer da Grorïosa | que ao démo quebranta,
337:1Tan gran poder há a Virgen | aos da térra guardar
337:25tiínna ontre séus braços, | houve da vóz tal pavor
337:36da boca de Rei Herodes | que llo quería tragar.
339:33a agua da nave. Mais a que val
339:39Aos da nave foi entôn gran ben
339:55na eigreja da Madre do gran Rei,
340:16mais Déus por ti da altura
340:34que nos sacou da escura
341:44sobiu encima da pena, | corrend' esforçadamente,
342:3Ca en fegurar as cousas | da fegura que hoj' han
342:16do altar da Virgen santa, | Madre de Nóstro Sennor.
342:27da sa graça, pois la pédra | mui dura foi omannar.
344Como Santa María de Tudía fez a ũa cavalgada de crischãos e outra de mouros que maséron ũa noite cabo da sa eigreja e non se viron, por non haveren ontr' eles desavẽença.
344:14e ben a par da eigreja | pousaron sen deteença.
344:24a derredor da eigreja, | que sól non sentiron nada
344:25ũus d' outros por vertude | da Reínna corõada,
345:8reinava, que da Reínna | dos céos tiínna bando
345:48e britaron a capéla | da que é nóss' amparança,
345:57e correndo aa pórta | da capéla mui festinno
345:81e a omagen da Virgen | havía mal recebudo,
345:85e a omagen da Virgen | ena capéla tornada
345:90o nome da Santa Virgen | fillaron a bẽeizer.
346Como Santa María guariu ũa mollér d' Estremoz do braço e da garganta que ll' inchara.
347:12aa eigreja da Virgen | santa que é en Tudía;
350:35fuste, e o da altura
352:1Fremosos miragres móstra | a Madre da fremosura
352:36da Virgen Santa María | que é bẽeita e seja,
353:1Quen a omagen da Virgen | e de séu Fillo honrrar,
353:28omagen da Virgen santa | con séu Fillo, e cousiu
353:37e des i foi comer lógo, | e apartou da raçôn
353:48cada día; mais o Fillo | da Virgen de mui bon prez
353:61Diss' el: “O fillo da dona | que sé no altar maior,
354:20que a quis tirar da arca; | e com' ela é ligeira,
354:35per prazer da Grorïosa, | sa Madr', a que comendada
355Esta é como Santa María de Vila-Sirga livrou ũu hóme da forca, que non morreu, por un canto que déra a sa eigreja.
355:12e ũa moça da vila | fèramente o amava;
355:39Quando foron na igreja | da Madr' e Virgen honrrada,
355:57e a entrante da vila | ond' ele natural éra,
355:63Os parentes da manceba | aas justiças fezéron
355:92polo decenderen dela, | e da vila outras gentes,
356Como Santa María do Pórto fez vĩir ũa ponte de madeira pelo río de Guadalete pera a óbra da sa igreja que fazían, ca non havían i madeira con que lavrassen.
358:5no lavor da sa igreja | que fazían per mandado
359:1As mãos da Santa Virgen | que tangeron acarôn
359:4que é chamado o Pórto | da Virgen que non há par,
359:29e foron lóg' ao Pórto | da Sennor espirital
361:2que non póde na omagen | da Virgen vertud' haver.
361:7a loor da Virgen santa, | a Sennor de mui gran prez,
361:13da Virgen Santa María, | ca aquel Rei todo séu
362:29da arca com' éra feita, | disso lógo sen falir:
362:36mercee muito chorando; | e da agua que saiu,
364:1Quen por serviço da Virgen | mete séu córp' en ventura,
364:4que chaman da Grorïosa, | que cabo do Mar Terrẽo
365:20do mõesteir' e da ôrdin | que o nengũu non visse;
365:28en cuidar que non é nada | a alma, ca da altura
366:13mais guariu pela mercee | da que é Madre e Filla
366:23que se foi da outra parte | d' Aguadalquivir voando,
366:32en dereito da aldea | que Coira éste chamada;
366:33e viron da outra parte, | no Exarafe, coitada
366:49da caça que há fillada, | con medo que o enarte
366:52d' aquele falcôn havê-lo, | apartou-se da companna
367:16foi a honrra da Virgen corõada,
368:28e quando foi no Pórto | da Sennor verdadeira,
369:48atẽen que a valía | da sortella lle dobrasse.
371:8do Pórto da Santa Virgen | e fezéra ja lavrar
371:17ou por lavrar na igreja | da Sennor espirital;
374:16ena fremosa capéla | da Virgen Santa María
377:8pintava da Santa Virgen, | Madre de Déus grorïosa;
377:9e el Rei, cuj' hóm' el éra, | por amor da precïosa
378:25que per narizes e ollos | e da boca outrossí
378:33da Virgen Santa María, | e se sãar, ofrecer
378:49e pois foron na igreja | da Raínna de gran prez,
379:33a tornar o que fillaran | a pesar da Madr' e Filla
380:9e da prijôn sacou
380:23foi da sennoría
381:17levárono ao Pórto | da Raínna spirital; (†)Click on the line number reference to view footnotes in context.
381:23Da gran vóz que déu a madre | quando a Virgen chamou,
383:8e cabo da grand' igreja | há un logar apartado
383:22foron veer o Sepulcro | no tempo da caentura.
383:38acabe compridamente.” | E tan tóste da altura
383:40bẽes per fondo da agua | so a nave, e sacou-a
383:41mui longe da outra parte | eno mar, e pois tornou-a
384:12a semellante da Virgen | nóbre e mui precïosa;
384:20da Virgen Santa María, | de que éra muit' amigo,
384:26de seer da Virgen santa | un dos séus mais loadores.
384:37e eno Livro da Vida | escrit' ontr' as escrituras
385:3Est' avẽo en Sevilla | per vertude da Raínna
385:18assí que nunca cuidava | da chaga haver guarida.
385:20da Virgen Santa María | fosse, que éste conórto
385:27en que a chaga havía, | u foi da pédra ferido.
386:9tornou da hóste da Veiga | de Grãada, e tallando
392:16un alfamar, e vendê-lo | foi a casa da Reínna,
392:29Entôn mandou a un hóme | que da prijôn o tirasse;
393:24vigía da Virgen santa, | que sempre bẽeita seja,
398:3Ca o día da gran Cẽa, | pois houv' os pées lavados
398:9que de Xerez é mui préto, | na fin da Andaluzía,
400:8a loor da que nos mantên,
400:22a Sennor da franqueza;
403:51da cruz e con mortalla
405:17da Virgen santa e pura,
405:43da Virgen que non há par.
411Esta é a primeira, da nacença de Santa María, que cae no mes de setembro; e começa assí:
413Esta terceira é da virgĩidade de Santa María, e esta fésta é no mes de dezembro, e feze-a Sant' Alifonsso; e começa assí:
414Esta quarta é da trĩidade de Santa María.
414:31foi fillo da que el crïad' havía,
414:32e da filla fez madr', est' é verdade.
415:18por nos tirar da infernal prijôn.
419Esta novena é da vigilía de Santa María d' Agosto, como ela passou deste mundo e foi levada ao céo.
419:67Mais a hóra da sésta, | direi-vo-lo que fez
421:18da bõa vía
424:32Sennor dos judéus e da lei.”
424:45nos braços da que muit' afán
425:44foi a da Madre do Sennor,
426:4en térra por nós e da Virgen nacer,